بریده‌هایی از کتاب شکوه امر خدا

پس در مسجد می‌مانی تا قلبت به کار بیفتد. چشم قلبت باز شود. حتی زبان از خوردن و آشامیدن می‌بندی تا به «به‌کار افتادن قلبت» کمک کند.

واقع مطلب این است که اگر علی (ع) اهل امر کردن نبود، مورد پسند همه قرار می‌گرفت و کسی با او مشکل پیدا نمی‌کرد. مراقب باش امر و نهی مولا دلت را نزند. تو منتظر مولایی هستی که در امر و نهی بی‌نظیر است و چون بسط ید دارد، از امیرالمؤمنین (ع) بیشتر امر و نهی خواهد کرد. مواظب باش قبل از آمدنش اهل امر بشوی تا مبادا ببرّی.

اعتکاف تمرین عجیب رعایت جمع و حفاظت از تنهایی است.

خدا را کوچک می‌کنند؛ در حدّ یک محبوب زیردست یا در حدّ وسیلهٔ نقلیه‌ای که می‌توانند با آن به مقصد برسند. و نعوذ بالله می‌خواهند خدا مثل یک ماشین زیر پایشان باشد. و آن قدر خودپرست هستند که خدا را هم فقط با اذن خودشان پرستش می‌کنند. نه؛ بیاییم خدا را به امر او پرستش کنیم!

زیاد قرآن بخوانید. آیات قرآن نازنین را نگاه کنید و برخورد خدا با بندگان خود را ببینید. اصلاً ذره‌ای از مقام الوهیت خود پایین نمی‌آید. اصلاً ذره‌ای از مقام بلند ربوبی خود کوتاه نمی‌آید. با مرور مکرر آیات قرآن باور کنیم خدا رب اعلای ماست. و ما در برابر او در نهایت ناچیزی هستیم. با مرور قرآن دریابیم بزرگ‌تر داریم

شاید خداوند متعال می‌خواهد الگویی از یک مؤمن باصفا در اختیار دیگر مؤمنان قرار دهد

نمونهٔ عالی مستحبات خودپرستانه و آفت‌زده آن است که دستورات مهم‌تر خدا، مثل رعایت حال اطرافیان، ذوی‌الحقوق و یا زیردستان را رها کنی و به عبادت بپردازی. اتفاقاً در چنین شرایطی گاهی عبادتِ خوش رنگ و لعابی هم پیدا می‌شود. انگار دیگر شیطان برای ترک این عبادت نابجا انسان را وسوسه نمی‌کند.

نمونهٔ عالی مستحبات خودپرستانه و آفت‌زده آن است که دستورات مهم‌تر خدا، مثل رعایت حال اطرافیان، ذوی‌الحقوق و یا زیردستان را رها کنی و به عبادت بپردازی. اتفاقاً در چنین شرایطی گاهی عبادتِ خوش رنگ و لعابی هم پیدا می‌شود. انگار دیگر شیطان برای ترک این عبادت نابجا انسان را وسوسه نمی‌کند.

معنویت بی‌تکلیف ما در دین با موضوعی تحت عنوان امر و نهی الهی و واجبات و محرمات شرعی مواجهیم. یکی از عوامل دین‌گریزی بعضی‌ها همین اوامر و نواهی الهی است. نوعی اجبار در این گونه دستورات موجب می‌شود انسان‌ها در فضای دین‌داری تا حدی احساس راحتی و آزادی نکنند. خصوصاً اینکه فلسفهٔ اوامر خدا در احکام شرعی، بسیاری از مواقع به آسانی درک نمی‌شوند؛ و مانند اخلاقیات که معمولاً حسن و قبح آنها آشکارتر است نیستند.

می‌گویند: الهی بمیرد این بتِ «من» که من بخواهم به واسطهٔ امر بتِ «من» خدا را پرستش کنم. آن وقت خدا می‌شود دوم، و بتِ «من» می‌شود اول. اگر بگویی «من» دوست داشتم الان قرآن بخوانم، این قرآن خواندن تو چقدر ارزش دارد؟! ببینم! چی شده که قرآن خواندنت گرفته؟ بتِ اول اجازه داد خدا را بپرستی؟

بعضی‌ها خیال می‌کنند لطف کرده‌اند به خدا که به عبادت او می‌پردازند، و گاهی سری به او می‌زنند. انگار دارند به خدا مهربانی می‌کنند. خدا را کوچک می‌کنند؛ در حدّ یک محبوب زیردست یا در حدّ وسیلهٔ نقلیه‌ای که می‌توانند با آن به مقصد برسند. و نعوذ بالله می‌خواهند خدا مثل یک ماشین زیر پایشان باشد.

ما هنگام اعتکاف در میان جمع مؤمنان، باید تمرین کنیم عبادت غیر متظاهرانه را؛ ریا نکردن نماز شب در میان انبوه جمعیت و بی‌اعتنایی کردن به نگاه دیگران را؛ بی‌رغبتی کردن به تشویق دیگران و بی‌میلی نشان دادن به محبت دیگران را؛ و بریدن از دیگران را در عین حالی که به دیگران نه فقط احترام که باید محبت بورزیم و به محبتشان پاسخ فروتنانه دهیم. در میان جمعیت باید تمرین اخلاص کرد و تمرین تنهایی. در میان جمعیت باید مواظبت کرد مبادا خود را با دیگران بدجوری مقایسه کنیم که خود را ناامید سازیم؛ اگر بهتر از خودمان دیدیم ـ که همه از ما بهترند ـ به خود بگوییم: «شاید خدا از منِ ضعیف، بیش از این انتظار نداشته باشد.» و اگر بدتر از خودمان دیدیم ـ که پیدا نمی‌شود ـ بگوییم: «شاید خدا از او بیش از این انتظار ندارد.»

معتکف باید وصیت‌نامه‌اش را نوشته باشد