بریده‌هایی از کتاب فیلمنامه کوتاه: فیلم کوتاه از مفهوم تا تولید

جمله مشهور ارسطو را به خاطر داشته باشید؛ «یک ناممکن باورکردنی بهتر از یک ممکن باورنکردنی است.»

«وقتی فیلمی ‌را تماشا و تجربه می‌کنیم، آگاهانه از پیش خود را به توهم می‌سپاریم. ما با کنار گذاشتن اراده و عقل، ذهن خود را برای ورود آن می‌گشاییم.» اینگمار برگمان، فیلمنامه‌‌نویس و کارگردان.

«‌گفتن یک کلمه مثل زدن یک نت روی صفحه کلید خیال است.»   لودویک ویتگنشتاین‌، فیلسوف

یک منتقد زمانی گفت: «برنامه‌های تلویزیونی برای این پخش می‌شوند که بین آگهی‌های بازرگانی فاصله بیندازند.»

آلفرد هیچکاک، کارگردانی که چیزی بیش از یک دانش گذرا از روایت فیلم داشت، زمانی گفت: «دیالوگ را باید همچون صدایی میان صداهای دیگر در نظر گرفت؛ فقط به عنوان چیزی در نظر گرفت که از دهان مردمانی خارج می‌شود که چشمانشان داستان را در شکل تصویری بیان می‌کنند.»

در برخی فیلمنامه‌ها ممکن است نیاز و هدف مکمل یکدیگر باشند. ممکن است یک شخصیت چیزی را بخواهد که به آن نیاز دارد و یا چیزی را نیاز داشته باشد که می‌خواهد.

نظم کلمات به اندازه تعداد آن‌ها اهمیت دارد. مهم‌ترین نکته، در یک خط، یک گفتار یا حتی یک گفت‌وگوی کامل، در پایان می‌آید. دومین نکته مهم در آغاز می‌آید. باقی چیزها در میان این دو می‌آیند. این قضیه به‌ویژه در مورد کمدی مصداق دارد. هیچ راهی مطمئن‌تر از قرار دادن خنده‌دارترین نکته در وسط خط یا گفتار برای از بین بردن یک جوک وجود ندارد. شاه‌بیت یا نکته اصلی همیشه در آخر است و یک جوک باید هنگامی ‌آشکار شود که آخرین کلمه از آخرین خط گفته شود.

«‌من به تجربه دریافته‌ام یک مخاطب تقریباً در آغاز یک فیلم درباره همه چیز شما را می‌بخشد، اما نسبت به هیچ چیزی در پایان شما را نخواهد بخشید. اگر پایان فیلم مخاطب را راضی نکند، هر آنچه پیش از آن گذشته کمکی نخواهد کرد.» رابرت تاونی، فیلمنامه‌‌نویس و کارگردان.

اغلب، یک فیلم کوتاه اوج یک چرخش را ارائه می‌کند؛ یک چرخش غیر منتظره طرح که به عنوان پایان غیر منتظره عمل می‌کند. در حقیقت، موفقیت یک فیلم کوتاه اغلب با توجه به هوشمندی و تناسب این چرخش سنجیده می‌شود. یک چرخش از این نوع، به‌رغم آنکه پرطرف‌دار است، نباید به عنوان یک ضرورت به آن نگاه شود و هرگز نباید تنها برای اینکه پایانی غیر منتظره داشته باشیم، به دنبال این گونه اوج باشیم. یک چرخش باید نتیجه یک اتفاق غیر منتظره واقعی باشد؛ یک شگفتی که بر مبنای اصالت شخصیت‌ها باشد و نه یک شگفتی سبک، بلکه یک اتفاق غیر منتظره که به‌واقع مخاطب را تکان بدهد.

البته، تنها داشتن هدف کافی نیست. شخصیت باید برای عمل آماده باشد و هدف خود را دنبال کند. اگر بخواهد که موفق شود باید دست به عمل بزند. من و شما خواهان ثروت یا شهرت یا محبوبیت هستیم. اما، تا برای پی‌گیری آن اراده نکنیم، تنها خود را در حرف‌های بیهوده درگیر می‌کنیم و نه بیشتر. در رابطه با یک شخصیت نیز همین موضوع صدق پیدا می‌کند.