بریده‌هایی از کتاب هنر عشق ورزیدن

من می‌خواهم معشوقم برای خودش و در راه خودش پرورش بیابد و شکوفا شود، نه برای پاسداری من.

احترام تنها بر پایه‌ی آزادی بنا می‌شود: به مصداق یک سرود فرانسوی، «عشق فرزند آزادی است»، نه از آن سلطه‌جویی.

مشکل بسیاری از مردم در وهله‌ی نخست این است که دوستشان بدارند، نه اینکه خود دوست بدارند یا استعداد مهر ورزیدن داشته باشند.

خصیصه‌ی اساسی تکامل نژاد بشر را می‌توان رهایی او از طبیعت، از مادر، و از قیدهای خون و خاک دانست.

بسیاری از اوقات اگر صفات و منش مردانه‌ی مردی، به سبب آنکه از نظر عاطفی در عالم بچگی مانده است، ضعیف شده باشند، آن مرد همواره سعی می‌کند این کمبود را منحصراً با تکیه روی نقش جنسی مردانه‌ی خویش جبران کند. نتیجه‌ی آن دون ژوان است، که ناچار بود صولت مردانگی خود را در امور جنسی به اثبات برساند، زیرا به مردانگی خود، به معنای مورد نظر علم منش‌شناسی، اطمینان نداشت.

احتیاج به از میان بردن تنش فقط جزئی از انگیزه‌ی جاذبه‌ی دو جنس برای یکدیگر است؛ به طور کلی این جاذبه معلول احتیاج به وصل با جنس مقابل است. درحقیقت، جاذبه‌ی شهوی به هیچ عنوان فقط در جاذبه‌ی جنسی تظاهر نمی‌کند.

جوهر عشق «رنج بردن» برای چیزی و «پروردن آن است»، یعنی عشق و رنج جدایی ناپذیرند. آدمی چیزی را دوست می‌دارد که برای آن رنج برده باشد، و رنج چیزی را بر خویشتن هموار می‌کند که عاشقش باشد.

هر یک از روابط شما با انسان و با طبیعت بایستی مبین زندگی حقیقی و فردی شما، که بیانی از خواست ارادی شماست، باشد. اگر شما بدون اینکه طلب عشق کنید عشق می‌ورزید، یعنی اگر عشق شما عشقی است که قدرت تولید عشق ندارد، اگر به‌وسیله‌ی تجلی زندگی به عنوان یک عاشق از خودتان یک معشوق نساخته‌اید، عشق شما ناتوان است، که یک بدبختی است.

«انسان را به عنوان انسان و رابطه‌اش را با دنیا به عنوان یک رابطه انسانی فرض کنید، در نظر بگیرید که عشق را تنها با عشق می‌توان مبادله کرد، و اعتماد را با اعتماد و بر همین قیاس. اگر بخواهید از هنر لذت ببرید، باید آموزش هنری دیده باشید؛ اگر بخواهید در دیگران مؤثر باشید، خودتان باید شخصی واقعاً پر شور و عامل ایجاد نفوذ در مردم باشید.

ضمن بخشیدن چیزی به دنیا می‌آید، و طرفین سپاسگزار آن حیاتی خواهند بود که برای هر دوی آنان متولد شده است. این نکته خصوصاً در مورد عشق صادق است: عشق نیرویی است که تولید عشق می‌کند؛ ناتوانی عبارت است از عجز از تولید عشق.

در بخشش حقیقی، انسان به ناچار چیزی را که به او باز داده می‌شود، دریافت می‌کند. بدین‌ترتیب، بخشیدن ضمناً طرف مقابل را نیز بخشنده می‌کند و در نتیجه طرفین متقابلاً در شادی چیزی که خود به آن زندگی بخشیده‌اند، سهیم می‌شوند.

انسان، در ضمن نثار کردن، خواه ناخواه چیزی را در وجود طرف زنده می‌کند، و همین چیزی که زندگی یافته است به نوبه‌ی خود به سوی وی منعکس می‌شود.

نثار کردن به خودی خود شادمانی باشکوهی است.

یک انسان چه‌چیز به دیگری نثار می‌کند؟ او از خودش، یعنی از گرانبها‌ترین چیزی که دارد و از زندگیش نثار می‌کند. این بدان معنا نیست که او ضرورتاً خودش را فدای دیگری می‌کند بلکه او از آنچه در وجود خودش زنده است به دیگری می‌بخشد؛ از شادیش، از علائقش، از ادراکش، از داناییش، از خلق خوشش و از غمهایش به مصاحب خود نثار می‌کند از تمام مظاهر و مأثر زندگیش می‌بخشد.

بخشیدن چیزهای مادی چندان اهمیتی ندارد، بخشیدنی که واقعاً ارزنده است، اختصاصاً در قلمرو زندگی انسان قرار دارد.

نثار کردن از دریافت کردن شیرین‌تر است، نه به سبب اینکه ما به محرومیتی تن در می‌دهیم، بلکه به این دلیل که شخص در عمل نثار کردن زنده بودن خود را احساس می‌کند.

نثار کردن برترین مظهر قدرت آدمی است. در حین نثار کردن است که من قدرت خود، ثروت خود، و توانایی خود را تجربه می‌کنم. تجربه‌ی نیروی حیاتی و قدرت درونی، که بدین وسیله به حد اعلای خود می‌رسد، مرا غرق در شادی می‌کند. من خود را لبریز، فیاض، زنده، و در نتیجه شاد احساس می‌کنم.

عشق فعال بودن است، نه فعل‌پذیری؛ «پایداری» است نه «اسارت». به طور کلی خصیصه‌ی فعال عشق را می‌توان چنین بیان کرد که عشق در درجه اول نثار کردن است نه گرفتن.

عشق نیروی فعال بشری است. نیرویی است که موانع بین انسان‌ها را می‌شکند و آدمیان را به یکدیگر پیوند می‌دهد، عشق انسان را بر احساس انزوا و جدایی چیره می‌سازد، با وجود این بدو امکان می‌دهد خودش باشد و همسازی شخصیت خود را حفظ کند.

آرزوی پیوند مشترک اساس نیرومندترین کوشش بشری است، اساسی‌ترین شوق‌هاست، نیرویی است که نوع بشر، قبیله‌ها، خانواده‌ها اجتماع را متحد نگه می‌دارد. شکست در وصول به آن دیوانگی یا نابودی است، نابودی خود شخص یا نابودی دیگران.