بریده‌هایی از کتاب دینداری خوب

«... بیایید تا شما را در برکات ملکوت خدا سهیم گردانم، برکاتی که از آغاز آفرینش دنیا برای شما آماده شده بود. زیرا وقتی من گرسنه بودم، شما به من خوراک دادید؛ تشنه بود، به من آب دادید؛ برهنه بودم، به من لباس دادید؛ بیمار و زندانی بودم، به عیادتم آمدید. نیکوکاران در پاسخ خواهند گفت: خداوندا، کی گرسنه بودید تا به شما خوراک بدهیم؟ کی تشنه بودید تا به شما آب بدهیم؟ کی غریب بودید تا شما را به منزل ببریم یا برهنه بودید تا لباس بپوشانیم؟ آنگاه به ایشان خواهم گفت: وقتی این خدمتها را به این برادران من کردید، درواقع به من می‌نمودید»(انجیل متی، باب بیست و پنجم).

«مَنْ جَعَلَ الْهُمُومَ هَمًّا وَاحِدًا هَمَّ آخِرَتِهِ: کفَاهُ اللَّهُ هَمَّ دُنْیاهُ، وَمَنْ تَشَعَّبَتْ بِهِ الْهُمُومُ فِی أَحْوَالِ الدُّنْیا: لَمْ یبَالِ اللَّهُ فِی أَی أَوْدِیتِهَا هَلَک»

اساساً به تعبیر قرآن نگرش و منشی می‌پاید و می‌ماند که نافع به حال مردم باشد و هرآنچه فاقد سودمندی باشد، کفِ آب است (فأمّا الزَبَدُ فَیَذهَبُ جُفاءً وأمّا ما یَنفعُ النّاسَ فَیَمکُثُ فی الارضِ/رعد: ۱۷). دینداری خوب آن است که به بهبود حال انسان‌ها بینجامد و به نحو ملموسی دردها و رنج‌های آدمیان را التیام بخشد.

دینداری خوب آن است که از جنس رفتن باشد و نه داشتن

تحقق چنین رابطهٔ سرشاری نیازمند کوشش است. کوشش در این راستا که بتوانیم هرچه بیشتر صدای خدا و جلوه‌های او را از کتاب هستی و کتاب وحی (کتاب مصوّر و کتاب مسطور)‌ بشنویم و ببینیم و هم اینکه با «دعا» و «ذکر» و کنارزدن حجاب‌های فاصله‌افکن، خود را در مقام «حضور» درآوریم. به تعبیر دیگر، باید بکوشیم خودمان از غیبت و غفلت رهایی یابیم و با «ذکر» که همان بیداری و هوشیاری است و «دعا» که ارتباط گرفتن عاشقانه است از موقعیت غیبت عبور کنیم: «حضوری گر هم خواهی از او غایب مشو حافظ».

هرچه اندیشی پذیرای فناست آن که در اندیشه ناید آن خداست (مثنوی، دفتر دوم)

شیخ ما (ابوسعید ابوالخیر) گفت: مردی به عبدالله مبارک گفت: یهودیی بر دست من مسلمان شد، زنّارش ببریدم. عبدالله گفت: زنار او را بریدی با زنّار خویش چه کردی؟»

جانِ ادیان دعوت به ساحت متعالی است و هستهٔ اصلی دین درمانِ خواب‌رفتگی معنوی ماست.

به احسانی آسوده کردن دلی به از الف رکعت به هر منزلی (بوستان: باب دوم)

عارف نامدار مسیحی، مایستر اکهارت (۱۲۶۰–۱۳۲۷) گفته است: «اگر کسی در بالاترین شور و جذبه‌اش متوجه انسان بینوایی شود که نیازمند چند لقمه است، برای او بهتر است که شور و جذبه‌اش را رها سازد و به آن نیازمند خدمت کند».

خدا، آنگونه که خود توصیف کرده است، «غنیّ» و «صمد» است و گَردِ فقر و احتیاج بر ردای کبریایی و جلال او نمی‌نشیند: «وَ اللَّهُ الْغَنِی وَ أَنْتُمُ الْفُقَراءُ»(محمد: ۳۸). این ماییم که در نهایت فقر و احتیاجیم: «یا أَیهَا النَّاسُ أَنْتُمُ الْفُقَرَاءُ إِلَی اللَّهِ وَاللَّهُ هُوَ الْغَنِی الْحَمِیدُ»(فاطر: ۱۵).

اقبال به خدا، متضمن ادبار به خلق نیست. خدا بیشتر از همه جا در دل‌های آدمیان است. خدا را از طریق حرمت گذاشتن به دل‌ها باید جست‌وجو کرد.

طبیعت، جلوه‌گاه خداست. پدیده‌های جهان، دلایلی به نفع خدا نیستند، آینه‌ای برای تماشای خدا هستند. آیات‌اند.

گفت که با بال و پری من پر و بالت ندهم در هوس بال و پرش، بی‌پر و پَرکَنده شدم (مولانا)

زان‌که عاشق در دم نقـد است مسـت لاجرم از کفـر و ایمان برتر است کفر و ایمان هر دو خود دربان اوست کاوست مغز و کفر و دین او راست پوست (مثنوی/دفتر چهارم)