بریده‌هایی از کتاب بیگانه

با دقت و اندکی غمگین مرا برانداز کرد و زیر لب گفت: «من هرگز روحی به بی‌احساسی روح شما ندیده‌ام.»

اتاق پر از نور دل‌انگیز اواخر عصر بود.

مادر شما اغلب به دوستانش ابراز می‌کرده است که آرزو دارد با تشریفات مذهبی به خاک سپرده شود. من خودم مسئولیت انجام این کار را بر عهده می‌گیرم. اما می‌خواستم شما را از آن مطلع گردانم.» از او تشکر کردم. مامان، ملحد نبود اما در زمان حیاتش هرگز به مذهب فکر نکرده بود.

همهٔ آن‌ها با من ابراز همدردی کردند و سلست به من گفت: «هیچ‌کس جای مادر را نمی‌گیرد.»

امروز مامان مرد. یا شاید دیروز، نمی‌دانم.

هوا دلپذیر بود، قهوه مرا گرم کرده بود و از لای دری که باز بود رایحهٔ شب و گل‌ها می‌آمد. گمان می‌کنم کمی چرت زدم

آدم هیچوقت کاملا بدبخت نیست.

انسان همیشه دربارهٔ آنچه که نمی‌شناسد اغراق می‌کند

معلوم بود که روز خوبی در حال شروع شدن است. مدت‌ها پیش بود که به ییلاق رفته بودم و با مشاهدهٔ این وضع احساس خوشایندی به من دست داد و دلم می‌خواست کمی قدم بزنم اما افسوس که مامان همراهم نبود. با این حال زیر درخت چنار داخل حیاط ایستادم. بوی خاک تازه را استنشاق کردم. دیگر خوابم نمی‌آمد. به یاد همکاران اداره‌ام افتادم. در این ساعت، از خواب برخاسته و به سر کار می‌رفتند. برای من همیشه این ساعت دشوارترین لحظات روز بود. باز هم کمی به این مسائل فکر کردم، اما با صدای ناقوسی که از داخل ساختمان به صدا در آمد، به خود آمدم. پشت پنجره‌ها جنب و جوش ساکنین به چشم

گفت: «این زن خیلی به خانم مامان شما وابسته بود. می‌گوید که او تنها دوست وی در این‌جا بوده است و اکنون دیگر کسی را ندارد.» مدت طولانی را به همین صورت سپری کردیم. ناله‌ها و گریه‌های آن زن کمتر شد.

انسان همیشه دربارهٔ آنچه که نمی‌شناسد اغراق می‌کند.

امروز مامان مرد. یا شاید دیروز، نمی‌دانم. تلگرامی از آسایشگاه سالمندان دریافت کردم: «مادر مرحوم شد. فردا مراسم خاکسپاری است. با کمال همدردی.»

پس از لحظه‌ای، او به من گفت: «می‌دانید که دوستان خانم مادر شما می‌آیند و شب را نیز بیدار می‌مانند. این رسم است. باید دنبال صندلی و قهوهٔ سیاه بروم.»

و به من گفت: «چرا همیشه از ملاقات من خودداری می‌کنید؟» جواب دادم به کشیش اعتقاد ندارم. می‌خواست بداند آیا من از این مطلب کاملا مطمئنم؟ و من گفتم تاکنون آن را از خود نپرسیده‌ام، چون این موضوع در نظرم مسئلهٔ بی‌اهمیتی می‌آید.

از من پرسید آیا به خدا اعتقاد دارم؟ جواب دادم نه. او با تنفر و تحقیر نشست. به من گفت که این محال است و گفت که همهٔ مردم به خدا ایمان دارند، حتی کسانی که از او روی برگردانده‌اند. این ایمان وی بود و اگر روزی در آن شک می‌کرد دیگر زندگی برایش بی‌معنی بود، فریاد زد: «آیا می‌خواهید که زندگانی من بی‌معنا باشد؟» به نظرم، این مسئله به من ربطی نداشت و این را به او گفتم.

این یکی از عقاید مامانم بود و غالبا هم آن را تکرار می‌کرد که انسان در نهایت به همه چیز عادت می‌کند.

در حالی که انگشت خود را به طرف من دراز کرده بود، به آهستگی و شمرده شروع به صحبت کرد: «آقایان قضات، این مرد فردای مرگ مادرش به شنا می‌رود، رابطهٔ نامشروع با زنی را شروع می‌کند، و برای خندیدن به تماشای یک فیلم کمدی می‌رود. چیز دیگری ندارم که برایتان بگویم.»

غالبا فکر می‌کردم که اگر مجبورم می‌کردند تا در درون تنهٔ درخت خشکیده‌ای زندگی کنم و در آن مکان هیچ کاری جز نگاه کردن به گل آسمان بالای سرم نمی‌داشتم، باز به آن نیز کم‌کم عادت می‌کردم. آن‌جا هم منتظر دیدن پرندگان می‌شدم و یا به انتظار دیدن ابرها وقت خود را می‌گذراندم

کمی بعد، برای این‌که کاری انجام داده باشم، روزنامهٔ کهنه‌ای برداشتم و آن را خواندم. مطلبی مربوط به اعلان نمک کروشن را از آن بریدم. در دفترچهٔ قدیمی‌ام که مطالب جالب روزنامه را در آن قرار می‌دادم، چسباندم.

به هر حال آدم همیشه کمی خطاکار است.