بریده‌هایی از کتاب ذهن بی‌حصار، عبور از مرزها برای پیشرفت و کشف سرزمین‌های جدید

زمانی جمله‌ای منسوب به چارلی چاپلین را خوانده بودم: افکار هر آدمی میانگین افکار پنج نفری است که بیشتر وقت خود را با آن‌ها می‌گذراند، خود را در محاصرهٔ افراد موفق قرار دهید.

بیش از نیمی از یادگیری‌های ما ناخواسته و در اثر نوعی الگوبرداری ناخودآگاه از محیط اطرافمان شکل می‌گیرد؛ درست مانند یک اسفنج که وقتی در یک مایع قرار گیرد، مایع را به خودش می‌کشد.

عقیدهٔ استاد روانشناسی و اقتصاددان رفتاری حداکثر بازدهی شما در روز بین دو تا دو و نیم ساعت می‌باشد. «واضح است که اغلب افراد بیشترین بازدهی را در ۲ ساعت اول صبح دارند. البته نه دقیقهٔ بعد از بیدار شدن؛ به عنوان مثال، اگر شما ساعت ۷ از خواب بیدار شدید، بین ساعت هشت تا ده و نیم بیشترین بازدهی را خواهید داشت.»

مواجههٔ ما ایرانیان با نوآوری و فناوری همواره با ترس همراه بوده است؛ چه این ترس از طرف دولت باشد، چه از سویِ مردم.

زندگی حتی وقتی انکارش می‌کنی، حتی وقتی نادیده‌اش می‌گیری، حتی وقتی نمی‌خواهی‌اش، از تو قوی‌تر است، از هر چیز دیگری قوی‌تر است. آدم‌هایی که از بازداشتگاه‌های اجباری برگشتند دوباره زاد و ولد کردند؛ مردان و زنانی که شکنجه دیده بودند، که مرگ نزدیکانشان و سوختن خانه‌هایشان را دیده بودند، دوباره به دنبال اتوبوس‌ها دویدند؛ به پیش‌بینی هواشناسی با دقت گوش کردند و دخترهایشان را شوهر دادند. باورکردنی نیست، اما همین‌گونه است. زندگی از هر چیز دیگری قوی‌تر است.

آیا شما در سبد مهارت‌هایتان چیقو دارید؟ دو تجویز زیر را جدی بگیرید: یکی از مشکلات زندگی امروزمان این است که اغلب مهارت‌ها و تخصص‌هایمان آن‌قدر کوچک و محدود است که تنها یک یا دو جا بیشتر مخاطب برایش پیدا نمی‌شود! تخصص‌گرایی بد نیست که خیلی هم خوب است، اما زندگی همیشه طبق روال جلو نمی‌رود. پس تا دیر نشده این سؤال صریح و سخت را از خود بپرسیم که چه مهارت یا تخصصی داریم که همه‌جا (یا حداقل خیلی از جاها) به کار می‌آید و برایش پول می‌دهند.

یعنی جایی که شما آدم‌ها و ایده‌های متفاوت بسیاری را در کنار هم دارید، پیشینه‌های مختلف و علایق گوناگون در جوش و خروش هستند و با یکدیگر در رقابت‌اند؛ آن فضا در حقیقت فضایی است که به نوآوری ختم می‌شود

باید یک‌بار به خاطر همه‌چیز گریه کرد، آن‌قدر که اشک‌ها خشک شوند؛ باید این تن اندوهگین را چلاند و بعد دفتر زندگی را ورق زد، به چیز دیگری فکر کرد؛ باید پاها را حرکت داد و همه‌چیز را از نو شروع کرد.

خداوند به‌وضوح فرموده است که گوش، چشم و دل همه مسئول‌اند. یعنی جزء جزء و بعد بعد انسان مسئول است. اگر می‌دانیم که باید بگوییم و اگر نمی‌دانیم بگذاریم آن‌ها که سخنی دارند آزادانه (چه آزادی قبل از بیان و چه آزادی بعد از بیان) سخنشان را مطرح کنند. جهان بهتر خواهد شد.

مثلاً بهتر است اصول‌گرایان با اصلاح‌طلبان جلسات نقد فیلم داشته باشند؛ یعنی یک جلسهٔ غیررسمی و بی‌ارتباط به حوزه اختلافشان. خداوند بارها خطر خشک‌اندیشی را هشدار داده است؛ به‌ویژه آنجا که صحبت از پیروی کورکورانه از گذشتگان می‌شود.

