بریده‌هایی از کتاب نگاهی به رابطه‌ عبد و مولا

این‌طوری هم نمی‌شود جوان را راه انداخت. او باید به انگیزه عبودیت درس بخواند. ممکن است کسی بگوید: «خب، حالا آمدیم و نخواست با انگیزه عالی درس بخواند، حداقل ما با همین انگیزه‌های سطح پایین راهش بیندازیم.» واقعش این است که اگر جوانی نخواست به انگیزه عبودیت و بندگی خدا درس بخواند، همان درس نخواند بهتر است. چرا شمشیر را بدهیم دست زنگی مست؟!

مبنای فرهنگ کمونیستی که مضمحل شد این بود که «برای خودت ندو، این عامل جنگ اعصاب است، این عامل جنگ آدم‌هاست، این عامل تبعیض‌ها و ستم‌هاست. برای خودت ندو، برای جامعه بدو» اما این مبنا نگرفت. حالا مبنای فرهنگ لیبرالی می‌گوید: «برای خودت بدو، به دیگران چه کاری داری، فقط خودت مهمی، فقط به فکر سود خودت باش.» و امروز ما شاهد نتیجه چنین تفکری هستیم. اما تو حرف سومی را مطرح کن؛ بگو: «برای خدا بدو!» آیا اگر آدم برای خدا بدود بهتر نمی‌دود؟ آیا اگر آدم برای خدا مهندس شود بهتر درس نمی‌خواند؟ آیا اگر آدم برای خدا کار کند بهتر کار نمی‌کند؟

حرف‌زدن از جهنم آثار تربیتی عجیبی دارد. اثر تربیتی جهنم از تقاضای بهشت هم بالاتر است. بعد از مدتی «کوچولوی خدا» می‌شوی. بعد از مدّتی احساس می‌کنی، مال خدا شده‌ای. «کوچولوی خدا» و «مال خدا شدن» تشبیه و تعبیرهای مناسبی برای عبد هستند.

جناب ابوذر نقل می‌کند که روزی رسول خدا (ص) به من فرمودند: «ای اباذر، چه بسا بنده‌ای معصیت خدا را انجام می‌دهد ولی به‌خاطر آن گناه وارد بهشت می‌شود.» پرسیدم: «چگونه چنین چیزی ممکن است؟» ایشان فرمودند: «این گناه همیشه در مقابل دیدگان او خواهد بود و پیوسته از آن توبه می‌کند و به سوی خدا می‌گریزد تا وارد بهشت می‌شود.»

طرف می‌خواهد ازدواج کند، می‌گوید: «من یک همسر با تحصیلات بالا می‌خواهم.» تو از کجا می‌دانی همسر با تحصیلات بالا به نفع تو است؟ بگو: «خدایا! من این‌جوری به ذهنم می‌رسد. اما تو به قدر ذهن من با من عمل نکن! چون گفتی یک تکانی به خودمان بدهیم و یک درخواستی مطرح کنیم، این را گفتیم و الا هر طور که خودت صلاح می‌دانی رقم بزن.»

ارتباط با خداوند، ارتباط با موجودی فعّال رابطۀ انسان با خداوند متعال، بر خلاف تصور برخی که آن را یک رابطه یک‌طرفه می‌دانند، رابطه‌ای کاملاً دو طرفه است.

امیرالمؤمنین (ع) در مقام مناجات با خدای متعال می‌فرماید: «إِلَهِی کفَی بِی عِزّاً أَنْ أَکونَ لَک عَبْداً؛ خدایا این عزت برای من کافی است که بنده تو هستم.»

قشنگ‌ترین قسمت نماز، واجب بودنش است نه عشق‌بازی کردنش.

ارتباط با خداوند، ارتباط با موجودی فعّال رابطۀ انسان با خداوند متعال، بر خلاف تصور برخی که آن را یک رابطه یک‌طرفه می‌دانند، رابطه‌ای کاملاً دو طرفه است. برخی تصور می‌کنند خدا مثل یک زیارتگاه و ضریحی است که ثابت سر جای خودش ایستاده و هرگاه ما اراده کردیم به سمتش می‌رویم و اگر به سمتش نرفتیم از او فاصله می‌گیریم. در حالی که خیلی وقت‌ها ما اراده می‌کنیم که به سمت او برویم ولی خدا راه نمی‌دهد، بعضی وقت‌ها هم ما اصلاً نمی‌خواهیم به سمت خدا برویم ولی او به دلیلی ما را به سمت خودش می‌کشاند. خیلی‌ها تصورشان این است که «خداوند

بعضی‌ها فکر می‌کنند به خدا که نزدیک شوند، مشکلاتشان حل می‌شود. اشتباه می‌کنند، هر کسی که عبدتر شود و به خدا بیشتر نزدیک شود، گرفتاری‌هایش بیشتر می‌شود.

امیرالمؤمنین (ع) می‌فرماید: «کونُوا عَلَی قَبُولِ الْعَمَلِ أَشَدَّ عِنَایةً مِنْکمْ عَلَی الْعَمَل؛ باید عنایت و اهتمام شما به قبول شدن عملتان بیش از اهتمامتان به اصل انجام عمل باشد.»

. کسی که رابطه‌اش را با خدا، که اصلی‌ترین رابطه روح او و شریان حیاتی اوست، پیدا نکرد، بقیه رابطه‌هایش را هم پیدا نمی‌کند.

چرا گناه بد است؟ چون انسان را از دایره بندگی خدا خارج می‌کند. یعنی حال و هوای بندگی را از سر او بیرون می‌برد.

امام صادق (ع) در ضمن روایتی می‌فرمایند که اگر کسی دلش را از محبّت خدا پر نکند و در رابطۀ با خدا وجود خود را خوب تعریف نکند خدا محبّت دیگری را به دل او می‌افکند. یک‌دفعه‌ای تمام هستی خودش را در یک رابطه‌ای می‌بیند و گیر می‌کند. او فکر می‌کند عاشق شده ولی نمی‌داند که او در بندگی کم گذاشته است و الان ثمرات همین کم گذاشتن را درو می‌کند.

خدا می‌فرماید که باید بچه را از هفت سالگی به نماز خواندن وادارید تا بفهمد که عبد است. بعد از آن به او بگو «ای بندۀ خدا! بیا به خدا معرفت پیدا کن و به سوی او حرکت کن!» چون فطرت او هم یک فطرت الهی است و این فطرت بر عقل و اندیشه‌اش هم حاکم است، قطعاً اگر تفکر کند، درست انتخاب می‌کند.

به بعضی می‌گویی: «بیا نماز بخوان!» می‌گوید: «برای چه بخوانم؟» می‌گویی: «برای مناجات کردن با خداوند متعال.» می‌گوید: «خب حالا بدون نماز مناجات کنم چه می‌شود؟» چنین شخصی هنوز نیاز به پرستش را درک نکرده است

آنهایی که اهل فسق و فجورند، مال، رئیس و صاحب آنهاست، ولی صاحب مؤمنین علی (ع) است.

صبر با «انّا لله» رخ می‌دهد. اینکه «تو مال خدا هستی» غمت را برمی‌دارد.

همین که انسان بداند مال خداست، سبب می‌شود که با مصیبت‌ها کنار بیاید. و بعد زمانی که «انا الیه راجعون» را می‌گویند، شاد هم می‌شوند.

خدا اگر بعضی‌ها را نوازش کند، مغرور و متکبّر می‌شوند، رویشان زیاد می‌شود و دست خدا را پس می‌زنند. لذا اینها انگار خدا را محدود می‌کنند، نمی‌گذارند خدا محبتش را به ایشان برساند.