بریده‌هایی از کتاب جنون و مرگ در فلسفه

مطابق نظر افلاطون، حقیقت چیزی در «چیستی و چه‌بودی» اش که بر اساس صورتش تعیین می‌شود، بنیاد دارد.

مسئله حقیقت دیگر نمی‌پرسد که آیا یک حکم خاص صادق است یا خیر، یا ماهیت چیزی معین واقعا به چیست. بلکه، از ذات حقیقت می‌پرسد که هرچیزی را صادق می‌گرداند.

گشودگی چهارگانه عبارت است از ۱) گشودگی چیز (شیء)؛ ۲) گشودگی ناحیه مابین چیز و انسان؛ ۳) گشودگی انسان نسبت به چیز؛ و ۴) گشودگی انسان نسبت به همنوعانش.

آنچه در بررسی ذات حقیقت مسئله است نه به حاشیه راندن اگزیستانس دازاین، بلکه بازاندیشی اگزیستانسِ دازاین بیرون از تاریخ‌مندی و سرانجام بیرون از فرجام‌شناسی هستی است.

«در هستی و زمان تاریخ‌مندی نه به تقدیر هستی (Seinsgeschick)، بلکه تنها مربوط به دازاین است. نمی‌توان تقدیر هستی را از طریق تاریخ‌مندی دازاین توضیح داد. به‌عکس، خود تاریخ‌مندیِ دازاین به تقدیر هستی متعلق است.»

«رابطه مغشوش با زمانِ انسانِ از حیث روان‌شناختی بیمار را می‌توان از رابطه آغازین، از حیث طبیعی درک‌شده، همواره دلالت‌گر و تاریخ‌دار انسان با زمان دریافت، نه از چشم‌انداز زمان محاسبه‌شده، که از بازنمایی زمان به‌مثابه توالی «آنات» تهی بدون «ویژگی» نشات می‌گیرد.»

برای یک لحظه فرض کنید که زمان همچون «یکی پس از دیگریِ» (Nacheinander) صرف به ما داده می‌شد، که در آن تمام ویژگی‌های پیش‌گفته از قبیل تاریخ‌داربودن، دلالت، امتداد و همگانی‌بودن در یک توالیِ اکنونِ تهی متوقف می‌شد، آنگاه از چشم‌انداز زمانِ به معنای دقیق کلمه بازنمایی شده ما می‌بایستی دیوانه می‌شدیم، یا حتی بدتر از این، ما دیگر حتی امکان دیوانه‌شدن را نمی‌داشتیم. زیرا برای دیوانه‌شدن (Verrückt) بایستی در قدم اول قادر باشیم از یک اکنون گذر (Weggerückt)، و بلافاصله به درون اکنونی دیگر حرکت کنیم.

آنی که تحریک می‌شود (das Drängende) دازاین است و آنی که تحریک می‌کند در-جهان-بودن است. فرد دیوانه ای که با پریشان‌حالی از چیزی به سوی چیزی دیگر درمی‌رود، دوست دارد که هر چیزی را با ولع فرو ببرد. دازاین تنها در این قاپیدن (an sich reißen) موجود است. او به خود اجازه نمی‌دهد ربوده شود (Sich-ziehenlassen)، بلکه بیشتر به جانب خویش جذب می‌کند و می‌رباید (an sich raffen).

ما بدون ساختار اگزیستانسیالِ زمان‌مندی حتی شایستگی و قابلیت دیوانگی را نخواهیم داشت. بنابراین، درکی از زمان‌مندی نه‌تنها مبنای فهمی از جنون است، بلکه زمان‌مندی تمایز میان جنون و عقلانیت را شکل می‌دهد

دلالتی که بر مبنای آن هستندگان افشا می‌شوند بر دادگیِ زمان در درون جهان مبتنی است.

در گام نخست زمان را نه برحسب زمانِ ساعت، بلکه بایستی بر پایه طریقی که در آن زمان به اگزیستانس انسانی داده می‌شود، درک کرد.

تمایل علمیِ گفتمانِ پزشکی به رهانیدن خود از دشواری‌های فلسفی از راه نادیده‌گرفتن آنها، خود پیش‌فرضی فلسفی است.

این واقعیت که ما با تعیّن فلسفیِ انسان سروکار نداریم به این معنی نیست که ما پیشاپیش در درون یک تعین فلسفی عمل نمی‌کنیم.

با علوم تجربی، امر واقعی به آن چیزی بدل می‌شود که قابل اندازه‌گیری (محاسبه‌پذیر) یا به‌نحو عینی برای یک سوژه حاضر است. بنابراین، انسان به‌عنوان سوژه شناخت‌ها، امیال و انگیزه‌های خویش تلقی می‌شود. به موجب این، سوژه انسانی نیز به‌نوبه خود می‌تواند به ابژه تحقیقِ علمی بدل شود. هر رهیافت علمی به انسان پیشاپیش اگزیستانس بشری را به عین بدل می‌کند.

روان‌شناسی و آسیب‌شناسی روانی نیز بر پیش‌فرض‌های علوم فیزیکیِ مدرن متکی هستند.

هنگامی‌که کسی ادعایی مطرح می‌کند در باب اینکه انسان به چه نحوی بایستی رفتار کند، بیاندیشد یا سخن بگوید تا «سالم» بماند، او پیشاپیش در درون قلمرو مداقه فلسفی قرار دارد.

جنون نزد هایدگر دسترسی ویژه‌ای به آن چیزی را فراهم می‌کند که حضور را ممکن می‌سازد.

جنون برای نیل به جهان فوق محسوس (یا عالم ایده‌ها در اندیشه افلاطون) یا به مرحله بعدیِ تفکر دیالکتیکی (در اندیشه هگل) امری ضروری است.

مسئله جنون عمیقا به مسئله حقیقت پیوسته است.

«اما تاکنون به‌ندرت مفسر افلاطون وجود داشته است که درنیافته باشد که برهان رابطه هستی شناختیِ ایده، زندگی و نفس، هرقدر هم عجیب و غریب باشد، توانایی اثبات چیزی بیش از خصلت eide (ایده) کلی را ندارد ...».