در مدیریت استراتژیک مفهومی داریم به نام آغاز از پایان! این مفهوم می‌گوید برای اینکه امروز بدانی چه قدمی باید برداری، باید بدانی که فردا کجا می‌خواهی باشی. پس از فردا شروع کن! آینده را تجسم کن و سپس از آینده رو به اکنون بیا. نوشتن روی سنگ قبر هم یک تکنیک است که این مفهوم را عملی می‌کند.

در مدیریت استراتژیک مفهومی داریم به نام آغاز از پایان! این مفهوم می‌گوید برای اینکه امروز بدانی چه قدمی باید برداری، باید بدانی که فردا کجا می‌خواهی باشی. پس از فردا شروع کن! آینده را تجسم کن و سپس از آینده رو به اکنون بیا.

ترکیب این ۴ عنصر: ۱- تصمیمات و تفکرات اشتباه جمعی از افراد ۲- سکوت آنان که می‌فهمند ۳- موافقت کورکورانهٔ آدم‌های بله‌قربان‌گو ۴- آنان که به دیگران اجازهٔ اظهار نظر نمی‌دهند، فاجعه‌آفرین می‌شود.

در زندگی فردی: از خود بپرسیم چقدر از سرمایه‌گذاری‌ام را روی دارایی‌های فیزیکی (مانند خانه، ماشین و ساید بای ساید) انجام می‌دهم و چقدر را به دارایی‌های نامشهود (ایجاد شبکهٔ ارتباطی، برندسازی شخصی و مهارت‌های نرم) تخصیص می‌دهم؟ سرمایه‌گذاری کلنگی می‌کنم یا سرمایه‌گذاری بی‌وزن؟ در مدیریت سازمانی: آیا واقعاً لازم است که منابع محدودم را صرف خرید و واردات و تجهیزات جدید کنم یا می‌توانم با استراتژی تولید بدون کارخانه و با استفاده از ظرفیت دیگران به تولید ارزش بپردازم؟ در کشورداری: آیا لازم است که دولت مدرسه‌داری، بیمارستان‌داری و کارخانه‌داری کند یا اینکه باید روی زیرساخت‌های نرم مانند محیط کسب‌وکار، قانون‌های پایه، مقررات تسهیل‌کننده و مشوق‌های انگیزاننده کار کند؟ تا کی می‌خواهیم قیچی-کلنگی فکر کنیم؟

نکتهٔ پایانی آنکه هر از گاه از خودمان بپرسیم اسفنجمان را در چه محیطی قرار داده‌ایم، در محیطی که صحبت از ثروت‌اندوزی دیوانه‌واراست یا ثروت‌آفرینی شرافتمندانه؟ محیطی که صحبت از پارتی‌بازی و رانت‌خواری است یا تلاش صبورانه؟ محیطی که در آن خوشبختی همگانی مطرح است یا خوشبختی فردی؟ خداوند در کتاب آسمانی تصویری از آخرت ارائه می‌دهد و آنجا بسیاری با حسرت بر پشت دست‌های خود می‌کوبند که ای‌کاش با این‌ها بودم و با آن‌ها نبودم! مواظب اسفنج زندگیتان باشید. مکان اسفنج‌های شما سرنوشت شما را تغییر می‌دهد.

مرگ پایان زندگی است، ولی مرگ‌اندیشی آغاز آن.

شما برای اینکه از بین هزاران فرد مشابه انتخاب شوید، یا سازمان شما برای آن که از بین صدها مورد مشابه در ذهن مردم برجسته شود یا کشورتان برای آن که از بین ۱۹۶ کشور جهان، مورد انتخاب یک توریست یا سرمایه گذار قرار گیرد باید بنفش باشد

هر کدام از ما یک نابغه منحصر به فرد است و جامعه ما برای پیشرفت نیاز به انواع و اقسام نابغه‌ها دارد و نه فقط یک نوع نابغه. خداوند از روح خود در نفس ما دمیده است و او بی‌پایان است. لذا همه ما یکتا و ویژه آفریده شده‌ایم

نخواهیم که جای دیگری باشیم، چراکه جای ما در هستی خالی خواهد ماند. هوش ویژه‌ای که خداوند در درون هر کدام از ما نهاده است را بیابیم و بر اساس آن مسیر جدیدی را بپیماییم.

هرکدام از ما یک نابغهٔ منحصر به فرد است. هوش ویژه‌ای که خداوند در درون هر کدام از ما نهاده است را بیابیم و بر اساس آن مسیر جدیدی را بپیماییم.