بریده‌هایی از کتاب نفوس مرده

کمیته‌های نیکوکاری و انجمن‌های خیریه و خدا می‌داند چه چیزهای دیگری را تشکیل دهیم. هدف‌مان هر قدر هم که مقدس و عالی باشد، هرگز نتیجهٔ خوبی از آن به دست نمی‌آید. علتش هم شاید این باشد که به‌محض تشکیل انجمن، گمان می‌کنیم به هدف رسیده و نتیجه گرفته‌ایم. اگر به‌طور مثال برای کمک به بی‌نوایان اعانه جمع کنیم، بی‌درنگ مغرور از این اقدام، ضیافت‌های مفصلی برای مقام‌های بالا برپا می‌کنیم که نیمی از اعانه‌های جمع شده صرف آن‌ها می‌شود و نیمهٔ دیگر هم صرف اجارهٔ ساختمانی مجلل با حرارت مرکزی و گماشتن نگهبان برای محل نشست انجمن می‌شود. در نهایت برای کمک به بی‌نوایان پنج روبل و نیم توی صندوق می‌ماند که حتا سر تقسیم آن‌هم میان اعضا اختلاف است،

آموزگار مدام تکرار می‌کرد: هوش و استعداد، چیزهایی چرند و بیهوده‌اند. من فقط به رفتار اهمیت می‌دهم. به کسانی که رفتارشان خوب و مناسب است، حتا اگر چیزی بلد نباشند، بهترین نمره‌ها را می‌دهم.

ترس، واگیرتر از طاعون در یک چشم به‌هم زدن به همه جا و در همه کس سرایت کرد. همگی حتا خطاهایی برای خودشان یافتند که مرتکب نشده بودند.

همیشه همین‌طور است، کسانی که از صفر شروع می‌کنند به جایی می‌رسند.

کسانی که از صفر شروع می‌کنند به جایی می‌رسند. آن کس که در خانواده‌ای ثروتمند به دنیا می‌آید، چیز بیش‌تری به دست نمی‌آورد. ذاتاً آدم هوسبازی است. باید از آغاز شروع کرد، نه از وسط

باور کنید این عین حقیقت است. باید از صفر شروع کرد، از آغاز و نه از وسط

واژهٔ سفر چه طنین دلپذیر و عجیبی دارد، چه‌قدر مسحورکننده است! خود سفر کردن گونه‌ای جادوگری است.

ما همگی این نقطه ضعف را داریم که خطاهامان را نادیده می‌انگاریم و آن‌ها را به گردن دیگران می‌اندازیم. به گردن همسر، کارمند زیردست، خدمتکار و یا حتا به گردن صندلی‌مان که لگدش می‌زنیم و به گوشه‌ای پرتابش می‌کنیم تا آن‌جا بشکند و درهم بریزد.

آدم خطاکار دوست دارد دیگران را هم همراه خودش به زیر بکشد

کشاورز وقت برای کسل شدن ندارد. زندگی‌اش مدام و بی‌وقفه با کار و تلاش می‌گذرد.