بریده‌هایی از کتاب این راهش نیست

آیا همیشه تا این حد در زنجیر زمان گرفتار بوده‌ایم؟ آیا پدران و پدربزرگان ما هم چنین حس بی‌قراری و اضطراری داشته‌اند؟ در طول ده سال-از سال ۱۹۸۶ تا ۱۹۹۶-در رسانه‌ها ۳۲ بار موضوع تعادل در زندگی مورداشاره قرار گرفت. فقط در سال ۲۰۰۷، ۱۶۷۴ بار به این موضوع اشاره شد.

نویسنده‌ای به نام تونی اسکوارتز می‌گوید: «عامل اصلی عملکرد بالا انرژی است نه زمان.» و این یک دیدگاه کیفی در برابر یک دیدگاه کمی است. همۀ ساعت‌ها یکسان نیستند. ما ماشین نیستیم و مدل زمان هم یک مدل ماشینی نیست. شغل ما قرار نیست یک ماشین باشد-شغل ما امکاناتی برای ماشین‌ها فراهم می‌کند که کارهای بزرگی انجام دهند.

درمورد این موضوع که چگونه نداشتن خواب کافی باعث می‌شود نتوانیم احساس شادی داشته باشیم صحبت کردیم؛ حالا نکتۀ جالب اینجاست که یک خواب ۹۰ دقیقه‌ای این نتیجه را کاملاً برعکس کرده بود. خواب نیمروزی نه‌‌تنها واکنش شدید مغز نسبت به مسائل منفی را کاهش داده بود بلکه باعث افزایش میزان واکنش نسبت به اتفاقات خوب هم شده بود.

ناسا باید تحقیقات زیادی در زمینۀ خواب انجام داده باشد چون وقتی فضانوردان آن‌قدر خسته باشند که نتوانند کار خود را درست انجام دهند اتفاقات وحشتناکی ممکن است رخ دهد. آنها برنامه‌ای به نام مقابله با خستگی ساختند؛ چیزی که یک آژانس دولتی مولتی‌میلیون‌دلاری باید آن را «خواب سبک» بنامد. طبق یکی از مطالعات آژانس فضایی این خواب‌های سبک موجب سرحال‌شدن خلبانان فضانورد شده بود: «نتایج به‌دست‌آمده به‌وضوح نشان می‌دادند ۴۰ دقیقه استراحت برنامه‌ریزی‌شده در حین پرواز به‌طور چشمگیری عملکرد و هشیاری فیزیولوژیکی را در عملیات فضایی طولانی‌مدت بهبود بخشیده بود.»

شما برای درست خوابیدن به نشانه‌هایی وابسته هستید که از محیط دریافت می‌کنید؛ وقتی نور محیط زیاد باشد مغز شما احساس می‌کند باید بیدار باشد و وقتی تاریک باشد احساس می‌کند وقت خواب است. این مسئله اصلاً به‌نفع فضانوردان نیست چون وقتی شما روی سیارۀ زمین نباشید این نشانه‌ها دیگر معنایی ندارند. من و شما فقط یک بار طلوع خورشید را می‌بینیم ولی فضانوردان در طول همان ۲۴ ساعت بارها و بارها آن را می‌بینند. پس ناسا باید تحقیقات زیادی در زمینۀ خواب انجام داده باشد چون وقتی فضانوردان آن‌قدر خسته باشند که نتوانند کار خود را درست انجام دهند اتفاقات وحشتناکی ممکن است رخ دهد. آنها برنامه‌ای به نام مقابله با خستگی ساختند؛ چیزی که یک آژانس دولتی مولتی‌میلیون‌دلاری باید آن را «خواب سبک» بنامد.

طبق نتایج به‌دست‌آمده خوابیدن در محیط کار یک ایدۀ واقعاً خوب است. شواهد زیادی وجود دارد که نشان می‌دهند یک خواب سبک و کوتاه در بهبود عملکرد افراد تأثیر زیادی دارد.

متیوس باسنر، یکی از محققین دانشکدۀ پزشکی دانشگاه پنسیلوانیا، می‌گفت: «شواهد بسیار زیادی وجود داشت که نشان می‌داد زمانی که صرف کار می‌شود بزرگ‌ترین علت بی‌خوابی‌ست. این مسئله در تمام اقشار جمعیت اجتماعی کاملاً مشخص بود و اهمیتی نداشت که ما سؤال را چگونه مطرح کنیم.»

