بریده‌هایی از کتاب خون خورده

«بهشت عکاس‌هاست الآن. هر چی بخوای هست. جنگ، برادرکُشی، اسراییل، مسیحی، سرباز، شیعه‌های جهادی، یهودی، خرابه؛ هر چی. تازه، مدیترانه هم هست... منصور، پاسِت رو آماده کن. منصور برو بیروت...»

در خاورمیانه یک باستان‌شناس باید به هر واقعیتی شک کند و هر افسانه‌ای را جدی بگیرد. زیرِ خاکِ ایران، عراق، فلسطین، اُردن، لبنان، مصر و کُلی جای دیگر پُر بود از همین افسانه‌ها.

خداوند شبانِ من است، محتاج هیچ‌چیز نخواهم بود. و چون در وادیِ سایهٔ مرگ نیز راه روَم از بدی نخواهم ترسید، زیرا تو با من هستی... تکه‌ای از مزامیرِ داوود

و راهبه بودنِ یک زنِ هلندی در مشهد در اواخرِ جنگ و عاشقِ مرد مشهدیِ جواهرفروشی شدنش، از آن اتفاقاتی است که تاریخ فقط می‌تواند بعدِ یک جنگِ مزخرفِ طولانی بسازد تا حالِ خودش را خوب کند.

پدرش همیشه به او می‌گفت «کلمه آدم زنده رو سبک می‌کنه، چه برسه مُرده رو.»

در تو ایمان نمی‌بینم، بیش‌تر عطشِ کُشتن است.

به خدای محمد قسم که من صلاح‌الدینم و نمی‌کُشم کسی رو که سلاح نداره. و می‌کُشم اونی رو که تیغ بر بی‌سلاح می‌کِشه.»

این خاصیت تاریخ است، که پُر است از چیزهایی که کسی نمی‌بیند اما اتفاق می‌افتند و وقتی هم که گم می‌شوند، ککِ کسی نمی‌گزد.

کلمات مهم‌اند. کلمات باید درست ادا شوند. کلمات‌اند که رستگار می‌کنند.

تاریخ پُر است از مردانی که زنی را نگاه می‌کنند، از او عکس می‌گیرند و آه می‌کشند برایش و زن در غروبی که سایه انداخته بر کوچهٔ سنگ‌فرش، برمی‌گردد و نگاه‌شان تلاقی می‌کند و چیزی اتفاق می‌افتد در جهان

او به محمود نیاز داشت. محمود شیفتهٔ مویش بود... موهایش نبودند. لعنت فرستاد به زنانگی گُهی که قرار بود مرد جوانی را خر کند تا با او به شوروی فرار کند.

به رکوع اول رفت. «سبحان ربی الاعلی و بِحمده...

بچگی گمان می‌کرد مُرده‌ها مردند. قبرستان یک نرینگی گسترده است. توی کَتَش نمی‌رفت مُردنِ زن‌ها. پوسیدن‌شان و ترکیدنِ جنازه‌شان در فضای گور.

تاریخ پُر است از مردان جوانی که وقتی می‌فهمند دوست داشته شده‌اند حاضرند دست به هر کاری بزنند، حتی آتش زدنِ یک صومعهٔ قدیمی یا حمله به یک دژِ مقاوم در یکی از نبردهای صلیبی...

روی بازویی خال‌کوبی محوی داشت که قبلاً چندباری دیده بودش و مادر گفته بود مال دورانی است که پدرش اولِ انقلاب کارهای سیاسی می‌کرده و اعلامیه پخش می‌کرده توی ابن‌بابویه و به عشقِ شریعتی زده بوده روی بازویش که «دوست داشتن از عشق برتر است.» پدرِ بیست و سه‌ساله‌اش که از هشت‌سالگی قرآن می‌خوانده و قبر می‌شُسته، یکهو با سواد ششم ابتدایی نشسته پای نوارهای دکتر و با تازه‌عروسش از ظلم و جوری گفته که حتی مُرده‌ها را هم عاصی کرده بود. ولی به نظر مادر پای یک دختر وسط بوده قطعاً و آدمِ ریقویی مثل پدر عقلش به این چیزها نمی‌رسیده... و پدر هیچ‌وقت نه از شریعتی برایش گفته بود، نه انقلاب و نه از قرآن رایگان خواندن بالای قبرِ شهدا... پدرش همیشه از قبرهایی که بوی سیاست می‌دادند دورش می‌کرد.

تاریخ پُر است از سربازانی که در دلِ شب می‌زنند به پشتِ خطوطِ دشمن تا کسی را نجات بدهند

پسرِ سومِ کریم سوخته همیشه در جایی دور بود. کم‌صدا در خانه و مدام در حالِ تماشای درودیوار. تا این‌که دوربین دستش افتاد.

سرش پُر شده بود از خلیجِ بیروت و کافه‌هایی که می‌گفتند تا صبح می‌شود توی‌شان درس خواند با سفارش یک فنجان چای فقط.

گورها را می‌شکافد تا تنِ گم‌شدهٔ تاریخ را بیرون بکشد.

یادش تمامِ ترس‌هایش را شُست انگار