بریده‌هایی از کتاب معرفت نفس (جلد اول)

(فَإِذا رَکبُوا فِی الْفُلْک دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصینَ لَهُ الدِّینَ فَلَمَّا نَجَّاهُمْ إِلَی الْبَرِّ إِذا هُمْ یشْرِکونَ) وقتی در بن‌بست‌ها گیر کند، عمق جانش خدا خدا می‌کند. عمق جانش از خدا حاجت و رفع گرفتاری‌ها را می‌خواهد؛ امّا بدبختی اینست که وقتی بن‌بست او تمام شد، به جای اینکه ادامه دهد و به جای اینکه آن عمق جانش را در معرض روح بگذارد و روح، او را آدم و موحّد کند، دوباره همان بدجنسی گل می‌کند.

اگر این وجدان اخلاقی در درون کسی نباشد، از هر سگ درّنده‌ای درّنده‌تر است. آن کسی که وجدان اخلاقی ندارد، ضررش برای جامعه از هر میکروب و از هر درّنده‌ای بیشتر است

رسد آدمی به‌جایی که به‌جز خدا نبیند بنگر که تا چه حد است مقام آدمیّت اگر این درّنده خوئی ز طبیعتت بمیرد همه عمر زنده مانی به روان آدمیّت طیران مرغ دیدی تو ز پای‌بند شهوت به در آی تا ببینی طیران آدمیّت

مرد پاکدامن و زن پاکدامن کسی است که دوست نامحرم ندارد

به دنبال معلّم اخلاق خصوصی نروید. نود درصد کسانی که به دنبال معلّم اخلاق خصوصی رفتند، گمراه شدند، مخصوصاً خانم‌ها.

قرآنی که خودش را (وَ لا رَطْبٍ وَ لا یابِسٍ إِلاَّ فی کتابٍ مُبینٍ) معرّفی می‌کند و می‌گوید من کتاب آدم‌سازی هستم:

در چهار ماه یک آدمک درست می‌شود. آنگاه حیات در این آدمک دمیده می‌شود. این حیات، حیات روح نیست، بلکه حیات حیوانی است.

کلّیهٔ تمایلات روح، الم و رنج برای جسم است و کلّیهٔ لذّات جسم، الم و رنج برای روح است. به قول بزرگان صددرصد با هم ضد هستند.

شرتر از هر درّنده و شرتر از هر میکروب سرطان و میکروب ایدز و... آن کسی است که فقط بُعد مادی دارد. بُعد معنوی او رسیده به آنجا که نمی‌تواند فرمان دهد و بُعد مادی، آن بُعد معنوی را کشته یا زندان کرده است. آنگاه بُعد معنوی نیست و یک آدم درّنده‌ای از کار درمی‌آید.

جزر و مدّ دنیا مثل دریاست و موج‌هایش مثل دریاست و نود درصد مردم به بالا هم در این دنیا غرق می‌شوند و تحمّل و بردباری و شخصیّت ندارند و وقتی شخصیّت نداشت، به خاطر هیچ، خودش را گم می‌کند. وقتی خودش را گم کرد، دنیایش را می‌دهد و آخرتش را نیز می‌دهد.