بریده‌هایی از کتاب زنان، دشتان و جنون ماهانه

شاید خاطره‌ی جمعی چنین افسانه‌هایی سبب شده است تا هنوز هم تحریم‌هایی برای زنان دشتان مبنی بر نزدیک نشدن به رودخانه‌ها وجود داشته باشد. برای مثال در میان اقوام بختیاری ایران این باور وجود دارد که زنان شب‌ها نباید به حریم رودخانه‌ها نزدیک شوند. این تحریم زمانی عجیب و قابل‌تأمل است که بدانیم آناهیتا، الاهه‌ی آب در اسطوره‌های ایرانی منبع تمام باروری‌هاست. نطفه‌ی همه‌ی مردان را پاک می‌کند و رحم مادینگان را تطهیر می‌کند. او منشأ دریای کیهانی است.

یادم نمی‌آید کدام اندیشمند این کلام زیبا را گفته «یافتن نیکوست، جُستن نیکوتر است.»

ارداویرافنامه تقریباً هزار سال پیش از کمدی الهی نوشته شده و روایتگر سیروسیاحت مسافری است که از عالم مردگان بازگشته است. ارداویرافنامه به زبان فارسی میانه نوشته شده. ویراف مقدس نام یکی از موبدان زرتشتی است که به عقیده‌ی پارسیان به معراج رفته. این کتاب در حقیقت معراج‌نامه‌ی اوست. زمان نگارش این کتاب قرن سوم هجری است. اَردا یعنی مقدس و ارداویراف یعنی ویراف مقدس.

راهکارهای مربوط به کاهش اثرات دوران پیش‌دشتان، ورزش‌های گوناگون از جمله ایروبیک، تمرینات هوازی و یوگاست. پژوهش‌هایی نیز در زمینه‌ی ماساژ و تأثیر مثبت آن روی کاهش شدت علایم پیش‌دشتان انجام شده است.

ـ ویتامین‌ها و داروهای خانگی؛ ممکن است ویتامین‌ها و مکمل‌های دیگر از جمله ویتامین B۶، ویتامین E، منیزیم، منگنز و تریپتوفان، به رفع علایم کمک کنند. مطالعات زیادی در مورد این درمان وجود ندارد، و این امکان وجود دارد که این درمان‌ها آسیب بیشتری برسانند. برای مثال، ویتامین B۶ و ویتامین E می‌توانند عوارض جانبی را افزایش دهند. از سوی دیگر، مصرف قرص‌های کلسیم ممکن است علایم احتباس آب (پف کردن به دلیل تجمع مایعات زیر پوست)، انقباض عضلات و درد پشت را کاهش دهد. حدود هزار میلی‌گرم کلسیم در روز احتمالاً مضر نیست، به‌خصوص به این دلیل که کلسیم مزایای بسیار دیگری از جمله استحکام استخوان‌ها دارد.

پزشکان امروزی می‌گویند کاستی و فزونی هورمون‌هاست که بر سیستم عصبی اثر می‌گذارد و این‌گونه می‌شود که زن در روزهایی از ماه تحریک‌پذیر می‌شود، پرخاش می‌کند، گریه می‌کند، حسادت می‌کند، بهانه می‌گیرد، سردرد می‌گیرد، خشمگین می‌شود، فریاد می‌کشد و اطرافیان را حیرت‌زده می‌کند.

پژوهش‌های بعدی، کاهش قند خون و افزایش آب و نمک را به بی‌تعادلی هورمونی افزودند. پژوهش‌های جدیدتر، سابقه و زمینه‌ی افسردگی، افزایش سن، مصرف الکل و کافئین، عوامل ژنتیک، زایمان و کمبود بعضی مواد معدنی و ویتامین‌ها (به‌خصوص منیزیم، منگنز و ویتامین E و D) را در تشدید علایم این نشانگان مؤثر می‌دانند.

«پایان‌نامه‌ی دکتر اسراییل هم که در سال ۱۹۳۸ نوشته شده، نشان می‌دهد که سندرم پیش از عادت ماهانه به علت پایین بودن پروژسترون در برابر میزان طبیعی یا بالای استروژن است. در سال‌های اخیر این مسئله بارها تأیید شده و هنوز هم یکی از قابل‌قبول‌ترین تئوری‌ها برای پیدایش این شرایط به شمار می‌رود.»

