بریده‌هایی از کتاب از دل تو تا دل من؛ دوازده گام برای زندگی مهربانانه

یک راه سازنده‌تر برای برخورد با احساسات خصمانه نسبت به دیگران، تشخیص این مسأله است که آن کسانی که ما دوستشان نمی‌داریم نیز به همین طریق از این احساسات در رنج‌اند. وقتی مردم به ما حمله می‌کنند، احتمالاً یأس و اضطراب بی‌اختیار مشابهی را تجربه می‌کنند؛ آن‌ها نیز در رنج‌اند. به‌تدریج، اگر عزم راسخ داشته باشیم و به راه خود ادامه دهیم، مردمی که از آن‌ها هراس داریم یا بدان‌ها حسد می‌ورزیم، کمتر تهدیدکننده خواهند بود

ما قادر نیستیم با مشکلات عظیم فقر و گرسنگی درافتیم. می‌دانیم که سیاست‌های زیست‌محیطی‌مان غیرقابل‌دوام‌اند، اما به نظر نمی‌رسد بتوانیم برای رسیدگی بدان‌ها راه‌حلی عملی بیابیم. به اطرافمان نگاه می‌کنیم و تشخیص می‌دهیم که باید کاری کرد اما به راه‌حل‌های فوری دست نمی‌یابیم. نباید با تعصب و حرارت اصلاح‌گرانه به وظیفۀ خود بپردازیم. ارزیابی ما نباید با خشم و نومیدی و ناشکیبایی توأم باشد. باید با شفقت به جامعۀ خویش نگاه کنیم، نقاط ضعف و قوت آن را ارزیابی نماییم و پتانسیل آن برای تغییر را بسنجیم.

در زمانه‌ای که این تصور قبول عام یافته است که ادیان اساساً سر جنگ دارند، ما نشان خواهیم داد که ـ علی‌رغم تفاوت‌های اساسی‌مان ــ در این موارد با یکدیگر توافق داریم و در حقیقت این امکان برای ادیان وجود دارد که از اختلاف‌ها و جدایی‌ها فراتر روند و برای صلح و عدالت با یکدیگر کار کنند.

همۀ ادیان تأکید می‌کنند که شفقت معیارِ معنویت حقیقی است و ما را به داشتن رابطه با موجودی متعالی که آن را خدا، برهمن، نیروانا یا دائو می‌نامیم، فرامی‌خوانند. هریک از این ادیان نسخۀ خویش را از آن چیزی به دست می‌دهند که گاه قانون طلایی نامیده می‌شود: «هر آن‌چه برای خود نمی‌پسندی، برای دیگران مپسند» یا در شکل مثبت آن: «همواره با دیگران طوری رفتار کن که دوست داری با تو چنان رفتار شود». علاوه بر آن، همۀ این ادیان تأکید می‌کنند که شما نمی‌توانید نیک‌خواهی و خیراندیشی خود را تنها به گروه خود محدود نمایید؛ باید دغدغۀ همگان ـ حتی دشمنان خویش ــ را داشته باشید.

کسی که بی‌غرض است و منصف و آرام و ملایم و پذیرنده و خوش‌قلب، در حقیقت یک پناهگاه است.

دلیل فروپاشی حکومت‌ها خودِ حاکمان هستند زیرا هنگامی که امیری می‌کوشد خواست خود را بر دیگران تحمیل کند، مردم خودبه‌خود در مقابل وی مقاومت می‌کنند

به‌جای این‌که در مقابل رنج دیگر انسان‌ها موضع بگیریم، باید موقعیت خود نسبت به رنج جهانی را به‌عنوان یک فرصت معنوی مورد ملاحظه قرار دهیم.

دوستانش به او گفتند برای امری غیرممکن تلاش می‌کنی: «تو یک نفر بیشتر نیستی». اما کریستینا هرگز فراموش نکرد که «وقتی که کودکی بیش نبودم، تنها به یک نفر نیاز داشتم که درد و رنج مرا بفهمد... یک بسیار مهم است.»

