بریده‌هایی از کتاب کاندید

کار، سه گرفتاری را از ما دور می‌کند: تنبلی، هوس و احتیاج.

«پس این دنیا برای چه بوجود آمده است؟» - «برای دیوانه کردن ما.»

«خوش‌بینی یعنی چه؟» - «یک ادعای خنده‌دار که همه چیز خوب است حتی اگر ظاهرش بد باشد.»

در زندگی حتماً باید سفر کرد.

تنها راه ما آنست که زندگی را به رایگان از دست ندهیم.

وقتی کسی عاشق و حسود شود و به دست حاکمان مذهبی شلاق بخورد، دیگر چیزی سرش نمی‌شود.»

درسی که کاندید می‌دهد به آسانی درک می‌شود: انسان آن‌قدر ضعیف و غیرمنطقی است که به‌راحتی سنگ‌دل و بی‌رحم می‌شود و باید با همنوعانش با تساهل و آسان‌نگری برخورد کند و نباید به نام عقاید و افکارش باعث ترویج تعصب و خشونت شود بلکه باید به هم‌نوعانش کمک کند تا از روش‌های خطا و قیود انحرافی دست بردارند.

ولتر قصد نداشت عقیده خودش را ابراز کند. او فقط می‌خواست نشان دهد که سفت و سخت چسبیدن به یک نظام متافیزیکی، آدم را تا کجاها که نمی‌برد.

- «به نظر شما هرگاه قرقی، کبوتری را بیابد آن را می‌خورد؟» - «بله، حتماً همین‌طور است.» - «خوب! تا زمانی که قرقی بر این طبیعت است چگونه می‌خواهید انسان خودش را عوض کند؟» - «وای! اینجا تفاوت زیادی هست، زیرا آزادی مشیتی است...»

سرزمینی را نیافتم که خواهان نابودی سرزمین‌های دیگر نباشد. همه جا فقرا متنفر از ثروتمندان و قدرتمندان هستند ولی باز در مقابلشان کرنش می‌کنند. صاحبان زر و زور با بینوایان مانند گله گوسفندانی که سرانجام باید گوشت و پشمشان را فروخت برخورد می‌کنند. یک میلیون جانی در اروپا در هرسو جنگ به‌پا می‌کنند و برای کسب مال با قوانین خاص به آدم‌کشی و دزدی می‌پردازند چون از یافتن مشاغل آبرومند ناتوانند. تازه در شهرهایی هم که به ظاهر رفاه و صلح برقرار است و علم و هنری شکوفا می‌شود، دل‌نگرانی‌های مردم از بلاهای احتمالی بیشتر است. دردهای درونی و شخصی به مراتب از مصائب جمعی بیشتر است.

او پاسخ داد: «علت این وضعیت عشق است. عشق مایه آرامش خاطر، حافظ جهان و آرام‌بخش انسان‌هاست. آری علت همه اینها عشق است!» کاندید هم گفت: «افسوس که من با این عشق آشنا هستم. این عشق برایم ثمری جز یک بوسه و تعدادی اردنگی نداشته است. پس چرا علتی به آن نکویی، حاصلی به این شری برایم داشته است؟ »

همه به دنبال خوشی هستند. هیچ‌کس هم به آن نمی‌رسد.