بریده‌هایی از کتاب هنر همچون درمان

ارتباط با هنر سودمند است، چون نمونه‌های قدرتمندی از مطالب بیگانه‌ای در اختیار ما قرار می‌دهد که کسالت و ترس تدافعی را برمی‌انگیزد و زمان و خلوتی به ما می‌دهد تا یاد بگیریم با استراتژی بیشتری با آن برخورد کنیم. اول قدم مهم در غلبه بر حالت تدافعی در ارتباط با هنر این است که در برابر چیزهای عجیبی که در برخی زمینه‌های خاص احساس می‌کنیم ذهن بازتری داشته باشیم. نباید به این دلیل از خودمان متنفر باشیم؛ به‌هرحال، بسیاری از آثار هنری محصول دیدگاه‌هایی است که شدیداً با دیدگاه‌های ما در تناقض‌اند.

این‌گونه نیست که آثار هنری را صرفاً دوست داشته باشیم؛ بلکه، در مورد برخی مثال‌های ارزشمند خاص، کمی هم شبیه آن‌هاییم. آن‌ها رسانه‌ای‌اند که با آن‌ها خودمان را می‌شناسیم و به دیگران اجازه می‌دهیم بیشتر دربارهٔ ما بدانند.

از آن‌جا که هنر این توانایی را دارد که به ما در فهمیدن خودمان و ارتباط برقرار کردن با دیگران کمک کند، برای‌مان بسیار مهم است که چه آثار هنری دوروبرمان باشند. حتا وقتی بودجهٔ محدودی داریم وقت زیادی را برای فکر کردن دربارهٔ دکوراسیون داخلی صرف می‌کنیم، دربارهٔ اشیایی که از آن‌ها برای ابراز هویت‌مان به جهان استفاده می‌کنیم. راه نامهربانانهٔ تحلیل دغدغه‌مان دربارهٔ چگونگی تزیین خانه این است که بگوییم صرفاً قصد خودنمایی داریم، به عبارت دیگر به مردم بگوییم چه‌قدر تأثیرگذار و چه‌قدر موفق هستیم؛ اما به طور کلی، فرایند انسانی‌تر و بسیار جذاب‌تری در هنر طراحی داخلی جریان دارد. ما دوست داریم که خودمان را بنمایانیم، اما کارما صرفاً مباهات کردن و فخر فروختن نیست. سعی داریم دیگران را با شخصیت خود آشنا کنیم، به‌گونه‌ای که شاید کلمات اجازه ندهند.

الکساندر پوپ کارکرد اصلی شعر را این می‌دانست که به افکار نیمه‌شکل‌یافتهٔ ما بیانی واضح و آشکار می‌دهد «آن‌چه اغلب به آن فکر شده، اما هیچ‌گاه به این خوبی ابراز نشده است.» به عبارت دیگر، بخشی فرّار و گریزان از افکار خود ما، تجربیات خود ما، انتخاب و ویرایش‌شده و بهتر از آن‌چه قبلاً بوده است به ما بازگردانده می‌شود، به‌گونه‌ای که نهایتاً احساس می‌کنیم شناخت روشن‌تری از خود داریم.

هنر می‌تواند از طریق یادآوری‌های به‌موقع و شهودی دربارهٔ تعادل و خوبی ــ که هیچ‌وقت نباید فرض کنیم به اندازهٔ کافی درباره‌شان می‌دانیم ــ کمک کند در وقت‌مان صرفه‌جویی کنیم؛ و زندگی‌مان را نجات دهیم.

هزاربار می‌شنویم که باید همسایه‌مان را دوست داشته باشیم و سعی کنیم همسر خوبی باشیم، اما این نسخه‌ها وقتی از روی عادت تکرار می‌شوند تمام معنای خود را از دست می‌دهند

بهترین نوع هنر پندآموز، هنری که اخلاقی است بی‌این‌که اخلاق‌مآبانه باشد، می‌داند چه‌قدر جذب چیزهای اشتباه شدن آسان است. (۲۰) این نوع هنر به این حقیقت زنده است که آدم‌های کاملاً خوب نهایتاً اشتباهاتِ بزرگ می‌کنند و این کار را ناخواسته انجام می‌دهند.

بسیاری از بهترین آثار هنری که در طول تاریخ خلق شده‌اند آشکارا درگیر یک مأموریت اخلاقی بوده‌اند: تلاشی برای تشویق خودِ بهتر ما از طریق پیام‌های رمزی پندواندرز. ممکن است آثار هنری‌ای را که به ما پند می‌دهند هم دستوری و هم غیرضروری بدانیم، اما اگر این‌طور فکر کنیم فرض را بر این گذاشته‌ایم که تشویق شدن به فضایل، همیشه نقطهٔ مقابل آن چیزی است که دوست داریم. بااین‌حال در واقع وقتی آرام‌ایم و تحت‌فشار انتقادها نیستیم بیشترمان به خوب بودن تمایل داریم و تذکرهای جورواجور برای خوب بودن به‌نظرمان اشکالی ندارد؛ فقط هر روز این‌قدر پُرانگیزه نیستیم. در ارتباط با آرزوی‌مان برای خوب بودن از آن چیزی رنج می‌بریم که آن را ارسطو «آکرازیا»، یا ضعف اراده، نامیده است. می‌خواهیم در روابط‌مان خوب عمل کنیم، اما تحت‌فشار که هستیم اشتباه می‌کنیم. می‌خواهیم بازدهی‌مان را افزایش دهیم، اما در مرحلهٔ بحرانی انگیزه‌مان را از دست می‌دهیم. در این وضعیت می‌توانیم از آثار هنری که ما را تشویق می‌کنند بهترین نسخه‌های خودمان باشیم بسیار سود ببریم، چیزی که در صورت وجود ترس بیمارگون از دخالت‌های بیرونی یا گمان کمال به خود بردن صرفاً مایهٔ نفرت‌مان می‌شد.