باشد که به همۀ مخلوقات عشق بورزیم، آن‌چنان‌که مادری به تنها فرزندش عشق می‌ورزد! باشد که اندیشۀ عشق‌ورزی ما تمام جهان را آکنده سازد، بالا، پایین، این‌سو، آن‌سو، بدون محدودیت. عشق ما مانعی نمی‌شناسد. حسن نیتِ بدون محدودیت نسبت به تمام جهان. بی‌قید و شرط، رها از نفرت یا عداوت. خواه ایستاده باشیم یا در حال رفتن، خواه نشسته یا خوابیده، مادام که آگاهیم باید این عشق را در قلب‌های خود گسترش دهیم. این شریف‌ترین راه زندگی است. (۱)

باشد که همۀ موجودات خوشحال باشند! ضعیف یا قوی، بلندمرتبه یا متوسط یا فرومایه، کوچک یا بزرگ، دیدنی یا نادیدنی، نزدیک یا دور، زنده یا زاده نشده. باشد که همۀ آن‌ها پر از شادی باشند! باشد که هیچ‌کس به دیگری دروغ نگوید یا هیچ‌کس را در هیچ‌جا تحقیر نکند. باشد که هیچ‌کس نخواهد هیچ مخلوقی مورد آسیب یا خشم یا نفرت واقع شود!

اعمال و رفتار ما پیامدهای بلندمدتی دارند. همۀ ما، آگاهانه یا ناآگاهانه، از نامهربانی و بی‌اعتنایی و انزجار و خشونتی که در گذشته بر ما تحمیل شده است تأثیر می‌پذیریم. این موضوع در خصوص تمام ملت‌ها صدق می‌کند: شکنجه، جنگ‌های دائمی، حکومت بد، بهره‌کشی، به حاشیه رانده شدن، اشغال، تحقیر، بردگی، تبعید، ضعف و هتک حرمت بر روح و روان آدمی چنان زخمی وارد می‌کنند که اثرات آن تا مدت‌ها پس از وقوع آن رویداد باقی می‌ماند. حتی بر نحوۀ پرورش نسل جدید اثر می‌گذارند و توسعۀ اجتماعی و اخلاقی و عقلانی و دینی یک کشور را تحت تأثیر قرار می‌دهند. مردمی که می‌اندیشند خوار شمرده شده‌اند، به‌راحتی نمی‌توانند به دیگران احترام بگذارند.

«هرکس که خودش را دوست می‌دارد، نباید به خودِ دیگران صدمه بزند

جوانگ‌دزو توضیح می‌دهد که فرد جاهل و متعصب همچون قورباغۀ درون چاه است که تکه‌ای از آسمان را می‌بیند و به‌اشتباه تصور می‌کند که می‌تواند همۀ آسمان را مشاهده کند.

«زندگی وارسی‌نشده ارزش زندگی کردن را ندارد»

اگر بگوییم که دقیقاً می‌دانیم «خدا» چیست، در واقع دربارۀ یک بُت سخن می‌گوییم، دربارۀ ایزدی که در تخیل خود آن را برساخته‌ایم.

در زندگانی لحظه‌هایی هست که به طرز برجسته‌ای فضیلتی سازنده را کسب می‌کند آنگاه که از عقاید باطل افسرده‌ایم، و از افکار طولانی یا از بارهای سنگین‌تر و مهلک‌تر در اشتغالات فرومایه و دایرۀ بده بستان‌های روزمره، ذهن ما تغذیه می‌شود و در نهان التیام می‌یابد.

غالباً علت واقعی رنج‌های ما خشمی است که درون ما خانه دارد. وقتی عصبانی هستیم، دلمان می‌خواهد درمورد نقایص یک فرد مبالغه کنیم. دقیقاً همانند وقتی که تحت‌تأثیر آرزوها و تمایلات، جذابیت‌های یک فرد را مورد تأکید قرار می‌دهیم و از نقایصش غفلت می‌ورزیم، اگرچه در یک سطح احتمالاً می‌دانیم که این توهّمی بیش نیست.

به هنر اجازه دهیم ما را آشفته سازد و باعث شود که پیش‌داوری‌های عمیق و ریشه‌دار را به پرسش بگیریم. فیلم‌ها به‌ویژه بسیار برانگیزنده‌اند چراکه بزرگی پرده ما را به شخصیت‌ها نزدیک‌تر می‌کند.

رنج تنها محصول تجربۀ بشری نیست بلکه در طلب خرد، تحمل رنج امری اجتناب‌ناپذیر است

خانواده مدرسۀ شفقت است زیرا در این‌جاست که ما یاد می‌گیریم با دیگران زندگی کنیم. زندگی خانوادگی متضمن ازخودگذشتگی است چراکه ما هرروزه، برای برآوردن نیازهای دیگر اعضای خانواده، خودمان را کنار می‌گذاریم و تقریباً هر روز چیزی برای بخشیدن هست. به‌جای آن‌که این موضوع را عاملی آزاردهنده قلمداد کنیم، باید این تنش‌ها را فرصتی برای رشد و تغییر بدانیم.