بریده‌هایی از کتاب اختراع قوم یهود

هر یک از ما روایت‌های چندگانه‌ای را که مبارزات ایدئولوژیک گذشته شکل داده است جذب کرده‌ایم. درس‌های تاریخ و کلاس‌های تعلیمات مدنی و نظام آموزشی و تعطیلات ملی، روزهای یادبود و سالگردها و مراسم ملی ــ ساحت‌های گوناگون خاطره ــ در دنیایی خیالی به‌هم می‌پیوندند تا گذشته را بازنمایی کنند و این یادها بسیار پیش از آنکه شخص به ابزار تفکر انتقادی درباره آن دست یافته باشد به‌هم می‌پیوندند.

ملت ... گروهی از افراد است که اشتباهی مشترک درباره نیاکان‌شان و نفرتی مشترک از همسایگان‌شان آن‌ها را متحد کرده است.

ملت ... گروهی از افراد است که اشتباهی مشترک درباره نیاکان‌شان و نفرتی مشترک از همسایگان‌شان آن‌ها را متحد کرده است.

روح قوانین اسرائیل نشان می‌دهد که در آغاز قرن بیست‌ویکم هدف کشور خدمت به یهودیان است و نه خدمت به اسرائیلی‌ها، و فراهم کردن بهترین شرایط برای اخلاف فرضی این قوم است نه همه شهروندانی که در اسرائیل زندگی می‌کنند و به زبان آن حرف می‌زنند. درواقع هرکه از مادری یهودی زاده شده باشد می‌تواند هم خدا را داشته باشد هم خرما را ــ آزاد است در لندن یا نیویورک زندگی کند، با این اطمینان خاطر که کشور اسرائیل مال اوست، حتی اگر نخواهد تحت حاکمیت آن زندگی کند. اما هرکه از صلبی یهودی به دنیا نیامده باشد و در یافا یا ناصره زندگی می‌کند احساس خواهد کرد که کشوری که در آن به دنیا آمده هرگز مال او نخواهد بود.

در یکی از روزهای سرد دسامبر ۱۹۳۹ شولک سه یهودی را دید که در خیابان مرکزی ووچ به دار آویخته شده بودند ــ شیرین‌کاری چند سرباز آلمانی که در یک آبجوفروشی در آن نزدیکی مشروب خورده بودند.

در اسرائیل احساس می‌کرد که دارد سرزمین مردمان دیگر را می‌دزدد؛ گرچه در این مورد تقصیری نداشت، همچنان آن را دزدی به شمار می‌آورد.

«خواب دیدن سربازی سوسن‌های سپید را»: تلقی‌اش از خانه آن‌سان که به من گفت نوشیدن قهوه مادرش بود و شب‌ها سالم به خانه بازگشتن از او پرسیدم: و سرزمین؟ گفت: نمی‌شناسمش

ملت ... گروهی از افراد است که اشتباهی مشترک درباره نیاکان‌شان و نفرتی مشترک از همسایگان‌شان آن‌ها را متحد کرده است.

ژیزل که همیشه اصرار می‌کرد که یهودی است و به نام خانوادگی یهودی خاص خود می‌بالید می‌دانست که مادرش، به‌رغم یگانگی صمیمانه با شوهرش، غیریهودی بود. این را هم می‌دانست که در دین یهود هویت دینی فرزند برگرفته از هویت مادر است اما این را فقط یک مسأله تشریفاتی بی‌اهمیت پنداشته بود.

«پس می‌نویسیم "ملیت: اسپانیایی".» «اما من اسپانیایی نیستم. من کاتالانی هستم و مخالف اینم که مرا اسپانیایی بنامند. من و پدرم در دهه ۱۹۳۰ برای همین می‌جنگیدیم.» کارمند سرش را خاراند. تاریخ نمی‌دانست اما به مردم احترام می‌گذاشت. «پس می‌نویسیم "ملیت": کاتالان.» داو گفت: «بسیار خوب!» به این ترتیب اسرائیل اولین کشور در جهان شد که ملیت کاتالانی را به رسمیت شناخت.

ملت ... گروهی از افراد است که اشتباهی مشترک درباره نیاکان‌شان و نفرتی مشترک از همسایگان‌شان آن‌ها را متحد کرده است.

