بریده‌هایی از کتاب نگاهی به رابطه‌ عبد و مولا

خیلی وقت‌ها ما اراده می‌کنیم که به سمت او برویم ولی خدا راه نمی‌دهد، بعضی وقت‌ها هم ما اصلاً نمی‌خواهیم به سمت خدا برویم ولی او به دلیلی ما را به سمت خودش می‌کشاند.

امام رضا (ع) می‌فرمایند: «اگر کسی بگوید چرا خدای متعال بندگان را به عبادت و بندگی فرمان داد؟ گفته می‌شود فرمان داد تا او را از یاد نبرند و آئین او را رها نکنند، و امر و نهیش را به بازی نگیرند، زیرا در آن آرامش و دوام آنان است. و اگر آنان بدون دستور به عبادت رها می‌شدند، روزگار بر ایشان طولانی می‌شد (سخت می‌گشت) و قساوت قلب پیدا می‌کردند.»

صبر با «انّا لله» رخ می‌دهد. اینکه «تو مال خدا هستی» غمت را برمی‌دارد.

همین که انسان بداند مال خداست، سبب می‌شود که با مصیبت‌ها کنار بیاید. و بعد زمانی که «انا الیه راجعون» را می‌گویند، شاد هم می‌شوند.

اگر در سریالی مثل «اوشین» دیدی که او در اثر وجدان خیلی از مسائل را رعایت می‌کند، نگو: «او با اینکه نماز نمی‌خواند، این‌قدر آدم خوبی است. پس ما دین می‌خواهیم چکار کنیم؟!» نه، ما حرف‌های کلاس‌پایین هم در دین داریم، برای مخاطب‌های خاص خودش.

یکی از مواردی که ایشان فرمودند این بود که «اگر می‌توانی هر روز یک سوره یاسین بخوان و آن را به حضرت زهرا (س) هدیه کن.» اگر شما همین یک کار ساده را انجام بدهی، بعد از یکسال می‌بینی ارتباط خاصی با حضرت زهرا (س) پیدا می‌کنی.

حضرت امام (ره) در پیامی که به مناسبت میلاد امیرالمؤمنین (ع) صادر کرده بودند، عبارتی در وصف ایشان دارند که اگر بخواهیم امیرالمؤمنین (ع) را تنها در یک جمله معرفی کنیم، بی‌شک آن جمله باید همین جمله امام (ره) باشد. امام (ره) بعد از اذعان به قاصر بودن همه دانشمندان از معرفی علی (ع) می‌فرمایند: «او به‌حق عبدالله است و پرورش یافته عبدالله اعظم است.»

شخصی به من می‌گفت: «شما الله اکبرهای نماز را می‌بینید اما بسم الله الرحمن الرحیم‌های قرآن را نمی‌بینید؟! این که خیلی مهربانانه است، چرا این تیکه‌هایش را نمی‌گویی؟» گفتم: «اولاً معنای الله اکبر این نیست که خدا نامهربان است. ثانیاً هیچ می‌دانی در «بسم الله الرحمن الرحیم» چقدر تکبّر خدا موج می‌زند؟ چقدر تکبّر خدا و مهربانی او در آن است؟» من اگر به شما بگویم که اول سوره‌ها را این‌گونه شروع کنید: «به نام من که طلبه مهربانی هستم»، آیا شما از این تعبیر مهربانی مرا احساس می‌کنی یا تکبّر مرا؟ واضح است. بدون اینکه لفظ تکبّر را بیاورم، تکبّر در این عبارت موج می‌زند. خدا در ابتدای سوره‌هایش می‌گوید: «به نام من» و با تکبّرش انسان را به تذلل وامی‌دارد.

امام حسن مجتبی (ع) می‌فرماید: «أَنَا الضَّامِنُ لِمَنْ لَمْ یهْجُسْ فِی قَلْبِهِ إِلَّا الرِّضَا أَنْ یدْعُوَ اللهَ فَیسْتَجَابَ لَهُ؛ من ضمانت می‌کنم برای کسی که جز رضایت از خدا در دلش خطور نکند، دعایش به‌درگاه خدا مستجاب شود.»

«خدایا چون تو را دارم، خوشحالم.» مالِ مال نشو! امام حسین (ع) در این باره کلام زیبایی فرموده است: «مَالُک إِنْ لَمْ یکنْ لَک کنْتَ لَهُ فَلَا تُبْقِ عَلَیهِ فَإِنَّهُ لَا یبْقِی عَلَیک وَ کلْهُ قَبْلَ أَنْ یأْکلَک؛ اگر اموالت مال تو نباشد، تو مال آنها خواهی شد. تو برای آن باقی نمان که آن برای تو باقی نمی‌ماند و مالت را بخور قبل از آنکه مالت تو را بخورد.»

طمع، ایمان را از دل انسان بیرون می‌کند.

؛ ای پدر، لذت خدمت به خدای متعال، مرا از اینکه چیزی از او درخواست کنم بازداشته است و من هیچ خواسته‌ای جز نظر به وجه خدای کریم در بهشت و دارالسلام ندارم.»

خدای متعال دعایی که از یک قلب بی‌توجّه سرچشمه گرفته باشد را مستجاب نمی‌کند.»

طلب بخشش گناه مثل این می‌ماند که دستت را روی تخته قصابی بگذاری، بعد با ساطور بزنی و انگشتانت را قطع کنی، بعد بگویی خدا بیا این انگشتانم را وصل کن! کدام آدم عاقلی این کار را می‌کند؟ حالا خدا معجزه کند، انگشت‌های تو را وصل کند. بخشش گناه هم چیزی شبیه معجزه است.

هر علاقه‌ای در قلب ما زیاد شود، مانع رشد علاقه‌های دیگر می‌شود. مثلاً شما اگر زیادی به مدرک تحصیلی علاقه پیدا کنید، علاقه‌های دیگر وجود خودت را نمی‌بینی.

لطف ربّ به عبد، نان دادن نیست، نان را به گوسفندها هم می‌دهد. لطف ربّ به عبد، امر کردن است. به محض اینکه اذان می‌گویند، عبد به وجد در می‌آید. می‌گوید: «خدا برای من یک امر فرستاد. ارتباط شکل گرفت.» اصلاً ارتباط با خدا معنایش چیز دیگری جز این نیست.

کسانی که از دعا کردن تکبر بورزند، آنها را با خواری وارد جهنم می‌کنم.»

این ما نیستیم که خدا را انتخاب می‌کنیم این خداست که زمانی که ما را خلق کرده، ما را برای بندگی خود انتخاب کرده است.

اگر حال عبادت نداشتید، عبادات مستحب را انجام ندهید ولی این غیر از عبادت‌هایی است که برایش برنامه گذاشته‌ای. ولی اگر برای عبادتی برنامه گذاشتی، اتفاقاً باید وقتی حال نداری آن را انجام دهی که اثر داشته باشد. البته باید توجّه داشته باشیم که برنامه‌ها را سبک و قابل اجرا تنظیم کنیم. مثلاً صبح‌ها برنامه قرائت دعای عهد بگذار، ولی سرت رفت برنامه‌ات ترک نشود.

اگر کسی بگوید: «من نه بنده خدا هستم و نه بنده کس دیگر»، می‌گوییم اصلاً چنین چیزی شدنی نیست. عبد هیچ کسی که نباشد، عبد و ذلیل هوای نفسش که هست.