بریده‌هایی از کتاب هربار که معنی زندگی را فهمیدم، عوضش کردند: زیست با استفاده از خرد فلاسفه‌ی بزرگ

باید اعتراف کنم که در چند دههٔ اخیر علاقه‌ای به کنجکاوی و پرسش دربارهٔ عمیق‌ترین لایه‌های وجودم که خودِ واقعی‌ام در آن پنهان است نداشته و ندارم. چون پس از کمی جست‌وجو به‌نظرم رسید که کاری عبث، بیهوده و بی‌فایده است. به‌نظرم رسید که یک خود دیگری زیر هر خودی که کشف می‌کردم پنهان شده. به قول یکی از دوستان ما تا مغز استخوان یا تا همان اعماق وجودمان هم متظاهریم.

تنها یک مسئلهٔ فلسفی واقعاً جدی وجود دارد و آن هم خودکشی است. قضاوت دربارهٔ این‌که آیا زندگی به زیستن می‌ارزد یا نه، در واقع پاسخی است برای این مسئلهٔ فلسفیِ اساسی. تمام مسائل بعدی؛ این‌که جهان سه بُعد دارد و این‌که ذهنْ نُه یا دوازده طبقه دارد در درجهٔ اهمیت بعدی قرار دارند.

لذت چیزی را که در اختیار داری، با آرزو و میل چیزی که نداری ضایع نکن. به خاطر داشته باش چیزی که اکنون داری، چیزی بوده که زمانی آرزوی داشتنش را داشتی.

بهتر است یک انسان ارضانشده باشید تا یک خوک ارضاشده. بهتر است سقراط ناکام باشید تا ابله کامیاب.»

رنامه‌ریزی‌های ما اغلب حجم عمده‌ای از خودآگاه را به خود اختصاص می‌دهند، به طور ویژه با گرایش ما به مرورِ بی‌پایان نقشه‌های‌مان در ذهن‌مان، مثل ترانه‌ای که مدام در ذهن‌مان تکرار می‌شود. آدم‌های زیادی را می‌شناسم که فهرست‌های مفصل و پُروپیمانِ همراه جزئیات برای کارهایی دارند امیدوارند روزی انجامش دهند. برخی از آن‌ها به من می‌گویند از بررسی مدام این لیست تا روزی که انجامش دهند لذت می‌برند. بعضی اوقات به‌نظر می‌رسد چک کردن این لیست برای‌شان لذت بیشتری از انجام کارهای داخل لیست دارد.

آیا در زندگی چیزی ارزشمندتر از این وجود دارد که پیوسته حال خوبی داشته باشم؟

«یعنی هیشکی تا وقتی زنده‌ست ارزش زندگی کردن رو نمی‌فهمه... ارزش تک‌تک دقایقش رو؟»

«هر عمل نیکی سبب شادمانی فرد نیک می‌شود. هیچ پاداشی قابل‌مقایسه با شیرینی و حلاوت انجام عمل نیک نیست.»

مثل خیلی از آدم‌هایی که می‌شناسم گاهی اوقات بابت زندگی مرفه و راحتی که دارم احساس شرم و گناه می‌کنم. لذت‌گرایی همراه با ادراک و وجدان، گاهی اوقات باعث تضعیف روحیه می‌شود. چون بعضی وقت‌ها فکر می‌کنی که این حس‌وحال خوبت اغلب به قیمت محرومیت و حال بد شدن یک نفر دیگر تمام شده است.

تغییر در حرکت پرواز پروانه در این گوشهٔ دنیا می‌تواند منتهی به وقوع توفانی در آن‌سوی دنیا شود. ایدهٔ این‌که پروانه‌ای می‌تواند باعث تغییری آشوبی شود نخستین‌بار در ۱۹۵۲ در داستان کوتاهی به نام آوای تندر نوشتهٔ ری بردبری مطرح شد. عبارت اثر پروانه‌ای هم در ۱۹۶۱ در پی مقاله‌ای از ادوارد لورنزو به وجود آمد. او در ۱۹۷۲ مقاله‌ای با این عنوان ارایه داد که «آیا بال زدن پروانه‌ای در برزیل می‌تواند باعث ایجاد تندباد در تگزاس شود؟»

اگر بخواهم بابت چیزی به خودم تبریک بگویم صرفاً بابت بودن است؛ زنده بودن.

«زندگی همیشه این‌جور بد نمی‌مونه. می‌تونه افتضاح هم بشه.»

وقتی کامو در رمان بیگانه نوشت: «اگر در جست‌وجوی معنای زندگی باشید هرگز زندگی نخواهید کرد.» همین موضوع را از زاویهٔ دید متفاوتی بیان می‌کرد. معنی زندگی، چیزی نیست که بتوانیم جست‌وجو و کشفش کنیم چیزی است که شخصاً بایستی خلقش کنیم.

«فقدان و از دست دادن، ارزش چیزها را برای ما آشکار می‌کند.»

فرد از طریق انزوا و گوشه‌گیری می‌تواند یک زندگی آرام و صلح‌آمیز را تجربه و کشف کند.

نوشته‌های مخ‌پیچی دارد یعنی ذهن را سخت درگیر خودش می‌کند.

اگر انجام فعالیت اجتماعی و سیاسی لذت به همراه دارد، باید آن‌ها را انجام داد

«ما همیشه در حال آماده کردن خودمان برای زندگی کردن هستیم اما هیچ‌وقت زندگی نمی‌کنیم.»

من هم از آدم‌هایی که دربارهٔ بی‌عدالتی‌های دنیا گله و شکایت می‌کنند درحالی‌که حاضر نیستند از روی صندلی‌های گرم‌ونرم‌شان برخیزند و کاری انجام دهند بیزارم.

اما در نهایت به این نتیجه رسیدم مواجه شدن با حقیقت هر چند که دردناک است اما به انسان حس زندگی و زنده بودن می‌دهد.