بریده‌هایی از کتاب اقتصاد به زبان ساده

سیاستمداران دوست دارند کشورها به این توافق برسند که هرگاه کشوری امتیازی می‌دهد یا می‌گیرد، طرف مقابل هم همان کار را بکند، اما علم اقتصاد به‌روشنی نشان می‌دهد که اگر کشوری منتظر اقدام کشورهای دیگر نماند و به‌صورت یکجانبه موانع تجاری را بردارد، موجب افزایش کارآمدی اقتصادی و افزایش ثروت برای شهروندان خود خواهد شد.

ثروت هر آن چیزی است که افراد برای آن ارزشی قائلند. بنابراین، ثروت اساسا مفهومی ذهنی است. ثروت چیزی است که در چشم خواهنده‌اش ارزشمند باشد.

تقسیم کار تخصصی، وابستگی مستقیم همگان را به فعالیت‌های مکمل دیگران، افزایش می‌دهد.

بازارهای کارآمد سرمایه با کاهش دادن ریسک فساد و تقلب و مفاسد دیگرِ بازارهای غیرشفاف، هزینه تامین سرمایه را برای بنگاه‌ها کاهش می‌دهند.

در جهانی که منابعش کمیاب است، هیچ‌چیز واقعا رایگان نیست. به قول اقتصاددانان: «هرچه پول بدهی آش می‌خوری.»

دامپینگ یعنی اینکه کشورها کالاهای خود را با قیمت‌هایی بسیار پایین که به‌نظر می‌رسد برایشان به‌صرفه نباشد، به کشورهای دیگر صادر کنند. وقتی کشوری کالاهایش را به‌صورت دامپینگ به کشور دیگری صادر می‌کند، در کشور مقصد فغان به راه می‌افتد که کشور دامپینگ‌کننده، با نیت شومِ ویران کردن صنایع داخلی ما چنین کاری می‌کند. سیاستمداران هم به میدان می‌آیند و با نطق‌های آتشینِ میهن‌پرستانه و تصویب قوانینِ ضددامپینگ، راه واردات کالاهای ارزان را می‌بندند. این کارشان، سیاستِ خوب اما اقتصادِ غلط است. (یعنی سیاستمداران را محبوب، اما اقتصاد را تباه می‌کند). اگر خارجی‌ها می‌خواهند صادرات خود را با سوبسید انجام دهند باید با خرسندی از آن استقبال کنیم و حتی آنها را تشویق کنیم که این کار را با شدت بیشتری انجام دهند تا ما بتوانیم از تخفیف آنها بهره‌مند شویم.

بیشتر کشورهای اروپایی، اقتصادهایی مختلط دارند که آمیخته‌ای است از بخش دولتی بزرگ و بخش خصوصی بزرگ. وضع اقتصادی و رفاهی این کشورها از کشورهای کمونیستی و سوسیالیستی بهتر است، اما نرخ رشد اقتصادی و درآمد سرانه‌شان از ایالات متحده کمتر است. بخش دولتی ایالات متحده نسبتا کوچک‌تر و بخش خصوصی آن نسبتا بزرگ‌تر از کشورهای اروپایی است. وضع رفاهی آمریکایی‌ها هم بهتر از اروپایی‌ها و رشد اقتصادی‌شان بیشتر از اروپایی‌هاست.

کنترل قیمت‌ها، اعم از تعیین سقف یا تعیین کف، مانع انتخاب آزادانه افراد می‌شود. این کنترل‌ها مداخله در معاملات داوطلبانه مردم هستند و به کمبود یا مازاد عرضه دامن می‌زنند، بازار سیاه یا فعالیت‌های اقتصادی زیرزمینی ایجاد می‌کنند، و موجب اَعمال مجرمانه می‌شوند. قیمت‌هایی که در بازار آزاد شکل می‌گیرند، سبب شکل‌گیری عرضه و تقاضای هماهنگ می‌شوند و بازارها را شفاف و اقتصاد را کارآمد می‌کنند.

- تقسیم کار تخصصی، بیش از خودکفایی راه افراد را به‌سوی تولید بیشتر و کسب ثروت بیشتر می‌گشاید. - هرچه کار افراد تخصصی‌تر می‌شود، برای تامین نیازهایشان به دیگران وابسته‌تر می‌شوند. - وقتی حکومت قانون برپا باشد و حقوق مالکیت محترم شمرده شود، راه افراد برای پرداختن به کارهای تخصصی هموارتر می‌شود و می‌توانند با انتخاب‌های آزاد خود موجب افزایش ثروت‌های فردی و اجتماعی شوند. - حکومت قانون و برخورداری از حق مالکیت به اقتصاد رقابتی و کارآمد می‌انجامد و در چنین فضایی سود طرفین معاملات افزایش می‌یابد.

