بریده‌هایی از کتاب پرورش زنبور عسل

بکرزایی در زنبور عسل، یعنی تخم بدون دخالت اسپرماتوزویید، رشد می‌کند و زنبور به وجود می‌آید.

زهر زنبور عسل، دارای آثار سودمندی ازقبیل کاهش فشار خون و درمان دردهای رماتیسمی است.

یک عدد غدهٔ سمی در انتهای بدن و نزدیک مخرج قراردارد که سم تولیدشده از آن، روی پوست جانوران اثری ندارد، اما درون بافت بدن آن‌ها تأثیرمی‌گذارد. به همین‌دلیل به کمک یک نیش، با فشار به داخل بدن دشمنان، تزریق‌می‌شود و آثاری ازقبیل درد شدید، تحریک و خارش پوست، تخریب گلبول‌های قرمز و افت فشار خون، تشدید حرکات روده و تحریک سیستم عصبی را به دنبال دارد.

هوای خارج از کندو، بیش از ۸ درجهٔ سانتی‌گراد نباشد، زنبور کارگر، قادر به پرواز نیست.

زنبور عسل فقط در حال پرواز در خارج از کندو، قادر به دفع مدفوع است. تنها ملکه از این قاعده، مستثناست.

در نقاط سردسیر، در روزهای سرد زمستان که زنبورها گاهی اوقات، بیش از یک ماه، قادر به پرواز برای دفع مدفوع نیستند، به ناچار در تمام این‌مدت مدفوعشان را داخل بدنشان نگه می‌دارند.

غده‌های بویایی. این غده، در قسمت پشتی زنبورها و در فاصلهٔ بین آخرین حلقهٔ کیتین و حلقهٔ ماقبل آخر، وجوددارد و وظیفهٔ تشخیص بوها به عهدهٔ این غده است. هر زنبور، هنگام بازگشت به کندو، به وسیلهٔ همین غده، بوی جمعیت خودش را حس می‌کند و به کندوی دیگر نمی‌رود یا وقتی زنبوری به کندویش برمی‌گردد، زنبورهای نگهبان کندو به وسیلهٔ همین غده، تشخیص می‌دهند که زنبوری که قصد ورود به کندو را دارد، مربوط به این کندو است یا نه. که در صورت غیربومی‌بودن، از ورود آن به کندو جلوگیری‌می‌کنند.

چهار جفت غدهٔ مومی، زیر شکم زنبورها و در فاصلهٔ بین قطعات کیتینی شکم، وجوددارد که سه جفت آن، فعال است و بین ۱۳-۱۸ روزگی، موم ترشح می‌کنند که برای ساختن سلول‌ها و شان به کار می‌رود.

زنبور نر قادر به نیش زدن نیست، زیرا اصلاً نیش ندارد.

تنها نیش ملکه، صاف و بدون خارهای وارونه است. به همین‌دلیل، هرگاه نیشش را در بدن پستانداران فروکند، به راحتی می‌تواند بدون اینکه صدمه‌ای ببیند نیش خود را بیرون می‌کشد، ولی به ندرت از نیشش استفاده می‌کند

در اثر نیش‌زدن، کیتین زنبورها یا حشرات نیش‌خورده می‌شکند و زنبور به راحتی می‌تواند پس از نیش‌زدن، نیش خود را دوباره، خارج کند و زنده بماند.

هر وقت نیشش را در گوشت بدن پستانداران فروکند، قادر به بیرون‌آوردن آن نیست و هنگام خارج‌کردن نیش، در اثر تقلا شکم زنبور پاره می‌شود و زنبور می‌میرد.

زنبور کارگر به کمک خرطوم، شهد را از روی گل‌ها جمع‌آوری و از راه دهان به داخل کیسهٔ عسلی می‌فرستد.

هر چشم، در زنبور نر، تقریباً از ده هزار و در زنبور کارگر و ملکه، از پنج هزار چشم ساده تشکیل‌می‌شود.

کیتین، مادهٔ شیمیایی پیچیدهٔ غیرفعالی است که به وسیلهٔ لایهٔ زندهٔ پوست، ترشح می‌شود، و دستگاه‌های داخلی بدن را در مقابل صدمات مکانیکی و ازدست‌دادن رطوبت، حفظ‌می‌کند

استان آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی، دارای بیشترین تعداد کندو و استان سیستان و بلوچستان و استان هرمزگان، دارای کمترین تعداد کندو در کشورند.

است. نام Meda نامی است که پروفسور Goetze از دانشگاه بن، به زنبورهای ایرانی نسبت داده‌است.

زنبور عسل کارنیولان (خاکستری). اصل این نژاد، از نواحی جنوبی سلسله‌جبال آلپ، در اتریش و شمال جزیرهٔ بالکان است. این زنبورها در نتیجهٔ اصلاح نژاد و به گزینی، بسیار آرام‌اند و به ندرت نیش می‌زنند. ویژگی خوب آن‌ها، در افزایش رشد این زنبورها در اوایل بهار است. رنگ این نژاد خاکستری تیره بوده و بدن آن با موهای انبوه خاکستری متمایل به قهوه‌ای پوشیده شده‌است. روی نیم‌حلقهٔ دو و سه پشتی شکم، غالباً خال‌های کوچک قهوه‌ای‌رنگ دیده‌می‌شود. این نژاد، تمایل زیادی به بچه کندو نداشته و محصول آن زیاد است. مصرف غذای زمستانی آن نیز اندک است. از بزرگ‌ترین محاسن این نژاد، داشتن ذخیرهٔ غذایی کافی در فصول مختلف سال است.

گونهٔ زنبور عسل معمولی، دارای نژادهای مختلفی است که مهم‌ترین نژادهای این‌گونه، عبارت‌اند از: نژاد زنبور عسل کارنیولان (خاکستری)، نژاد زنبور عسل ایتالیایی (زرد)، نژاد زنبور عسل قفقازی، نژاد زنبور عسل سیاه و نژاد زنبور عسل ایرانی.

خواص متمایزکنندهٔ یک نژاد خوب، شامل موارد ذیل است: - آرام باشد و بسیار کم نیش بزند. - پرمحصول باشد. - به مقدار متوسط (نه زیاد و نه کم) بچه بدهند. - در مقابل بیماری‌ها و استرس‌های محیطی و ... مقاوم باشد. - نیازهای تغذیه‌ای اندکی داشته باشد (به ویژه نیازهای زمستان‌گذرانی). - شروع فعالیت سالیانه را زود و از اواخر زمستان شروع کنند.