بریده‌هایی از کتاب زنان، دشتان و جنون ماهانه

«و زنان طلاق‌داده باید به مدت سه پاکی درنگ کنند و برای آنان روا نیست که اگر به خداوند و روز بازپسین ایمان دارند، آن‌چه خداوند در رحم‌های‌شان آفریده است، پنهان دارند، و شوهران‌شان اگر قصد اصلاح دارند در این مدت سزاوارتر به بازگرداندن آن‌ها هستند؛ و زنان را بر مردان حقی است در حد عرف، همچنان که مردان را بر زنان؛ و مردان را بر آنان به میزانی برتری است و خداوند پیروزمندِ فرزانه است.»(۳۷)

در آموزه‌های اسلامیِ دشتان نه سخنی از طرد و دوری‌گزینی از زنان است و نه از مجازات‌های سنگین مرگ یا انقطاع قومی و دینی خبری هست. عمل حرام در قرآن و کتاب‌های احکام، همخوابگی با زن دشتان است. اسلام توصیه‌ای مبنی بر دوری کردن از زن یا منع او از کارها و روابط روزمره با دیگران نکرده است.

اما آیین یهود در قیاس با آیین زرتشت، تساهل بیشتری در رو در رویی با این مسئله دارد. حال در مقایسه‌ی این دو آیین با دین اسلام درمی‌یابیم اسلام نسبت به این مسئله آسان‌گیرانه‌تر برخورد کرده است. در احکام اسلامیِ دشتان، از قوانین سخت‌گیرانه‌ای که در رسالات مغان و یهودیان دیده می‌شود خبری نیست.

هاشم رضی در این‌باره می‌نویسد «زن به موجب حالت دشتان، در ماه حداقل از پنج تا ده روز عملاً از خانواده و جامعه طرد است. دیوزده می‌باشد. بدنش در تسخیر دیوان است. حق لمس هیچ‌کس و چیزی را ندارد. خوراکش بسیار محدود و بسیار اندک است. در گوشه‌ای محصور به روی شن و سنگ‌ریزه دور از مردم و خانواده و کسان و روشنایی حتا در سرمای سخت به روی زمین باید زندگی کند تا این دوران را بگذراند.

سرانجام دالتون گزارش کرد «اگر زنانی که به سندرم پیش از عادت ماهانه مبتلایند، برای مدت زیادی گرسنه بمانند، قند خون‌شان کاهش می‌یابد، آدرنالین بسیار ترشح می‌کنند و کنترل رفتارشان را از دست می‌دهند

دالتون می‌گوید اصطلاح تنش پیش‌قاعدگی تنها نشانه‌های روانی را در بردارد: افسردگی، بی‌حالی و زودرنجی. پی‌ام‌اس هم این نشانه‌ها و هم نشانه‌های جسمانی مثل آسم، میگرن و صرع را در برمی‌گیرد. او می‌گوید "تصویر زنان به صورت موجوداتی دمدمی‌مزاج، تغییرپذیر، متلون و مشکل‌پسند" و بی‌منطقی ادواری ما را می‌توان براساس اوج و فرود هورمون‌های قاعدگی تبیین کرد. دالتون ادعا می‌کند نشانه‌های پی‌ام‌اس در چهار روز قبل از قاعدگی و چهار روز اول قاعدگی شدیدترند.

نکته‌ی قابل‌تأمل این است که ایرانیان باستان به بارور نشدن زن دشتان آگاه بوده‌اند و همزمان اعراب جاهلیت بر این باور بودند که آمیزش با زن دشتان موجب تولد فرزند خون‌خوار و جسور و بی‌باک می‌شود!

وقت آن رسیده است که زنان اندکی از زمان فشرده و زندگی پُرهزینه‌شان را صرف استراحت‌های دوره‌ای دشتان کنند.

قانون کار در بسیاری از جوامع، مرخصی‌های یک یا دوروزه در ماه را برای زنان شاغل ضروری اعلام کرده است.

امروز با مسئله‌ای به نام استروژن خارجی روبه‌روییم. افزایش مواد شیمیایی زیست‌محیطی، قرص‌های ضدبارداری، آلاینده‌ها، افزودنی‌های مواد غذایی، آفت‌کش‌ها و مواد پلاستیکی باعث بالا رفتن استروژن در بدن شده است. از جمله عوارض این استروژن مضاعف، ناباروری، فیبروئید، سرطان، پیری زودرس و نشانگان پیش‌دشتان است.

