بریده‌هایی از کتاب مگس ها

زندگی انسانی از آن سوی ناامیدی آغاز می‌شود

من نه اربابم و نه برده. من آزادی خودم هستم! از همان دم که من را آفریده‌ای از تعلق داشتن به تو دست برداشته‌ام

ترس و وجدان ناراحت، بویی دارند که برای مشام خدایان لذت‌بخش است

اژیست: من رازی ندارم. ژوپیتر: چرا. همان رازی که من دارم. راز دردناک خدایان و شاهان: آن‌هم این‌که انسان‌ها آزادند. اژیست، آن‌ها آزادند. تو این را می‌دانی، و آن‌ها نمی‌دانند.

اورست: هرچه که بخواهند: آن‌ها آزادند، زندگی انسانی از آن سوی ناامیدی آغاز می‌شود.

این قاعدهٔ بازی است. مردم به تو التماس می‌کنند که محکوم‌شان کنی. ولی مراقب باش که فقط بر پایهٔ خطاهایی که برایت اعتراف می‌کنند درباره‌شان داوری کنی: بقیه خطاها به تو مربوط نیستند، و اگر کشف‌شان کنی این آدم‌ها از تو ناراضی می‌شوند.

رنج را جز با رنجی دیگر نمی‌توان مغلوب کرد

زندگی انسانی از آن سوی ناامیدی آغاز می‌شود.

آگامنون مرد خوبی بود، ولی ببینید، خطای بزرگی کرد. اجازه نداده بود که اعدام‌ها در ملأعام صورت بگیرد. حیف است. یک دار زدن حسابی، سرها را گرم می‌کند، اندکی از حساسیت مردم نسبت به مرگ می‌کاهد. مردم این‌جا چیزی نگفتند، چون ملول می‌شدند و می‌خواستند یک مرگ فجیع ببینند

زندگی انسانی از آن سوی ناامیدی آغاز می‌شود.

من نه اربابم و نه برده. من آزادی خودم هستم! از همان دم که من را آفریده‌ای از تعلق داشتن به تو دست برداشته‌ام.

وقتی که هنوز تو را نشناخته بودم کم‌تر احساس تنهایی می‌کردم

ما به‌عمد به دنیا نیامده‌ایم، و همگی از بزرگ شدن شرم داریم.

می‌دانم، من با خودم بیگانه‌ام. خارج از طبیعت، مخالف طبیعت، بدون هیچ دستاویزی مگر خودم هستم، ولی به زیر قانون تو باز نخواهم گشت: من محکوم به آنم که قانونی دیگر جز قانون خودم نداشته باشم. به طبیعت تو باز نخواهم گشت: هزار راه در آن کشیده شده که به سوی تو هدایت می‌کنند، ولی من جز راه خود نمی‌توانم راهی در پیش بگیرم. زیرا که، ژوپیتر، من انسانم و هر انسان باید راه خود را ابداع کند. طبیعت از انسان نفرت دارد و تو، تو، شاه خدایان، تو نیز از انسان‌ها متنفر هستی.

اورست: فلسفه را کنار بگذار. خیلی اذیتم کرده است. آموزگار: اذیت! یعنی آزادی فکر به انسان‌ها دادن، عبارت از زیان رساندن به آن‌هاست؟

اورست: می‌دانم، من با خودم بیگانه‌ام. خارج از طبیعت، مخالف طبیعت، بدون هیچ دستاویزی مگر خودم هستم، ولی به زیر قانون تو باز نخواهم گشت: من محکوم به آنم که قانونی دیگر جز قانون خودم نداشته باشم. به طبیعت تو باز نخواهم گشت: هزار راه در آن کشیده شده که به سوی تو هدایت می‌کنند، ولی من جز راه خود نمی‌توانم راهی در پیش بگیرم. زیرا که، ژوپیتر، من انسانم و هر انسان باید راه خود را ابداع کند. طبیعت از انسان نفرت دارد و تو، تو، شاه خدایان، تو نیز از انسان‌ها متنفر هستی.

خواستم فکر کنم که مردم این‌جا را با حرف می‌توان درمان کرد. دیدی که چه پیش آمد: آن‌ها رنج‌شان را دوست دارند، به زخمی آشنا که با ناخن‌های کثیف خود آن را میخراشند و به‌دقت حفظش می‌کنند نیاز دارند. آن‌ها را با اعمال خشونت باید درمان کرد، زیرا رنج را جز با رنجی دیگر نمی‌توان مغلوب کرد.

آموزگار: آقا، فرهنگ را چه میکنید؟ فرهنگ‌تان مال شماست، فرهنگی که من با عشق و علاقه، با جمع‌آوری ثمره‌های فرزانگی‌ام و گنجینه‌های تجربه‌ام، آن را درست مثل دسته‌گلی برای شما ترکیب کردم.

آموزگار: ارباب ناسپاس، هیچ خاطره‌ای ندارید، حال آن‌که من ده سال از زندگی‌ام را صرفِ خاطره‌دادن به شما کرده‌ام؟ و این همه سفرها که با هم کردیم؟ و شهرهایی که از آن‌ها دیدن کردیم؟ و آن همه درس‌های باستان‌شناسی که فقط به شما می‌دادم؟ خاطره‌ای ندارید؟

یک دار زدن حسابی، سرها را گرم می‌کند، اندکی از حساسیت مردم نسبت به مرگ می‌کاهد.