بریده‌هایی از کتاب زنان، دشتان و جنون ماهانه

«اگر زنانی که به سندرم پیش از عادت ماهانه مبتلایند، برای مدت زیادی گرسنه بمانند، قند خون‌شان کاهش می‌یابد، آدرنالین بسیار ترشح می‌کنند و کنترل رفتارشان را از دست می‌دهند.

پی‌ام‌اس برای اکثر آن‌ها دیوی آشنا بود که مجبور بودند ماهی یک‌بار ملاقاتش کنند.

در خانم‌هایی که زندگی پُراسترسی دارند، pms شایع‌تر و نشانه‌های آن شدیدترند.»

اگر زنانی که به سندرم پیش از عادت ماهانه مبتلایند، برای مدت زیادی گرسنه بمانند، قند خون‌شان کاهش می‌یابد، آدرنالین بسیار ترشح می‌کنند و کنترل رفتارشان را از دست می‌دهند.

کیفر مرگ برای زنانی که در هنگام دشتان به چیزها و عناصر مقدس نگاه کنند یا لمس کنند تعیین شده. به موجب این روایات، باید جایی ویژه و کاملاً دور از خانه و آبادی و آبادانی برای این زنان تعیین نمود. به موجب این احکام که نمونه‌ای از آن در سد در گذشت، هر گاه زن دشتانی چشم باز نموده و اطراف را بنگرد، تا شعاع فرسنگ‌ها، هر چه را که نظرش بر آن افتاده پلید و نجس کرده است.

یکی از شروط چهارگانه‌ی طلاق در عصر ساسانی پنهان کردن دشتان بوده است. در آن‌جا آمده است «و به دین مزدیسنان نشاید که زن رها کنند و طلاق نیفتد مگر به چهار چیز: یکی این‌که بستره‌ی شوهر خویش ببرد و بی‌رسمی کند. دوم آن‌که دشتان پنهان کند و شوهر نداند. سوم جادویی کند و بیاموزد. چهارم فرزند ازش نزاید.»

«این‌که از زن دشتان سخت باید پرهیز کردن، و نان خورش و آب به پیمانه و اندازه دادن تا بتوان خوردن و آشامیدن و بیش از اندازه نباید دادن، زیرا هر چه از زن دشتان بماند (نجس است و) به هیچ کار نیاید. چون خوراک خورند باید دستکش نازک دست کنند یا چیزی بر بالای آستین نهند، می‌باید که دست برهنه‌ی او به هیچ جا بازنیاید، چه هر قطره آب که بر اندام زن دشتان چکد، سه سد استیر گناه باشد و هر پادیاو که باشد از پانزده گام (فاصله از) زن دشتان بباید پرهیزیدن. از مرد اشوسه گام دور باید بودن و چشم او در هر چه نگاه کند خوره (روشنی، طهارت) و پاکی از آن بکاهد.

این پدیده را به یک فرایند فیزیکی، که با یک تعریف ساده‌ی بیولوژیک قابل‌تعریف است، تنزل داده و به آن بی‌اعتناست. این بی‌اعتنایی که به معنای انکار هر نوع نشانه‌ی ضعف و فروتری است، سبب شده زن امروز بیشتر از پیشینیانش از پیامدهای دشتان و پیش‌دشتان آسیب ببیند. در واقع به‌گونه‌ای دیگر می‌توان چنین گفت که هر اندازه زن بیشتر به مراقبت‌های دشتانی بپردازد از گزند آسیب‌های روان‌تنی آن بیشتر در امان خواهد بود و هر اندازه همچون زن امروز در صدد انکار ــ از نوع فمینیستی آن ــ باشد، بیشتر گرفتار آن می‌شود.

این‌جاست که به بُعد مثبت دوره‌های انزوای دشتان پی می‌بریم. انزوایی که در آن زن از مشغله‌ها و مسئولیت‌های سنگین روزمره معاف است و در عوض آن می‌تواند در مکانی خلوت و آرام، فعل و انفعالات و جریانات اندام زنانه‌ی خود را نظاره کند. این تأمل و سکوت و نظاره همان رفتاری است که مردمان شرق دور در بیشتر وجوه زندگی‌شان به کار می‌گیرند.

زن بیش از همه‌ی پدیده‌ها در تیررس جزمیت احکام است.

یادم نمی‌آید کدام اندیشمند این کلام زیبا را گفته «یافتن نیکوست، جُستن نیکوتر است.»

ـ مصرف کربوهیدرات‌های منسجم (مثل غلات سبوس‌دار و نان‌های سبوس‌دار، ماکارونی و غلات)، فیبر و پروتئین، کنترل و کاهش مصرف قند و چربی. ـ پرهیز از نمک در این دوران برای کاهش نفخ و احتباس مایعات (پف کردن به دلیل تجمع مایعات زیر پوست). ـ قطع مصرف کافئین برای کاهش احساس تنش، تحریک‌پذیری و درد پستان. ـ قطع مصرف الکل؛ نوشیدن الکل قبل از دوره باعث افزایش احساس افسردگی می‌شود. ـ افزایش غذا خوردن تا شش وعده‌ی غذایی کوچک در روز به جای سه وعده‌ی بزرگ‌تر. ـ ورزش‌های هوازی. تا سی دقیقه، چهار تا شش‌بار در هفته. ـ خواب کافی؛ حدود هشت ساعت در شب. ـ دوری از حوادث استرس‌زا تا هفته‌ی بعد از دوره.

pms در بیشتر بیماران، بین سی تا چهل‌سالگی تشخیص داده می‌شود و به همین علت در سال ۱۹۶۳ دکتر استیسی نام "نشانگان دهه‌ی سوم زندگی" را روی این اختلال گذاشت. اما در واقع این بیماری در بسیاری از دخترهای جوان خجالتی که مشکل‌شان را تحمل می‌کردند و چیزی از آن به کسی نمی‌گفتند، تشخیص داده نمی‌شد و در نتیجه آن‌ها را با بی‌رحمی افرادی بدخُلق، معذب و تنبل تصور می‌کردند.

