بریده‌هایی از کتاب عقاید یک دلقک

آدمی که از بیرون به زندگی کسی نگاه می‌کند ــ البته همهٔ آدم‌های این دنیا از بیرون همدیگر را می‌بینند ــ وضع او را همیشه بهتر یا بدتر از چیزی می‌پندارد که واقعآ هست

از تصور تسوپفنر حین تماشای لباس‌پوشیدن ماری حسابی به هم می‌ریختم، همین‌طور از تصور این‌که او اجازه دارد ماری را موقع بستن درِ خمیردندان تماشا کند. پایم درد می‌کرد. شک داشتم که حتی با دستمزد سی تا پنجاه مارک هم بتوانم در کاباره‌ها و کلوپ‌ها روی صحنه بروم. ضمنآ این تصور هم شکنجه‌ام می‌کرد که تسوپفنر هیچ اهمیتی به تماشای ماری موقع بستن درِ خمیردندان نمی‌دهد.

وقتی تصور می‌کنم ماری آن کاری را که باید با من بکند با تسوپفنر می‌کند، مالیخولیایم سر به استیصال می‌زند.

گفتم: «ولی موضوع خیلی اضطراری است.» پرسید: «کسی مرده؟» گفتم: «نه، ولی در همین مایه‌ها.» «برای کسی سانحه‌ای پیش آمده؟» گفتم: «نه، یک جور سانحهٔ درونی.» صدایش کمی نرم‌تر شد: «اوه، خونریزی داخلی.» گفتم: «نه، مسئله صرفآ مسئله‌ای روحی است.» ظاهرآ این لغت برایش بیگانه بود، چون به‌سردی سکوت کرد. گفتم: «خدای من، آدمیزاد تشکیل شده از جسم و روح.»

«چه خبر است؟! این‌جا که خانهٔ خودتان نیست!» کسی که این حرف را بر زبان می‌آورد همزمان سه تهمت مختلف به آدم می‌زند، چون فرض را بر این می‌گذارد که اولا آدم در خانهٔ خودش مثل خوک رفتار می‌کند، ثانیآ فقط وقتی به آدم خوش می‌گذرد که مثل خوک رفتار کند و ثالثآ آدم وقتی بچه است، هرگز نباید خوش بگذراند.

مدت‌هاست که دیگر با کسی دربارهٔ پول یا هنر حرف نمی‌زنم. وقتی این دو کنار هم قرار می‌گیرند، همیشه یک جای کار می‌لنگد. معمولا برای هنر یا بیش‌تر از آن‌که لازم است پول خرج می‌کنند یا کم‌تر.

من دلقک هستم. لحظه‌ها را جمع می‌کنم و از آن‌ها کلکسیون می‌سازم.

من هر نشانه‌ای از فراغت را با شوقی دیوانه‌وار تماشا می‌کنم: وقتی یک کارگر پاکت دستمزدش را در جیبش می‌گذارد و سوار موتورش می‌شود، وقتی یک کارمند بورس بالاخره گوشی تلفن را می‌گذارد، دفترچه‌اش را در کشو می‌اندازد و درش را قفل می‌کند یا وقتی یک زن بقال پیشبندش را باز می‌کند، دست‌هایش را می‌شوید، جلو آینه دستی به موهایش می‌کشد، رژلب می‌زند، کیف دستی‌اش را برمی‌دارد و به راه می‌افتد.

«می‌دانم چقدر احمقانه است که من بخواهم حرف‌های گنده‌گنده بزنم، ولی می‌دانی اشکال کار تو کجاست؟ تو همان چیزی را کم داری که مرد را مرد می‌کند: توان کنارآمدن با خود.»

کمدی یعنی نمایش آدم‌ها در شکل انتزاعی موقعیت‌هایی برگرفته از زندگی واقعی خودشان و نه بیگانه با آن

دلقکی که کارش به الکل بکشد، زودتر از شیروانی‌سازی مست سقوط خواهد کرد.

اگر مذاکرات پیچیده‌ای که مستلزم چنین مبادلاتی است دست وپایم را نمی‌بست، حاضر بودم لباس تنم را هم با یک بطری مشروب تاخت بزنم

«من دلقک هستم. لحظه‌ها را جمع می‌کنم و از آن‌ها کلکسیون می‌سازم. فعلا.»

معمولا برای هنر یا بیش‌تر از آن‌که لازم است پول خرج می‌کنند یا کم‌تر

«من دلقک هستم. لحظه‌ها را جمع می‌کنم و از آن‌ها کلکسیون می‌سازم. فعلا.»

دختربچه‌ها دست‌کم همیشه این شانس را دارند که «شیرین» به نظر برسند و از خوش‌رفتاری دیگران بهره‌مند شوند. اما پسربچه‌ها ــ اگر پدر و مادرشان آن حوالی نباشند ــ تا تکان می‌خورند، کسی بهشان چشم‌غره می‌رود. از نظر آلمانی‌ها، پسربچه‌ها اصولا بی‌تربیت هستند.

. به نظرم می‌آمد فقط زن‌ها هستند که روزمرگی برایشان مثل بدنشان عادی است.

(من الکلی نیستم، اما از وقتی ماری رفته است، الکل به من می‌سازد.)

در حمام یا دستشویی خانهٔ من، غریبه‌ای بود که چیزی از او نمی‌دانستم. نمی‌دانستم جدی است یا شوخ. شبحی بود دماغ‌دراز و رنگ‌پریده. با تمام توان فرار می‌کردم و پیش ماری می‌رفتم تا در چهرهٔ او به خودم نگاه کنم. از وقتی او رفته، دیگر نمی‌توانم این تمرین عضلات صورت را انجام دهم. می‌ترسم دیوانه شوم.

یک واژهٔ زیبا در این جهان هست: هیچ. به هیچ فکر کن. نه به کابینه و نه به کاتولون، بلکه به دلقکی فکر کن که در وان حمام می‌گرید و قهوه‌اش روی دمپایی‌اش می‌چکد.