بریده‌هایی از کتاب نگاهی به رابطه‌ عبد و مولا

آن کسی که از کف‌زدن کِیف کند، او اسیر است و زود ذلیل می‌شود. او از یک اخم کردن هم جا می‌خورد. تو باید از کف زدن کیف نکنی، تا اسیر اخم کردن کسی هم نشوی. مراتب اولیۀ اسارت، کیف کردن از همین کف‌زدن‌ها است. ما نباید اسیر خلق شویم. خلق که حتماً نباید امثال فرعون باشند، همین اطرافیانمان هم خلق هستند.

چهار خطر بر سر راه بندگی انسان وجود دارد. دنیا، هوای نفس، شیطان و خلق.

زمانی که عبد به چیزی که خدا به او امر کرده و از آن نهی کرده، مشغول شد، دیگر وقت پیدا نمی‌کند که مشغول ریا یا مباهات نزد مردم باشد:

ماها بعضی‌وقت‌ها ناخواسته همدیگر را آزار می‌دهیم. چون این را جزء گناهان خود حساب نمی‌کنیم. وجودمان تهدید بالقوه برای دیگری محسوب می‌شود. می‌شود اگر من گناه کسی را دیدم، او نگران نباشد که من پشت سرش غیبتش را بکنم؟! خیالش راحت باشد که من عیب او را نزد کسی برملا نمی‌کنم؟! خدا چنین افرادی را تحویل می‌گیرد.

می‌دانید چرا بعضی‌وقت‌ها رابطه ما ضعفا با خدا خوب است؟ چون دنیا را زندان نمی‌بینیم! این رابطه، ارزشی ندارد، چون خیلی سطحی است.

امام صادق هم در روایتی شبیه به همین روایت می‌فرماید: «تعجب می‌کنم که هرچه برای بنده مؤمن پیش می‌آید در نهایت خیر او در آن است، اگر با قیچی تکه تکه شود، خیر او در آن است و اگر پادشاهی شرق و غرب عالم در اختیار او قرار گیرد، باز هم خیر او در آن است.» مشکل ما فقط همین است که باید تلاش کنیم که خودمان را در زمره مؤمنین، یعنی کسانی که خدا هرچه برای آنها مقدر می‌کند، خیر آنهاست قرار دهیم.

اگر می‌خواهید ازدواج کنید، بروید دنبال گزینۀ خوب بگردید، تلاشتان را در این رابطه داشته باشید؛ یک تلاش معقول. نتیجه هرچه که شد، دیگر عین خیالتان نباشد. بگویید: «خدایا خودت خواستی. من خیالم راحت باشد که چوب خودم را نمی‌خورم، چوب تو را خوردن مشکل ندارد.»

امام صادق (ع) می‌فرماید: «إِنَّ اللهَ تَعَالَی إِذَا جَمَعَ الْعِبَادَ یوْمَ الْقِیامَةِ سَأَلَهُمْ عَمَّا عَهِدَ إِلَیهِمْ، وَ لَمْ یسْأَلْهُمْ عَمَّا قَضَی عَلَیهِم؛ خداوند متعال وقتی در قیامت بندگانش را جمع می‌کند از آنچه با آنها عهد کرده است سؤال می‌کند و از چیزهایی که برای آنها مقدر نموده، سؤالی نمی‌پرسد.» خدا از مقدرات سؤالی نمی‌پرسد، پس بی‌خیال همه عالم! خدا از چیزی که تقصیر شما نباشد بازخواست نمی‌کند

هیچ‌گاه نباید برای مسائل دنیایی محزون شوی، همیشه باید نشاط خودت را حفظ کنی.

وقت کسی را دیدید که بیش از اندازه از دنیا و گرفتاری‌های دنیوی شکوه می‌کند به او بگویید: «چیه؟ چرا با خدا در افتادی؟» دنیا و قوانین حاکم بر آن همه مخلوق و مطابق با خواستۀ خدا هستند.

امیرالمؤمنین (ع) می‌فرماید: «مَنْ أَصْبَحَ عَلَی الدُّنْیا حَزِیناً فَقَدْ أَصْبَحَ لِقَضَاءِ الله سَاخِطاً؛ هرکس غم دنیا در دلش بنشیند، در واقع از قضای الهی ناراحت است»

است. امیرالمؤمنین (ع) می‌فرماید: «أَشَدُّ النَّاسِ عَذَاباً یوْمَ الْقِیامَۀِ الْمُتَسَخِّطُ لِقَضَاءِ الله؛ شدیدترین عذاب در قیامت مربوط به کسی است که از قضای الهی خشمگین باشد» کسی که از قضای الهی ناراضی باشد، یعنی به عدالت خدا، حکمت خدا، عطوفت و مهربانی خدا، علم خدا و سایر صفات خدا که در تقدیر انسان موثر است، اعتراض دارد و کسی که به این صفات الهی معترض باشد، طبیعی است که شدیدترن عذاب‌های قیامت در انتظار او باشد.

زشت‌ترین عملی که خدا هیچ‌گاه نمی‌بخشد، شرک‌ورزیدن به اوست.

رسول گرامی اسلام (ص) می‌فرماید: «یقُولُ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ مَنْ لَمْ یرْضَ بِقَضَائِی وَ لَمْ یشْکرْ لِنَعْمَائِی وَ لَمْ یصْبِرْ عَلَی بَلَائِی فَلْیتَّخِذْ رَبّاً سِوَائِی؛ هرکس به قضای من راضی نیست و شکر نعمت‌های مرا به جا نمی‌آورد و بر بلاهایی که من برایش مقدر کرده‌ام صبر نمی‌کند، پس پروردگاری غیر از من را برگزیند.»

در تدبیر خدا دخالت نکنید و به ابهامی که در تدبیر خدا وجود دارد، احترام بگذارید.

جبر تکوینی است، یعنی اساس هستی این‌گونه چیده شده که تو هیچ‌کاره‌ای

امیرالمؤمنین (ع) می‌فرماید: «هر کس شرایط عبودیت را در خود محقق سازد، اهلیت و شایستگی آزادی را می‌یابد.»

«هیچ یک از فرزندان آدم نیست مگر اینکه ناصیۀ او (موی پیشانی او) به دست فرشته‌ای است؛ اگر تکبّر بورزد، آن فرشته ناصیه‌اش را به زمین می‌کشد و می‌گوید: فروتن و متواضع باش، خدا تو را خوار کند! و اگر تواضع کند، آن فرشته ناصیه‌اش را بلند می‌کند و می‌گوید: سرت را بالا بگیر، خدا تو را بلند دارد و به سبب فروتنی تو، هیچ‌گاه تو را خوار نسازد.»

بعد از نماز تعقیبات نخوانده راه می‌افتد می‌رود! آخر کجا می‌رود؟ اگر به دنبال مال می‌رود که دست خداست، اگر به دنبال آبرو می‌رود که دست خداست، اگر به دنبال جاه و مقام می‌رود که دست خداست، اصلاً همه چیز دست خداست، او کجا می‌رود؟ چه کار مهمی دارد که فرصت چند لحظه نشستن در محضر خدا را ندارد؟ وقتی عبدی بدون اینکه از مولای خود چیزی بخواهد، بلند شود و برود دنبال کارهای خودش، مولا هم حق دارد که ناراحت شود و عمل او را قبول نکند.

بعضی‌ها را دیده‌اید که می‌گویند: «چرا ما باید نماز بخوانیم؟» می‌بینی صدایش چقدر کلفت شده؟ او متوجه نیست که تمام زندگی‌اش در ید تقدیرات الهی است و او اصلاً این وسط عددی به حساب نمی‌آید.