محققین بریتانیایی کارمندان دفتری‌ای را موردبررسی قرار دادند که در حالت عادی ۶ الی ۸ ساعت در شب می‌خوابیدند ولی بعداً میزان خواب آنها کمتر شده بود؛ سپس یک دهه بعد دوباره به‌سراغ آنها رفتند. نتیجه چه بود؟ تعداد بسیار زیادی از آنها دیگر زنده نبودند. طبق این تحقیق: «شواهد زیادی وجود دارد که نشان می‌دهند افرادی که میزان خواب آنها از ۶، ۷ و یا ۸ ساعت در هر شب کمتر شده بود نسبت به افرادی که در طول دوره‌های مختلف میزان خواب آنها تغییری نکرده بود بیشتر در معرض مرگ بر اثر بیماری‌های خطرناک و قلبی-عروقی قرار داشتند.»

آیا شما در طول سه ساعت وقتی کم‌خواب هستید کار بیشتری انجام می‌دهید یا در طول یک ساعت وقتی احساس انرژی، خوش‌بینی و پویایی دارید؟ ده ساعت کار در زمان‌هایی که خسته، بداخلاق و حواس‌پرت هستید ممکن است نسبت به سه ساعت کار در زمان‌هایی که در حالت عادی هستید بسیار بازدهی کمتری داشته باشد. پس چرا به‌جای تمرکزِ کمتر روی زمان، بیشتر روی این تمرکز نکنیم که برای قرارگرفتن در بهترین حالت خودمان باید چه کارهایی انجام دهیم؟

دلایل دیگری هم برای اهمیت ساعات اولیۀ روز وجود دارد: شما معمولاً در آن ساعات بازدهی بیشتری دارید. وقتی با دن اریلی از دانشگاه دوک صحبت می‌کردم او گفت: «طبق نتایج به‌دست‌آمده اکثر مردم در دو ساعت اول صبح بازدهی بیشتری دارند؛ البته نه به‌محض بیدارشدن از خواب. ولی مثلاً اگر شما ساعت ۷ بیدار می‌شوید تقریباً از ساعت ۸ تا ۱۰:۳۰ بیشترین بازدهی را دارید.» این زمان را با خستگی و بداخلاقی از دست ندهید.

رندی گاردنر با ۱۱ روز بیدارماندن رکورد طولانی‌ترین مدت بیداری را به نام خود ثبت کرد. محققین همه‌چیز را ثبت کردند و متوجه شدند که او هیچ مشکل بزرگی از لحاظ سلامتی ندارد و درنهایت فقط پس از یک خواب کوتاه بدن او به حالت عادی خود برمی‌گردد. البته در طول این مدت مغز او کاملاً آشفته و نامنظم شده بود. پس از مدتی در حرف‌زدن دچار مشکل شد، هذیان می‌گفت و نمی‌توانست با چشمان خود به جایی متمرکز شود؛ مدت کوتاهی هم فکر می‌کرد یک بازیکن فوتبال آفریقایی-آمریکایی است در صورتی که یک نوجوان سفیدپوست بود. در کتاب گینس به‌خاطر مشکلاتی که کم‌خوابی برای افراد ایجاد می‌کند دیگر بخشی برای این موضوع وجود ندارد.

رندی گاردنر با ۱۱ روز بیدارماندن رکورد طولانی‌ترین مدت بیداری را به نام خود ثبت کرد. محققین همه‌چیز را ثبت کردند و متوجه شدند که او هیچ مشکل بزرگی از لحاظ سلامتی ندارد و درنهایت فقط پس از یک خواب کوتاه بدن او به حالت عادی خود برمی‌گردد. البته در طول این مدت مغز او کاملاً آشفته و نامنظم شده بود. پس از مدتی در حرف‌زدن دچار مشکل شد، هذیان می‌گفت و نمی‌توانست با چشمان خود به جایی متمرکز شود؛ مدت کوتاهی هم فکر می‌کرد یک بازیکن فوتبال آفریقایی-آمریکایی است در صورتی که یک نوجوان سفیدپوست بود. در کتاب گینس به‌خاطر مشکلاتی که کم‌خوابی برای افراد ایجاد می‌کند دیگر بخشی برای این موضوع وجود ندارد.