در نپال هم زنان دشتانی یک دوره‌ی سه‌روزه از انجام کارهای خانگی معاف می‌شدند

آیورودا برای داشتن یک چرخه‌ی دشتان سالم و طبیعی توصیه‌هایی دارد که رعایت آن‌ها را در روزهای دشتان و پیش‌دشتان لازم و مفید می‌داند. از جمله: پرهیز از نوشیدن مایعات سرد، شنا نکردن در آب سرد، استفاده از مواد غذایی مقوی و گرم و بخارپز، مصرف نکردن الکل و کافئین، پیاده‌روی و تنفس عمیق، حمام گرم، ماساژ شکم با روغن کنجد، نوشیدن چای رازیانه و چای زنجبیل.

بله. ماه مرده است اما اندام زنانه هر ماه دگرگون می‌شود و این دگرگونی بر زندگی او در همه‌ی ابعاد تأثیر می‌گذارد.

کنکاش در تاریخچه‌ی پدها و نوارهای بهداشتی ما را به دوره‌ی مصر باستان می‌رساند. اولین پدهای بهداشتی دشتان از پاپیروس بوده است. حتا در جاهایی گفته‌اند ایزیس، الاهه‌ی حاصل‌خیزی از پارچه‌ای که دورش نواری کشیده بود برای دشتان استفاده می‌کرده. اما پاپیروس پد بهداشتی خدایان و افراد مهم و ثروتمند بوده و زنان فقیر از کتان ارزان‌قیمت به عنوان پد استفاده می‌کرده‌اند. تامپون‌های یک‌بارمصرف هم از دیگر وسایل مربوط به آن زمان است. نوع یک‌بارمصرف را از پاپیروس و برخی علف‌ها درست می‌کردند که در زمان‌های بعد پنبه جای آن را گرفت. بعضی از تامپون‌ها هم به گیاهان و عسل آمیخته می‌شد

انسان اسطوره‌پرست، خون دشتان را نشانه‌ی بیماری و ضعف نمی‌داند. از نگاه او این خون برکت و رحمت مادر زمین است.

ر میان سرخ‌پوستان کالیفرنیا این باور وجود دارد که دختر زمانی که برای اولین‌بار دشتان می‌شود، نوعی قدرت مافوق طبیعی دارد. نه‌تنها باید او را از خانواده بلکه باید از دنیا جدا کرد. یکی از ممنوعیت‌ها نگاه نکردن به خورشید و خیره نشدن در چشم دیگران است. در بعضی قبایل حتا او را در یک پتو می‌پیچند.

این گمان تقویت می‌شود که زنان چندان هم معترض وضع موجود نبوده‌اند. گراهن این تن سپردن به انزوا را نوعی فرار از وظایف دشوار زندگی روزمره می‌داند. زن‌ها در دوره‌های انزوا، فرصت و فراغت کافی برای همصحبتی و گپ‌وگفت و چای نوشیدن داشته‌اند. آن‌ها در طول زمان یاد گرفته‌اند خود را با شرایط تطبیق دهند و از فرصت پدیدآمده برای استراحت و همصحبتی استفاده کنند.

در اسطوره‌های بین‌النهرین، هستی از هم‌آمیزی اپسو (الاهه‌ی آب‌های شیرین) و تیامت (الاهه‌ی آب‌های شور) پدید آمده است. تیامت عنصر مادینه و آپسو نرینه است.

این‌گونه که از خوانش این اسطوره‌ها برمی‌آید، میان زن و آب هم پیوندهای قابل‌تأملی هست. در مثال مار رنگین‌کمان و داستان جادوگر ونزوئلایی، آب عنصر مشترک است. مارها در اعماق آب زندگی می‌کنند. سفر پیدایش هم از مار و آب توأمان حرف می‌زند.

گراهن می‌گوید یکی از مهم‌ترین و غنی‌ترین نمادهای دشتان در اسطوره‌ها مار است. او یادآوری می‌کند مار در فرهنگ غرب نماد آلت جنسی مردانه است اما می‌تواند نماد جنسی زنانه هم تلقی شود؛ با این استدلال که دهان و آرواره‌های قوی و گشوده‌ی مار هنگام بلعیدن غذا، شباهت به گشودگی واژن هنگام مقاربت و زایمان دارد. از نظر او بند ناف جنین هم به مار شبیه است. این شباهت باعث شده در برخی اسطوره‌های آفرینش افریقایی بگویند که ماری در شکم زن به رشد کودک کمک می‌کند. با لحاظ کردن چنین نگاهی مار نماد قدرت جنسی خون، انرژی و دشتان است