تعریف pms شامل سه اصل مهم است: ۱. عود نشانه‌ها باید حداقل در دو تا سه دوره‌ی متوالی مشاهده شود؛ ۲. نشانه‌ها نباید بیش از چهارده روز پیش از شروع عادت ماهانه آغاز شوند؛ ۳. نشانه‌ها دست‌کم تا هفت روز پس از عادت ماهانه نباید وجود داشته باشند. آن‌طور که در تعریف ذکر شد، نشانه‌ها ممکن است حداکثر دو هفته پیش از عادت ماهانه آغاز شوند؛ اما اغلب موارد شروع آن‌ها هفت تا ده روز پیش از عادت ماهانه است... تابه‌حال بیش از ۱۵۰ نشانه‌ی متفاوت برای آن گزارش شده است که برخی از موارد مهم آن عبارت‌اند از: نفخ شکم، سردرد، سرگیجه، تشویش و اضطراب، دردناک شدن پستان‌ها، گریه‌های بی‌دلیل، افسردگی، خستگی، بی‌حالی، عصبانیت بی‌دلیل، تحریک‌پذیری، حواس‌پرتی، تشنگی، تمایل شدید به خوردن مواد قندی و تورم دست‌وپاها...

زنان شاغل بیشتر از زنان خانه‌دار به این اختلال مبتلایند. همچنین در همین مقاله آمار زنان مبتلا به این سندرم در میان متأهلان و مطلقه‌ها بیشتر است.

نفخ شکم، سردرد، سرگیجه، تشویش و اضطراب، دردناک شدن پستان‌ها، گریه‌های بی‌دلیل، افسردگی، خستگی، بی‌حالی، عصبانیت بی‌دلیل، تحریک‌پذیری، حواس‌پرتی، تشنگی، تمایل شدید به خوردن مواد قندی و تورم دست‌وپاها... شدت pms در زنان بسیار متفاوت است

چه اندازه خوراک و چه اندازه نان باید برای او ببرند؟ تنها به اندازه‌ی دو دینار نان و به اندازه‌ی یک دینار شیربا تا مبادا نیرو بگیرد. اگر کودکی با وی برخورد یافته باشد، باید نخست دست‌ها و پس از آن تن کودک را بشویند.

کهکشان راه شیری هم دم یا بدن یک مار غول‌آساست.

توصیف سیمون دوبوار از بحران وضعیت جسمانی زن در هر ماه نیز قابل‌تأمل است؛ «اعضای زنانه آسیب‌پذیرترند. کارشان ظریف است. نیروی عضلانی، تحمل و چابکی زن کمتر از مرد است. نبود تعادل ناشی از ترشح هورمون‌ها سبب ایجاد بی‌ثباتی عصبی و انقباض و انبساط عروق می‌شود. بحران قاعدگی دردناک است: سردردها، کوفتگی و درد نواحی شکم، فعالیت‌های عادی را دشوار و حتا غیرممکن می‌کند. غالباً آشوب‌های روانی نیز به این ناراحتی‌ها افزوده می‌شود؛ زن عصبی و زودخشم می‌شود، این‌که زن هر ماه از حالت نیمه‌بیگانه بودن با خود گذر کند امری رایج است؛ از آن هنگام کنترل سیستم عصبی و سیستم سمپاتیک از طریق مراکز مربوط تأمین نمی‌شود؛ اختلال در گردش خون و بعضی خودمسموم‌سازی‌ها، سبب می‌شود که پیکر به پرده‌ای بدل شود که بین زن و جهان قرار می‌گیرد، مِهی سوزان که بر زن سنگینی کرده، خفه و جدایش می‌کند. در خلال این تن غم‌آلود و منفعل، سراسر جهان وزنه‌ای بسیار سنگین است. زن ستم‌دیده و غرقه، از خود بیگانه می‌شود، زیرا با بقیه‌ی دنیا هم بیگانه شده است.»(۱۳) نشانه‌هایی که دوبوار برمی‌شمارد ــ بی‌آن‌که به وجود چنین نشانگانی اشاره کند ــ همسان با نشانه‌های مرحله‌ی پیش‌دشتان است.

برخی کاتبان مسیحی دردهای قاعدگی را هم مانند درد زایمان به نفرین الهی نسبت می‌دادند؛ نفرین حوا به خاطر نافرمانی. اما در سال ۶۰۴ میلادی پاپ گریگوری کبیر، دشتان را یک رویداد طبیعی نامید که تنها نشانه‌ی ضعف اندام زنانه است و نه نشانه‌ی گناهکاری.