کتاب زندگی خوب

زندگی مهم‌تر از موفقیت است

زندگی خوب آن است که کشف و شناسایی شود. زندگی خوب آن نیست که پیشاپیش شناخته شده باشد و قوانینی باشند تا شما را به سمت آن هدایت کنند. زندگی خوب شادی بیش‌تر و درد کم‌تر نیست. زندگی خوب آن است که لحظه به لحظه و ماه به ماه رشد کند.

وقتی از لحنِ پیوسته مثبت و خوش‌بینانهٔ کتاب‌های خودیاری کلافه می‌شوم، متوجه این مسئله می‌شوم که تنها راهی که آن‌ها نشان می‌دهند به‌سمتِ بالاست: اوضاع تنها می‌تواند بهتر شود. ناگزیر حس می‌کنم آن‌چه آن‌ها می‌خواهند با هر ترفندی به من و ما قالب کنند یک زندگی ازپیش‌ساختهٔ سرهم‌بندی‌شدهٔ بی‌روح و بی‌رنگ‌وبوست، نه همهٔ آن خوشی‌ها و ناخوشی‌های رنگارنگی که روزانه در زندگی با آن‌ها روبه‌رو می‌شوم. آن‌چه جای خالی‌اش حس می‌شود چیزی است که شاید بتوان آن را «خِرد» نامید. گمان نمی‌کنم خِرد چیزی باشد که بتوان در آزمایشگاه به آن دست یافت. خِرد از تجربه‌ها و تأملات دقیق و اغلب فوق‌العادهٔ کسانی ناشی می‌شود که در هنر زیستن بهترین بوده‌اند.

«جوک بی‌ادبانه نوعی طغیانِ روان است.» جورج اوروِل

«تا امید هست، زندگی هست.» ضرب‌المثل انگلیسی

همدلانه به کسی نزدیک شدن و با او در مقام کسی که شایستهٔ توجه و مراقبت است برخورد کردن به‌معنای به رسمیت شناختن انسانیت اوست.

شوخ‌طبعی بی‌تردید یکی از ارکان زندگی خوب است، چون از یک سو بسیار خوشایند است و از سوی دیگر روان‌شناسان نواندیش در مواردی با اطمینان ثابت کرده‌اند که کثرت خنده نسبتی مستقیم دارد با کاهش بیماری‌های قلبی یا بیماری‌هایی دیگر از این دست. مردمان خوشحال می‌خندند، و نیز مردمانی که رویکردشان به زندگی سرخوشانه و مهربانانه است. شوخ‌طبعان و بذله‌گویان باشعور و باذکاوت‌اند، و چه خوب. اما مزایای شوخ‌طبعی فراتر از آسودگی مقطعی و سلامت جسمی است. ارزش شوخ‌طبعی، به عنوان فضیلت، والاتر از این‌گونه فواید است. ارزش اصلی شوخ‌طبعی در آن است که محدودیت‌های انسان را در درک و فهم مسائل بر ما آشکار می‌سازد؛ به بیان دیگر، شوخ‌طبعی با فروتنی پیوندی تنگاتنگ دارد. در واقع، یک خندهٔ از ته دل بی‌تردید لذت‌بخش‌ترین و طبیعی‌ترین و غیرمتظاهرانه‌ترین راه به‌کارگیریِ فضیلتی است که، جز از این راه، فضیلتی دیریاب می‌بود: فضیلت فروتنی. این‌گونه خنده بی‌تردید باید نوع اعلای شوخ‌طبعی باشد ـ فارغ از هرگونه تحقیر و توهین، طعنه و تعصب. اما در این عملِ اساساً انسانی، چیزی شگفت‌انگیز وجود دارد و آن این‌که انسان، شوخ‌طبعی و فروتنی با یکدیگر پیوندی عمیق دارند. آرتور شوپنهاور

ویژگی گمراه‌کننده و تناقض‌آمیزِ جهانِ سیستم‌ها و اسلوب‌ها آن است که این جهان مزایای بسیاری در اختیارمان می‌گذارد ـ سلامت و رفاه، تحصیلات و امنیت ــ و در عین حال با ما همچون اشیایی مجرد رفتار می‌کند نه انسان‌هایی واقعی. ما تحت مالکیت سیستم‌ها و اسلوب‌ها هستیم، و در نتیجه در معرض این خطر که آزادی‌مان را برای این‌که خودمان باشیم از دست بدهیم. و حتی بیش‌تر از گزینه‌ها و امکان انتخاب‌هایی که مانعمان هستند، ماهیت سیستم‌محور زندگی معاصر است که از ما انسانیت‌زدایی (dehumanization) کرده است. ما در نحوهٔ پیوند و ارتباط با خودمان و با دیگران تحت محدودیت و فشار هستیم.

«عشق ساعت به ساعت در مهم‌ترین مشغولیت‌ها وقفه می‌اندازد و گاه نیز حتی قوی‌ترین ذهن‌ها را مدت‌زمانی سردرگم می‌سازد.» آرتور شوپنهاور

جامعه‌ای که افسانه‌ها و روایت‌های غنی دارد جامعه‌ای خواهد بود که در آن شکوفایی انسان‌ها امکان‌پذیر است. جامعه‌ای که روایت‌هایش را سانسور کند نه‌تنها به برهوتی فرهنگی تبدیل خواهد شد، که بیابانی خواهد شد خالی از زندگی انسانی.