بریده‌هایی از کتاب هربار که معنی زندگی را فهمیدم، عوضش کردند: زیست با استفاده از خرد فلاسفه‌ی بزرگ

رمان پایان جادهی جان بارت

آرمان‌ها و ایده‌های هاکسلی و همفکران او در مورد آزادسازی انسان از قید قوانین عرفی و شرعی، منتهی به انقلاب جنسی دههٔ شصت شد. عصری که در آن سکس برخلاف ادوار پیش نه جرم بود و نه گناه و عملی پلید. بلکه فقط و فقط یک سرگرمی و تفریحی ساده و لذت‌بخش بود. در ابتدا همه‌چیز خوب و پُرشور بود درست مثل روزهای نخست پس از پیروزی هر انقلابی، اما با گذشت زمان و عادی شدن آزادی روابط جنسی، تازه مشکلات عدیدهٔ این انقلاب جنسی عیان شد. قلب‌ها هنوز شکسته می‌شد، روابط عاطفی شکننده‌تر از قبل شد و اعتماد متقابل پیچیده‌تر و دشوارتر از گذشته بود. ازدواج‌های باز عمری نداشت و حس تنهایی و انزوا بیش از گذشته ما را آزار می‌داد و عشق دورتر و بعیدتر از همیشه به‌نظر می‌رسید. آزادی جنسی بهای گزافی داشت که حتا فیلسوف بزرگی مثل هاکسلی آن را پیش‌بینی نکرده بود.

اتلاف وقت، وقتی که لذت‌بخش باشد دیگر اتلاف وقت نیست.

فیلم کلاسیک امریکایی چه زندگی شگفت‌انگیزی

درست است که زندگیِ تک‌تک ما در مقایسه با عظمت جهان و هستی کوچک و حقیر است اما زندگی‌های کوچک و به‌ظاهر بی‌اهمیت ما می‌توانند منشأ تغییرات بزرگ شوند.

بهتر است یک انسان ارضانشده باشید تا یک خوک ارضاشده.

زندگی ما بسیار کوتاه و زمان بی‌آغاز و بی‌پایان است پس شاید زندگی فردی ما آن‌قدرها هم که دوست داریم و فکر می‌کنیم مهم نباشد.

«برای داشتن یک رابطهٔ طولانی و پایدار باید کسی را پیدا کنید که بتوانید در کنارش خودتان باشید و او هم بتواند در کنار شما خودش باشد و این خودتان بودن و خودش بودن منتهی شود به مجاورت و نزدیکی سالم و سازنده.»

آلبرت انیشتین این وضعیت خاص را به‌زیبایی در این نوشته‌اش منعکس کرده: «در خلوت و تنهایی زندگی می‌کنم که در ایام جوانی و شباب، دردناک و در روزگار بلوغ و کمال، دلپذیر است.»

من از همنشینی با دوستان خوبم خیلی لذت می‌برم و اوقات همنشینی با آنان جزء بهترین لحظات زندگی من است. اما اشارهٔ تورو مرا به فکر فرو برد. دربارهٔ فعالیتی مابین اوقات خلوت و زمانی که با رفقای خوب سپری می‌شود، زمانی که صرف افرادی می‌شود که صمیمیت چندانی با آن‌ها ندارید. از این قماش افراد در زندگی ما زیادند به‌خصوص در مهمانی‌ها، افرادی که پیش شما می‌نشینند با شما خیلی صمیمانه صحبت می‌کنند و بعد می‌روند با نفر بعدی همصحبت می‌شوند. در چنین مهمانی‌هایی به‌ندرت نشانی از صمیمیت می‌بینید با وجود این‌که ظاهراً در جمعی از دوستان هستید. من خلوت و تنهایی را به حضور در چنین مجالسی ترجیح می‌دهم.

«همنشینی همراه‌تر از تنهایی نیافتم، قابل‌معاشرت و شایستهٔ رفاقت.»

در زبان ما به‌زیبایی و ظرافت دو وجه تنها بودن در نظر گرفته شده: از لغت انزوا برای بیان درد تنها بودن و از لغت خلوتْ برای بیان شکوه تنها بودن استفاده می‌شود. پل تلیش؛ استاد الهیات (۱۹۶۵ ـ ۱۸۸۶)

در ادوار گوناگون تعداد قابل‌توجهی از فلاسفه ــ از لذت‌گرایان گرفته تا کمال‌گرایان ــ دوستی را به عنوان بزرگ‌ترین لذت معرفی کرده‌اند.

به ذهنم رسید که دربارهٔ مفهوم انتظار فکر کنم. انتظار به‌وضوح همیشه یک هدف دارد ــ پایان انتظار، چیزی که انتظارش را می‌کشید، همچنین معنی تأخیر را می‌دهد ــ ول گشتن و هیچ کاری نکردن تا وقتی چیز مهمی اتفاق بیفتد. در این مفهوم، نوعی زمان مُرده را القا می‌کند؛

لئوپاردی نوشته: «کسی که جسارت خندیدن را دارد ارباب جهان است چون آمادهٔ مُردن است.» و در جایی دیگر اشاره کرده: «اگر تمام چیزی که از امورات دنیا می‌خواهید کسب لذت است، هرگز آن را نخواهید یافت. تمام چیزی که در پی استمرار در لذات زودگذر کسب می‌کنید سرخوردگی و ملال است.» به بیان دیگر سعادت‌جویی یک بن‌بست تضمین‌شده است اما اگر دنبال سعادت نباشید لحظات خوب و لذت‌بخشی برای‌تان اتفاق می‌افتد. لئوپاردی معتقد است که لذات موردنظر ما تنها موقعی در دسترس‌مان هستند که ما عاجز از لذت بردن از آن لذت باشیم. آدم‌های پیر به‌خصوص افرادی که پس از سن میان‌سالی به ثروت و شهرتی رسیده‌اند خوب معنای این جمله را می‌فهمند.

در مورد پرسش این‌که یک انسان باید چگونه زندگی کند، نیچه با قاطعیت تأکید کرده که «اجازه بده خود واقعیِ تو زندگی کند.»

راز کسب بیشترین ثمر و بیشترین لذت از زندگی، خطرناک زیستن است. فریدریش نیچه؛ فیلسوف آلمانی (۱۹۰۰ ـ ۱۸۴۴)

دانشمندان مدعی هستند چیزی که ما به آن تصمیم آزاد می‌گوییم صرفاً فعل‌وانفعالات شیمیایی است.

امروزه، دانشمندان می‌توانند شما را با سیم به کامپیوتر متصل کنند و انتخابی را که قرار است انجام دهید چندین ثانیه پیش از آن‌که حتا خودتان از تصمیم‌تان مطلع باشید، پیش‌بینی کنند.

«هر روز یک زندگی جدید است.» «هر برخاستن و بیدار شدنی یک تولد نوین است. هر صبح زیبایی یک جوانیِ کوچک است. هر استراحت و آرمیدنی یک مرگ کوچک است.»