بریده‌هایی از کتاب جستارهایی در باب عشق

پیوسته می‌توانیم با پیشنهاد دادن راه‌حل‌هایی که یک مسأله را به پایین‌ترین سطح طبقه‌بندی تقلیل می‌دهد، چشمان خود را بر پیچیدگی‌های یک مشکل ببندیم

من یک فرد اخلاق‌گرای خودمحور بودم و در مورد جهان و وظایف موجود در آن براساس علائق شخصی‌ام قضاوت می‌کردم. قواعد اخلاقی من ارتقای سادهٔ امیالم بودند.

شاید این مطلب حقیقت داشته باشد که تاکسی ما را ندیده باشد ما واقعآ وجود نداریم

از نظر آلبر کامو، وقتی به لحاظ روحی افسرده و آشفته هستیم ـ به این دلیل است که ما عاشق افراد می‌شویم، زیرا در ظاهر کامل به نظر می‌رسند، و به لحاظ جسمی هم کاملند و از نظر روحی و عاطفی هم منسجم و باثبات. در حالی که ما ذاتآ آشفته و نابسامانیم. اگر باطنآ در ما نقصی نباشد عاشق نمی‌شویم، اما با کشف نقصی مشابه در دیگری آزرده و ناراحت می‌شویم و متوجه می‌شویم که مشکل‌مان دو برابر شده است، حال آنکه ما در جستجوی پاسخ مشکل خودمان بودیم.

فرهنگ اصطلاحات روان‌کاوی، ذیل مدخل واژهٔ «وسواس مکرر» آن را یافتم: ... یک فرآیندِ غیرقابل کنترل که از ناخودآگاه نشأت می‌گیرد و در اثر کنش‌های آن، فرد، عمدآ خود را در موقعیت‌های دردسرساز و پریشان‌کننده قرار می‌دهد، و بدین طریق یک تجربهٔ قدیمی را تکرار می‌کند، اما تجربه و الگوی اولیه‌اش را به یاد نمی‌آورد؛ برعکس، قویآ معتقد است که این موقعیت در نتیجهٔ شرایط لحظه‌ای پیش آمده است.»

اگر کسی نسبت به قابلیت دوست داشته شدن خودش کاملا قانع نشده باشد، مواجه شدن با ابراز احساسات طرف مقابل می‌تواند برای او چون دریافت جایزهٔ افتخار برای کاری بزرگ باشد که هیچ ارتباطی با وی ندارد.

همیشه امکانش هست که ـ بدون آنکه کسی را کاملا بشناسیم ـ گرفتار عشق‌اش بشویم.

شماره تلفنش از ذهنم پریده بود (حافظه‌ام ترجیح داده بود بیشتر وقتش را صرف تماشای لب پایینی او کند)

ذاب‌ترين افراد آنهايی نيستند كه اجازه می‌دهند فورآ با آنها صميمی شويم (خيلی زود نمك‌نشناس می‌شويم)، يا كسانی كه هرگز اجازه نمی‌دهند به آنها نزديك شويم (خيلی زود فراموششان كنيم)، بلكه كسانی هستند كه می‌دانند به چه نحو و دقيقآ به چه ميزانی ـ اميد و نوميدی را مديريت كنند.

آرزوی ما اين است كه معشوق ما را جدای از دارايی‌های ظاهری‌مان، بدون هيچ كاميابی و فقط برای ذات هستیِ وجودمان تحسين كند و حاضر باشد همان عشق را عرضه نمايد كه گفته می‌شود بين والدين و فرزندان وجود دارد.

تجربه چيست؟ چيزی كه يك روال مبتنی بر آداب متعارف را برهم می‌زند و برای مدتی كوتاه به ما اجازه می‌دهد شاهد چيزهايی باشيم كه با قدرت و حساسيّت فراوان، تك بودن، خطر يا زيبايی را به ما عرضه كرده است ـ و براساس اين تجربه‌ی مشترك از ماجراها و پيشامدها است كه صميميت، فرصت باليدن و رشد می‌يابد.

لذت كشف روابط عشقی دوطرفه هر چه كه باشد (در آن با هم بودن خصوصی) هيچ چيز جای نفرت‌های مشترك را پُر نمی‌كند، گاهی اوقات به اين نتيجه‌گيری نزديك می‌شديم (هر چند شرم مانع ما می‌شد تا علنآ اين را اعتراف كنيم) كه همه‌ی كسانی را كه با آنها آشنا شده‌ايم پر از ايراد هستند ـ و اينكه در حقيقت تنها ما آدم‌های شايسته و محترم باقی مانده بر روی اين سياره‌ی خودمان هستيم.

حركات كلوئه مثل نوك كوه يخ بود، نشانه‌ای دال بر آنچه كه در عمق آب پنهان بود. آيا به يك عاشق نياز نبود تا ارزش راستين اين حركات را دريابد. ارزشی كه در حالت طبيعی برای يك فرد با دقت و عشق كمتر، بی‌معنا جلوه می‌كند؟

در زمينه‌ی عشق خبره نيستم، اما بگذاريد چيزی به شما می‌گويم. در نهايت به اين نتيجه رسيدم كه مهم نيست با چه كسی ازدواج می‌كنيد. اگر از اول دوستشان داشتيد، احتمالا در آخر دوستشان نخواهيد داشت. و اگر كار را با تنفّر از آنها شروع كنيد، هميشه اين شانس هست كه فكر كنيد در نهايت شريك خوبی خواهند بود.

عشق يك طرفه و بدون پاسخ مثبت می‌تواند رنج‌آور باشد، اما رنجی بدون مخاطره، چون به كسی مگر خود شخص آسيب نمی‌رساند. درد و رنجی خصوصی، يك رنج تلخ و شيرين كه خود آدمی آن را برمی‌انگيزد. اما فرد به محض آنكه پاسخی مثبت برای عشق خود دريافت كرد، بايد آماده باشد تا حالت انفعالی و جريحه‌دار شدن را پشت سر بگذارد و خودش مسئوليت جريحه‌دار شدن را بپذيرد.

آیا زیبایی به عشق جان می‌بخشد یا عشق به زیبایی؟ آیا چون من عاشق کلوئه بودم او را زیبا می‌دیدم، یا چون او زیبا بود من عاشقش شده بودم؟

شوخی دیوارهای رنجش ناشی از اختلاف بین آرمان‌های ما و واقعیت را با پوششی نرم می‌پوشاند

اینها بخش‌هایی از جهنمی بودند که ما در آن درگیریم بودیم: کوشش‌های روزانه‌مان برای نزدیک‌تر کردن هر چه بیشتر آرمان‌هایمان به همدیگر.

دولت باید حتی در صورت داشتن نیت خیر، شهروندان را به حالِ خود آزاد بگذارند، و نباید به آنها دیکته کنند که چگونه زندگی شخصی خود را اداره کنند، چه خدایی را بپرستند، و یا چه کتاب‌هایی را بخوانند.

ممکن است بپرسیم که حکومت‌هایی که فاقد گفتمان اجتماعی و شهروندی هستند، معمولا چرا به مردمِ خود آزاری نمی‌رسانند و تنها محدودشان می‌کنند، در حالی که کشورهایی که بیشتر از عشق، مهربانی، و برادری دم می‌زنند در نهایت به قصابی و سلاخی بخش بزرگی از مردم خود دست می‌زنند.