رندی گاردنر با ۱۱ روز بیدارماندن رکورد طولانی‌ترین مدت بیداری را به نام خود ثبت کرد. محققین همه‌چیز را ثبت کردند و متوجه شدند که او هیچ مشکل بزرگی از لحاظ سلامتی ندارد و درنهایت فقط پس از یک خواب کوتاه بدن او به حالت عادی خود برمی‌گردد. البته در طول این مدت مغز او کاملاً آشفته و نامنظم شده بود. پس از مدتی در حرف‌زدن دچار مشکل شد، هذیان می‌گفت و نمی‌توانست با چشمان خود به جایی متمرکز شود؛ مدت کوتاهی هم فکر می‌کرد یک بازیکن فوتبال آفریقایی-آمریکایی است در صورتی که یک نوجوان سفیدپوست بود. در کتاب گینس به‌خاطر مشکلاتی که کم‌خوابی برای افراد ایجاد می‌کند دیگر بخشی برای این موضوع وجود ندارد.

افرادی هم هستند که فقط به چند ساعت خواب در شب نیاز دارند ولی احتمال اینکه شما یکی از آنها باشید تقریباً وجود ندارد. این افراد که «افراد کم‌خواب» نام دارند فقط ۱ تا ۳ درصد از کل جمعیت دنیا را تشکیل می‌دهند. (بررسی این افراد کار سختی است چون این اختلال جزو معدود اختلالاتی است که کسی برای شکایت از آن به بیمارستان برود.) آیا افراد سحرخیزی را می‌شناسید که از نظر آسیب‌شناسی تقریباً سرحال و قبراق باشند؟ افراد کم‌خواب تقریباً همیشه همین‌گونه‌اند. محققین آن را «فعال‌سازی رفتاری» می‌نامند. اعتقاد بر این است که این افراد ممکن است مبتلا به جنون خفیفی باشند که نشانه‌های آن دیده نمی‌شود: اختلالی مشابه آنچه در فصل ۱ هم به آن اشاره کردیم؛ چیزی شبیه به مانیا با درجۀ خفیف‌تر. این افراد دیوانه نیستند بلکه فقط خوش‌بین، سرشار از شور و انرژی و از لحاظ احساسی تاب‌آور و مقاوم هستند. این «اختلال» ژنتیکی بوده و دانشمندان معتقدند بر اثر جهش ژن hDEC۲ به‌وجود آمده است.

شما فکر می‌کنید حالتان خوب است؛ ولی نیست. شما مثل افراد مستی هستید که فریاد می‌زنند و می‌گویند حالشان برای نشستن پشت فرمان خوب است. این واقعاً گمراه‌کننده‌ترین مسئله درمورد نداشتن خواب کافی است: شما لزوماً متوجه آن نمی‌شوید. فقط اینکه احساس خستگی نکنید به این معنی نیست که استراحت کافی داشته‌اید و بهترین عملکرد را دارید. خواب‌سنج شما درست کار نمی‌کند دوست من. طبق گزارشی که از کار دیوید دینگز، محقق دانشگاه پنسیلوانیا در زمینۀ خواب، در روزنامۀ نیویورک تایمز چاپ شد: افراد موردآزمایشی که در طول دو هفته هر شب چهار ساعت خوابیده بودند گفتند خسته هستند ولی حالشان خوب است. سپس محققین از آنها چندین آزمون گرفتند و متوجه شدند مغز آنها کاملاً توان خود را از دست داده است. دینگز همچنین متوجه شد این افراد پس از دو هفته که هر شب ۶ ساعت می‌خوابیدند در حالتی قرار داشتند که کاملاً مست بودند.

