بریده‌هایی از کتاب اختراع قوم یهود

اما مرتبه روحی و فکری این یهودیان چنان پست است که مهاجرت دسته‌جمعی معیار فرهنگی عمومی یهودیان را در فلسطین پایین خواهد آورد و از چند جنبه بد خواهد بود

برخلاف تصویری که یهودهراسان مسیحی از گذشته رواج دادند و یهودستیزان امروزی آن را تکرار کردند، هرگز در تمام تاریخ یک ملت‌ـ نژاد نفرین شده وجود نداشته که به دلیل کشتن مسیحای الهی از سرزمین مقدس رانده شده و بی‌دعوت در میان «ملت‌های» دیگر سکونت گزیده باشد.

فلاحین فرزندان فاتحان عرب که ارض اسرائیل و شام را در قرن هفتم میلادی تصرف کردند نیستند. فاتحان عرب جمعیت کشاورز را که در کشور یافتند نابود نکردند. فقط حاکمان بیگانه بیزانسی را بیرون راندند و به جمعیت محلی دست نزدند. عرب‌ها به دنبال سکونت هم نبودند. اعراب حتی در سکونت‌گاه‌های سابق خود نیز به کشاورزی مشغول نبودند... به دنبال زمین‌های جدید نبودند که کشاورزان خود را که چندان اثری از آنها نبود در آن مستقر کنند. همه علاقه‌شان به کشورهای جدید سیاسی و دینی و مادی بود: فرمانروایی و ترویج اسلام و گردآوری مالیات.

یک یهودی معاصر او در نامه‌ای چنین نوشت: خداوند بود که پادشاهی اسماعیل را به یاری ما برانگیخت. آن‌گاه که پیشروی کردند و سرزمین هند را از دست ادوم درآوردند و به اورشلیم رسیدند در میانشان بنی‌اسرائیل بودند. جای معبد را نشانشان دادند و تا امروز با آنها سکونت کرده‌اند. با آنان شرط کردند که جایگاه معبد را از هرگونه پلشتی دور نگه دارند و بر دروازه‌های آن نماز گزارند و هیچ‌کس آنان را منکر نشود.

«وای بر شما، ای کاتبان و فریسیان ریاکار! زیرا که برّ و بحر را می‌گردید تا مریدی پیدا کنید و چون پیدا شد او را دومرتبه پست‌تر از خود پسرِ جهنم می‌سازید» (انجیل متی، ۲۳: ۱۵)

در سال ۱۲۵ پیش از میلاد یوهانان هورکانوس ادوم را فتح کرد، کشوری که از جنوب بیت صور و عین جدی تا بئر شبع گسترده بود، و ساکنانش را به زور یهودی کرد. یوسفوس در تاریخ باستانی یهود آن را چنین توصیف کرد: هورکانوس دورا و مارسیا، شهرهای ادومیه، را نیز گرفت و همه ادومیان را مقهور کرد؛ و به آنان اجازه داد در آن کشور بمانند، به شرط اینکه ختنه شوند و قوانین یهودیان را به‌کار برند؛ و آنان چنان مشتاق زندگی در کشور نیاکان خود بودند که به ختنه شدن و دیگر شیوه‌های زندگی یهودی تن دادند و بنابراین چنان شد که از آن پس هیچ فرقی با یهودیان نداشتند.

خاطرات برساخته بی‌گمان تجربه شخصی ممکن است بیش از موضوع پژوهش ریاضی‌دان یا فیزیک‌دان بر انتخاب موضوع پژوهش مورخ تأثیر بگذارد. اما اشتباه است اگر فرض کنیم که تجربه شخصی بر فرایند و روش کار مورخ سایه می‌افکند. گاه پژوهانه‌ای سخاوتمندانه پژوهشگر را به رشته‌ای خاص می‌کشاند. گاه نیز، هرچند به‌ندرت، یافته‌ها بر هم انباشته می‌شود و پژوهشگر را به در پیش گرفتن مسیری تازه وا می‌دارد.

با یاد آنان که به این خاک پناه آوردند و آنان که از این خاک رانده شدند.

گِلنِر توصیف خوبی از ساز و کار روشنفکری در جوامع کشاورزی به‌دست می‌دهد: گرایش زبان‌های عبادی به متمایز بودن از زبان‌های محلی بسیار نیرومند است: چنان است که گویی سواد به تنهایی حائل کافی میان روحانیان و عوام ایجاد نمی‌کرد، گویی نه فقط با ثبت زبان در نوشته‌های دسترس‌ناپذیر بلکه با فهم‌ناپذیر کردن آن در بیان نیز می‌بایست شکاف میان این دو عمیق‌تر شود.

ملت ... گروهی از افراد است که اشتباهی مشترک درباره نیاکان‌شان و نفرتی مشترک از همسایگان‌شان آن‌ها را متحد کرده است.