«انتظار می‌رود ملتی که بیشتر به سمت غیرطبیعی بودن پیش رفته است بسیار شدیدتر تحت‌تأثیر سادگی قرار بگیرد. این ملت فرانسه است.»

فقط افراد نیستند که می‌توانند از هنر برای تأمین آن‌چه در زندگی کم دارند استفاده کنند. گروه‌های مردم و حتا کل جوامع ممکن است به هنر همچون تعادل وجود نگاه کنند.

هر اثر هنری به فضای روحی و روانی خاصی آغشته است: یک تابلوِ نقاشی ممکن است آرام یا بی‌قرار باشد، جسورانه یا محتاط، فروتن یا مطمئن، مردانه یا زنانه، بورژوا یا اشرافی و این‌که ما کدام نوع را ترجیح دهیم بیانگر تفاوت‌های روحی زیادمان است. ما مشتاق هنری هستیم که جبرانی باشد برای آسیب‌پذیری‌های درونی‌مان و کمک کند به تعادلی ماندگار دست یابیم. زمانی یک اثر را زیبا می‌دانیم که از فضایلی برخوردار باشد که خود از آن‌ها بی‌بهره‌ایم و کاری را زشت توصیف می‌کنیم که حالات یا مضامینی را به ما تحمیل می‌کنند که یا از جانب آن‌ها احساس تهدید می‌کنیم یا منکوب آن‌ها هستیم. هنر نویدبخش تکامل درونی است.

این مفهوم که هنر نقشی در توازن بخشیدن به احساسات ما دارد نویدبخش پاسخ به این پرسش دیرین است که چرا مردم این‌قدر از نظر سلیقهٔ هنری باهم متفاوت‌اند. چرا بعضی به معماری مینیمال علاقه‌مندند؟ و بعضی دیگر به سبک باروک؟ چرا بعضی از دیوارهای بتونی ساده خوش‌شان می‌آید؟ و بعضی از طرح‌های گلدار ویلیام موریس؟ ذایقهٔ ما به این بستگی دارد که چه طیفی از ترکیب احساسی ما در سایه است و بنابراین به تحریک و تأیید نیاز دارد.

عدهٔ کمی از ما به قدر کافی از توازن برخوردار هستند. تاریخچهٔ روان‌شناختی ما و روابط و روزمره‌های کاری‌مان به این معناست که احساسات‌مان می‌توانند شدیداً به سمتی یا سمت دیگر تمایل پیدا کنند؛ به عنوان مثال، ممکن است زیادی ازخودراضی، ناامن، متکی، مشکوک، جدی یا خجسته‌دل باشیم. هنر می‌تواند ما را با دوزهای غلیظی از حالت‌هایی که فاقدشان هستیم در تماس قرار دهد و بنابراین قدری تعادل را به خود درون‌مان بازگرداند.

تنش‌های زندگی مشترک و استیصال کاری مشکلات من تنها نیستند، بلکه بخشی از ساختار جهان‌اند

هنر می‌تواند تصادف و شانس را کاهش دهد، چون برای ایجاد تجربیات مفید و معتبر ابزار ارایه می‌کند، تا هرگاه که می‌خواهیم سر از اندوه‌مان برگیریم بتوانیم مدام به آن‌ها دسترسی داشته باشیم.

اثر هنری مانند صدای مهربانی است که می‌گوید «تو را آن‌گونه می‌بینم که دوست داری دیده شوی، تو را سزاوار عشق می‌بینم.»

بسیاری از چیزهای غم‌انگیز به این سبب بدتر می‌شوند که در کشیدن بارِ رنج آن‌ها احساس تنهایی می‌کنیم. مشکل‌مان را چنان تجربه می‌کنیم انگار که نفرینی باشد یا آشکارکنندهٔ وَرِ شرور و فاسدمان. در یافتن احترام و افتخار در برخی از بدترین تجربیات‌مان به کمک نیاز داریم و هنر آن‌جاست که به آن‌ها بیانی اجتماعی بدهد.

«وقتی احساس می‌کنی که غمگینی، وارد تجربه‌ای محترم و مقدس شده‌ای؛ تجربه‌ای که من، این بنای یادبود، به آن تقدیم شده‌ام. حس از دست دادن و ناامیدی‌تان، امیدهای عقیم‌تان و غصهٔ نابسندگی‌تان شما را به مقام رفیق و همراهی جدی ترفیع می‌دهد. اندوه‌تان را نادیده نگیرید و دور نیندازید.»

یکی از چیزهایی که فکرش را نمی‌کنیم اما مهم است و هنر می‌تواند برای ما انجام دهد این است که به ما یاد دهد چه‌طور با موفقیت بیشتری رنج بکشیم.

کاریکاتور، نقطهٔ مقابل آرمانی‌سازی، دربارهٔ اهمیت تصاویر آرمانی حرف‌های زیادی برای گفتن دارد. ما با این مسئله کنار آمده‌ایم که کاریکاتور به واسطهٔ ساده‌سازی و اغراق می‌تواند بینش‌های ارزشمندی را آشکار کند که در تجربهٔ معمولی از بین می‌رود یا تقلیل می‌یابد.