هیچ‌یک از ما نمی‌توانیم همه چیزهای مورد نیاز خودمان را به‌تنهایی بسازیم. بلکه به‌جای چنین کاری، در حوزه محدودی متخصص می‌شویم و در همان حوزه تولید می‌کنیم. سپس درآمد حاصل از این تولید را صرف خرید کالاها و خدمات پرشمار و متنوعی می‌کنیم که دیگران ساخته‌اند. همین تخصصی شدن کارهاست که به هر یک از ما امکان می‌دهد آنچه را خود تولید کرده‌ایم با تولیدات دیگران معاوضه کنیم.

«روشنایی، آفت‌کُش است.» ابزاری که برای تاباندن نور به تاریکخانه‌های مالی در نظر گرفته شد، الزام شرکت‌های دولتی به انتشار صورت‌های مالی فصلی است که برای بازبینی به حسابرسان مستقل سپرده می‌شوند و صورت‌های مالی سالانه که نظارت بر آنها اجباری است.

«قیمت‌ها اساسا سه کارکرد دارند. نخست اینکه قیمت‌ها موجب انتقال اطلاعات می‌شوند. این کارکرد قیمت‌ها برای ایجاد هماهنگی اقتصادی، حیاتی است. قیمت‌ها، اطلاعات مربوط به ذائقه مصرف‌کننده و منابع اقتصادی موجود و امکان‌های تولید را منتقل می‌کنند. کارکرد دوم قیمت‌ها این است که افراد را به گزینش کم‌هزینه‌ترین روش‌های تولید و بهترین بهره‌برداری‌ها از منابع موجود ترغیب می‌کنند. کارکرد سوم قیمت‌ها که نتیجه دو کارکرد دیگر است این است که مقرر می‌دارد چه‌کسی، چه چیزی را و به چه مقدار به‌دست آورد و این یعنی توزیع درآمد.»

خلاصه اینکه کمبود منابع در سراسر جهان امری عادی است.

هیچ شرم و خجالتی در فقیر بودن نیست، ولی افتخار بزرگی هم نیست. اگر من ثروتمند بودم، آسمان به زمین می‌آمد یا زمین به آسمان می‌رفت؟

در علم اقتصاد، بازار به هر سازوکاری گفته می‌شود که فروشندگان و خریداران در چارچوب آن بتوانند دادوستد کنند.

از تقسیم درصد تغییر کلِ مقدار خریداری‌شده بر درصد تغییر قیمت، عددی به‌دست می‌آید که «کشش قیمتی تقاضا» نامیده می‌شود. مثلا اگر قیمت بنزین ۲۵ درصد افزایش پیدا کند، رفت و آمدهای غیرِضروری با خودروهای شخصی احتمالا کمتر می‌شود و خرید بنزین ۱۵ درصد کاهش می‌یابد.

نخست اینکه انواع انحصار کامل و محدود چه از طرف فروشنده باشد و چه طرف خریدار، ذاتا ناپایدار و گذرا هستند.

قیمت‌گذاری کار دولت‌هاست و این کار را غالبا به‌دلیل فشارهای سیاسی می‌کنند. قیمت‌گذاری دستوری نمی‌گذارد بازارها شفاف شوند و بدین ترتیب مانع کارکرد صحیح سازوکار قیمت‌ها می‌شود. پس قیمت‌گذاری لاجرم موجب کمبود یا مازاد عرضه می‌شود.

«هیچ شرم و خجالتی در فقیر بودن نیست، ولی افتخار بزرگی هم نیست. اگر من ثروتمند بودم، آسمان به زمین می‌آمد یا زمین به آسمان می‌رفت؟»

هرگاه میزان عرضه کالا از میزان تقاضای آن با قیمت موجود کمتر شود، قیمت کالا افزایش می‌یابد. این افزایش قیمت به کاهش تقاضا می‌انجامد و عرضه را از تقاضا بیشتر می‌کند و این وضع آن‌قدر ادامه می‌یابد تا مقدار عرضه و تقاضا با قیمت جدید برابر شود.