و درحالی‌که قوم سرگردان به سرزمینی برای خود نیاز داشت، زمین بکر نیز در آرزوی ملتی می‌سوخت که بیاید و آن را شکوفا کند. درست است که مهمانانی ناخوانده در این سرزمین مادری مستقر شده بودند، اما از آنجا که قوم در دوران «پراکندگی» مدت دو هزار سال به آن سرزمین وفادار مانده بود، آن سرزمین فقط به آن قوم تعلق داشت و نه به آن مشتی مردم بی‌تاریخ که برحسب تصادف به آن وارد شده بودند. بنابراین جنگ‌هایی که ملت سرگردان دست به آنها زد توجیه می‌شد. مقاومت خشونت‌بار جمعیت محلی جنایت بود؛ و اگر به این بیگانگان اجازه داده شد که در آن سرزمین بمانند و به زندگی در کنار «ملت» که به زبان تورات و ارض شکوهمند خود بازگشته بود ادامه دهند، فقط ناشی از بلندنظری (غیرتوراتی) یهودیان بود!

همان‌طور که هر شخصیتی از ویژگی‌های هویتی سیال و گوناگون تشکیل شده است، تاریخ هم در میان سایر چیزها هویتی در حال حرکت است.

پس از سقوط امپراتوری عثمانی، ساکنان ترکیه جدید دریافتند که آریایی‌های سفیدپوست، و از اعقاب سومری‌ها و حِتّی‌ها، هستند. یک افسر بریتانیایی تنبل که مرزهای عراق را دلبخواهی می‌کشید یک خط کاملا راست کشید؛ کسانی که یک‌شبه عراقی شده بودند اندکی بعد از مورخان معتبرشان شنیدند که از اعقاب بابلیان باستان و عرب‌ها، و از اخلاف جنگجویان پهلوان صلاح‌الدین ] ایوبی[هستند. بسیاری از شهروندان مصری تردید نداشتند که نخستین دولت ملی‌شان پادشاهی فراعنه کافر باستانی بودند که منافاتی با مسلمان مؤمن بودنشان نداشت. هندی‌ها و الجزایری‌ها و اندونزیایی‌ها و ویتنامی‌ها و ایرانیان هنوز هم بر این عقیده‌اند که کشورشان همیشه وجود داشته است و کودکان دبستانی‌شان از خردسالی روایت‌های تاریخی طولانی را از بر می‌کنند.

و درحالی‌که قوم سرگردان به سرزمینی برای خود نیاز داشت، زمین بکر نیز در آرزوی ملتی می‌سوخت که بیاید و آن را شکوفا کند. درست است که مهمانانی ناخوانده در این سرزمین مادری مستقر شده بودند، اما از آنجا که قوم در دوران «پراکندگی» مدت دو هزار سال به آن سرزمین وفادار مانده بود، آن سرزمین فقط به آن قوم تعلق داشت و نه به آن مشتی مردم بی‌تاریخ که برحسب تصادف به آن وارد شده بودند.

برای ترویج حافظه جمعی همگن در عصر جدید لازم بود علاوه بر سایر چیزها روایتی طولانی فراهم شود که پیوند زمانی و مکانی پدران و «نیاکان» همه اعضای جامعه حاضر را القا کند.

ملت ... گروهی از افراد است که اشتباهی مشترک درباره نیاکان‌شان و نفرتی مشترک از همسایگان‌شان آن‌ها را متحد کرده است

در قرن بیستم هم بیشتر بر همین منوال بود. پس از سقوط امپراتوری عثمانی، ساکنان ترکیه جدید دریافتند که آریایی‌های سفیدپوست، و از اعقاب سومری‌ها و حِتّی‌ها، هستند. یک افسر بریتانیایی تنبل که مرزهای عراق را دلبخواهی می‌کشید یک خط کاملا راست کشید؛ کسانی که یک‌شبه عراقی شده بودند اندکی بعد از مورخان معتبرشان شنیدند که از اعقاب بابلیان باستان و عرب‌ها، و از اخلاف جنگجویان پهلوان صلاح‌الدین ] ایوبی[هستند.

اسرائیل را نمی‌توان کشوری دموکراتیک توصیف کرد آن هم وقتی که خودش را کشور «مردم یهود» می‌داند نه پیکره‌ای که نماینده همه شهروندان درون مرزهای شناخته‌شده آن (به‌جز سرزمین‌های اشغالی) است.

ملت ... گروهی از افراد است که اشتباهی مشترک درباره نیاکان‌شان و نفرتی مشترک از همسایگان‌شان آن‌ها را متحد کرده است.