بریده‌هایی از کتاب خون خورده

پدرش گفته بود «اصلاً درگیر قبر سیاسی‌جماعت نشی ها! کُلاً از سه جور قبر حذر کن: قبرِ قاتل، قبرِ اعدامی، قبرِ سیاسی.»

«گاهی مصیبت اون‌قدر زیاد می‌شه که بازموندهٔ بدبخت فرصتِ مُردن و دق کردن هم گیرش نمی‌آد. مخصوصاً اگه جوون از دست داده باشه و بعضی اوقات جای همهٔ عمرِ جوونش هم باید زندگی کنه.»

تاریخ عاقبت‌های خوبی نساخته است برای کشیش‌هایی که موقعِ شُستنِ گناهِ فطری به شک‌های خود می‌اندیشند. و تاریخ پُر است از کشیش‌هایی که موقعِ غسل تعمید به جایی دیگر فکر می‌کرده‌اند یا محوِ نورهای رنگی‌ای بوده‌اند که از شیشه‌های پنجره‌های قدیِ کنارِ در وارد می‌شده است.

«گاهی مصیبت اون‌قدر زیاد می‌شه که بازموندهٔ بدبخت فرصتِ مُردن و دق کردن هم گیرش نمی‌آد. مخصوصاً اگه جوون از دست داده باشه و بعضی اوقات جای همهٔ عمرِ جوونش هم باید زندگی کنه.»

یک‌بار هم از او فیلم گرفتند. دو ماه پیش. سربندِ سفیدی بستند به پیشانیش و گفتند رو به دوربین و همان‌جور که در آغوش پدرش نشسته، بگوید «جنگ جنگ تا پیروزی.»

جوش‌های چرکی‌اش بعدِ حجامت کم شده بودند و او فکر کرده بود پس خون باید برود تا آدم شفا پیدا کند. پس چرا خون را بسازند در تن به یادِ مسیح؟ تراکمِ خون است که کُشنده است.

تاریخ نمونه‌های این‌چنینی کم ندیده است. پُر است از بچه‌هایی که از فرطِ غمِ دیگران رها می‌شوند و گم.

همان شب بود که خاچیک فکر کرد پدرش چه زجری کشیده موقعِ مُردن. چون خون داشته در بدنش و انگار خونی که خارج نشود جان را، روح را، نگه می‌دارد در عمقِ تنِ آدم. کُلِ کتابِ مقدس پُر بود از خون‌های ریختهٔ قدیسین. خونِ سرِ یحیی، خونِ مسیح، خونِ متی... جانی که بی‌خون برود کمی مشکوک است. و خاچیک آوانسیان، این را پرسیده بود از اسقف و او توضیح داده بود که خونِ مسیح به ازای تمامِ خون‌های ریخته‌ونریختهٔ تاریخ است.

تاریخ پُر است از کشیشانِ شک‌زدهٔ ایمان ازکف‌داده که رمان می‌خوانند و شمع روشن می‌کنند و سعی دارند هنگامِ عشای ربانی خون و گوشتِ مسیح را در خود متبلور کنند.

محمد... محمد در همین شهر عروج کرد. به عرش. صلاح‌الدین او را عروج می‌داد. عروج... عروج در شهری که خلق‌الله آرزو دارند بر خاکش بی‌خون شوند.

تاریخ پُر است از رؤیاپردازانی که کسی جدی‌شان نمی‌گیرد و بعد آن‌هایند که دیگران را جدی نخواهند گرفت.

او آدمِ قبرها بود. مردِ جوانِ تنهای گورستان‌ها.

او آدمِ قبرها بود. مردِ جوانِ تنهای گورستان‌ها.

پدرش همیشه می‌گفت که گاهی فضای گورستان یقهٔ قرآن‌خوانِ حرفه‌ای را هم می‌گیرد و می‌شود که تا بُنِ استخوانش بسوزد.

تهمینه کهن‌جان هم کُلِ شب را فکر کرد. جای خالی مویش روی بالش اعصابش را به هم ریخته بود. آیا او خُرده‌بورژوایی بود که از دست دادنِ یکی از نمادهای سنتی زنانگی‌اش چنین مکدرش می‌کرد؟ آیا او زنی بود که تهِ دلش دوست داشت دیگران از زیبایی‌اش تعریف کنند و تمامِ کارهای انقلابی‌اش هم برای خودنمایی بود؟

تاریخ پُر است از آدم‌هایی که به مشهد می‌آیند تا پنهان شوند. آدم‌هایی که با خودشان حرف می‌زنند و هیچ‌کس نمی‌فهمد از کجا آمده‌اند.

این‌که اول چه کسی شلیک کرد، زیاد در تاریخ اهمیتی ندارد. تاریخ پُر است از گلوله‌هایی که خودشان هم نمی‌خواهند برسند به تنِ کسی.

هیچ‌وقت نمی‌فهمید «هدفْ وسیله را توجیه می‌کند» چه‌قدر مهم است.

محمود از قبرها زود رد می‌شد. قبرها را دوست نداشت. اولش حجله‌ها هم روحش را می‌آزردند. اما عادت کرد.

فکرهای جدیِ یک پسرِ جوانِ دانشجو در روزهای انقلاب و جنگ، زورشان به کجای تاریخ می‌رسد؟