با افزایش سن و همچنین پس از هر بارداری نشانه‌های pms شدیدتر می‌شود. به همین دلیل pms در بیشتر بیماران، بین سی تا چهل‌سالگی تشخیص داده می‌شود

پی‌ام‌اس برای اکثر آن‌ها دیوی آشنا بود که مجبور بودند ماهی یک‌بار ملاقاتش کنند.

اگر خون حیض بیشتر از حد طبیعی بیرون ریزد زن ناتوان می‌شود یا سیمایش تغییر می‌یابد، کمتر باردار می‌شود و بیشتر با انداختن جنین روبه‌رو می‌شود. اگر خون حیض بند آید یا کمتر از حالت طبیعی آید ممکن است زن به انواع بیماری‌های پُرشدگی رگ‌ها از خون مبتلا شود، برای انواع ورم‌ها آمادگی یابد، به درد سر و درد سایر اندامان و تب‌ها مبتلا شود. آرزوی جماع بیش‌ازحد به او دست می‌دهد تا آن‌جا که شاید زن هرزه‌ای بشود. باردار نمی‌شود. زیرا زهدان و تخمدانش فاسد می‌شوند، ممکن است به بیماری خفگی زهدان، نفس‌تنگی، بند آمدن نفس، تپش قلب و غش کردن گرفتار آید و ممکن است بمیرد.

از دیگر راهکارهای مربوط به کاهش اثرات دوران پیش‌دشتان، ورزش‌های گوناگون از جمله ایروبیک، تمرینات هوازی و یوگاست.

اختلال دیسفوریک پیش از قاعدگی (PMDD) است که حالتی بسیار شدیدتر است (شکل شدید pms) و به عنوان یک اختلال روان‌پزشکی مشابه با افسردگی تک‌قطبی در نظر گرفته می‌شود.

غالباً آشوب‌های روانی نیز به این ناراحتی‌ها افزوده می‌شود؛ زن عصبی و زودخشم می‌شود، این‌که زن هر ماه از حالت نیمه‌بیگانه بودن با خود گذر کند امری رایج است؛

پزشکان امروزی می‌گویند کاستی و فزونی هورمون‌هاست که بر سیستم عصبی اثر می‌گذارد و این‌گونه می‌شود که زن در روزهایی از ماه تحریک‌پذیر می‌شود، پرخاش می‌کند، گریه می‌کند، حسادت می‌کند، بهانه می‌گیرد، سردرد می‌گیرد، خشمگین می‌شود، فریاد می‌کشد و اطرافیان را حیرت‌زده می‌کند. توصیف سیمون دوبوار از بحران وضعیت جسمانی زن در هر ماه نیز قابل‌تأمل است؛ «اعضای زنانه آسیب‌پذیرترند. کارشان ظریف است. نیروی عضلانی، تحمل و چابکی زن کمتر از مرد است. نبود تعادل ناشی از ترشح هورمون‌ها سبب ایجاد بی‌ثباتی عصبی و انقباض و انبساط عروق می‌شود. بحران قاعدگی دردناک است: سردردها، کوفتگی و درد نواحی شکم، فعالیت‌های عادی را دشوار و حتا غیرممکن می‌کند.

از زمان دکتر فرانک تا به امروز هنوز مهم‌ترین عامل این سندرم به‌هم خوردن تعادل هورمونی است. افزایش استروژن و کاهش پروژسترون وضعیت نامتعادل هورمونی را پدید می‌آورد که بر سیستم عصبی تأثیر منفی می‌گذارد.

از دیگر علل تشدید pms استرس است. مشخص شده که در خانم‌هایی که زندگی پُراسترسی دارند، pms شایع‌تر و نشانه‌های آن شدیدترند.

زنان کاملاً سالم از ناراحتی‌های ناشی از سندرم پیش از عادت ماهانه به درجات متفاوت رنج می‌برند. کارفرمایان نیز به این مسئله توجه داشتند و پیش‌بینی‌هایی برای مراقبت‌های موقتی از کارگران کرده‌اند. این اختلالات جزئی شامل خستگی بیش‌ازحد، تحریک‌پذیری، نداشتن تمرکز و درد است

جنون ماهانه اما همه‌ی ماجرا به همین خون‌ریزی ساده در هر ماه ختم نمی‌شود. این خون‌ریزی زهدانی، اتفاقی است که مقدمات و پیامدهایی برای اندام زن در پی دارد. به تعبیری زلزله‌ای است در بخش اندام تناسلی زنانه. زلزله‌ای با قدرت تخریب متفاوت در هر اندام.