ترزا آمابیل از دانشگاه هاروارد به این نتیجه رسید که تحت فشار زمانیِ بالا امکان دستیابی به راه‌حل‌های خلاقانه ۴۵% کاهش می‌یابد. این‌همه استرس درعوض باعث ایجاد عاملی می‌شود که آمابیل آن را «اثر باقیمانده از فشار» می‌نامد؛ سرچشمۀ تفکر و نبوغ از وجود شما بیرون می‌رود و تا چند روز هم برنمی‌گردد. برای اینکه واقعاً فردی خلاق باشید باید از موقعیتی که میزان تنش در آن بسیار بالاست خارج شوید و اجازه دهید ذهنتان آزاد و رها باشد. محققین معتقدند خیال‌بافی درواقع شبیه حل‌کردن مشکل است: وقتی خیال‌بافی می‌کنید همان قسمت‌هایی از مغز درگیر هستند که به هنگام حل یک پازل درگیر می‌شوند. طبق نتایج به‌دست‌آمده افرادی که ذهن آنها بیشتر آزاد و رها باشد بهتر از دیگران مشکلات را حل می‌کنند.

مطالعات بسیار زیادی وجود دارد که نشان می‌دهند خلاقیت و ابتکار وقتی به‌وجود می‌آید که فردی آرامش داشته باشد نه از استرس و کار زیاد. درواقع بهترین زمان خلاقیت شما زمان زیادی پیش از رسیدن به محل کار است. اکثر افراد بهترین‌ایده‌های خود را زمانی که در حمام هستند خلق می‌کنند. اسکات بری کافمن از دانشگاه پنسیلوانیا به این نتیجه رسید که ۷۲ درصد از مردم زیر دوش حمام ایده‌های جدید خود را می‌آفرینند؛ و بسیار بیشتر از زمان‌هایی که سر کار هستند این اتفاق برایشان می‌افتد. چرا حمام تا این حد قدرتمند است؟ چون افراد در حمام احساس آرامش دارند. همان‌طور که می‌دانید لحظه‌ای که آن ایدۀ مهم به ذهن ارشمیدس رسید او در دفتر کارش نبود؛ آن لحظه او داشت از یک دوش آب گرم لذت می‌برد.

مطالعات بسیار زیادی وجود دارد که نشان می‌دهند خلاقیت و ابتکار وقتی به‌وجود می‌آید که فردی آرامش داشته باشد نه از استرس و کار زیاد. درواقع بهترین زمان خلاقیت شما زمان زیادی پیش از رسیدن به محل کار است. اکثر افراد بهترین‌ایده‌های خود را زمانی که در حمام هستند خلق می‌کنند. اسکات بری کافمن از دانشگاه پنسیلوانیا به این نتیجه رسید که ۷۲ درصد از مردم زیر دوش حمام ایده‌های جدید خود را می‌آفرینند؛ و بسیار بیشتر از زمان‌هایی که سر کار هستند این اتفاق برایشان می‌افتد. چرا حمام تا این حد قدرتمند است؟ چون افراد در حمام احساس آرامش دارند. همان‌طور که می‌دانید لحظه‌ای که آن ایدۀ مهم به ذهن ارشمیدس رسید او در دفتر کارش نبود؛ آن لحظه او داشت از یک دوش آب گرم لذت می‌برد.

مطالعات بسیار زیادی وجود دارد که نشان می‌دهند خلاقیت و ابتکار وقتی به‌وجود می‌آید که فردی آرامش داشته باشد نه از استرس و کار زیاد. درواقع بهترین زمان خلاقیت شما زمان زیادی پیش از رسیدن به محل کار است. اکثر افراد بهترین‌ایده‌های خود را زمانی که در حمام هستند خلق می‌کنند. اسکات بری کافمن از دانشگاه پنسیلوانیا به این نتیجه رسید که ۷۲ درصد از مردم زیر دوش حمام ایده‌های جدید خود را می‌آفرینند؛ و بسیار بیشتر از زمان‌هایی که سر کار هستند این اتفاق برایشان می‌افتد. چرا حمام تا این حد قدرتمند است؟ چون افراد در حمام احساس آرامش دارند. همان‌طور که می‌دانید لحظه‌ای که آن ایدۀ مهم به ذهن ارشمیدس رسید او در دفتر کارش نبود؛ آن لحظه او داشت از یک دوش آب گرم لذت می‌برد.

طبق یکی از مقالات مجلۀ اقتصاد اجتماعی، کاهش میزان شادی حاصل از استرسِ کار زیاد بسیار بیشتر از افزایش میزان شادی‌ای است که هنگام گرفتن پول بیشتر به‌خاطر کار زیادی که انجام داده‌ایم کسب می‌کنیم. علم ریاضی اینجا کارایی ندارد.