بریده‌هایی از کتاب استالین جوان؛ از تولد تا انقلاب اکتبر

موقعی که لنین قدرت را غصب کرد با مشکلات بسیاری از همه‌سو مواجه شد لذا تصمیم گرفت حکومت خود را مثل یک دار و دسته توطئه‌گر اداره کند. به این ترتیب استالین دوباره به محیط زیست طبیعی خود بازگشت.

لنین چند روز قبل از آغاز «انقلاب فوریه ۱۹۱۷» اذعان کرده بود که «انقلاب در دوره زندگی ما رخ نخواهد داد.» موقعی که خبر وقوع انقلاب به گوش لنین و کروپسکایا رسید، کروپسکایا با تعجب به شوهرش گفت: «نکند این یکی هم شوخی دیگری باشد.» لنین با هیجان پاسخ داد: «شگفت‌آور است؛ عجب غافلگیری‌ای!»

اوخرانا شاید در جلوگیری از بروز انقلاب روسیه شکست خورده بود، اما در مسموم کردنِ اذهانِ انقلابیون پیروز شده بود. این موفقیت تا آن‌جا بود که بلشویک‌ها حتی پس از سی سال که از سقوط تزارها می‌گذشت، همچنان در یک کارزارِ خونین برای یافتن و کشتنِ خائنینِ واهی، یکدیگر را می‌کشتند.

استالین در مواقعی که عبوس و جانورخو نبود، نقش یک گرجی عاشق‌پیشه آوازخوان را، که از پیراهن‌های زیبای دخترها تعریف می‌کند و به آن‌ها دستمال‌های ابریشمی و دسته‌های گل اهدا می‌کند، خوب بازی می‌کرد. وانگهی، او از حیث امور جنسی مرد رقابت‌جویی بود که از اغفالِ همسرانِ رفقای خود ــ خصوصآ در دوران تبعید ــ هیچ ابایی نداشت. استالین در مقام یک لاس زن، دوست پسر، یا حتی شوهر، بعضی وقت‌ها خیلی مهربان و دلنشین می‌شد.

استالین بعدها چندین عملیاتِ نظامی جاه‌طلبانه را طراحی کرد که اکثر آن‌ها با شکست مواجه شدند. بنابه گفته دختر استالین، او همواره خود را یک «فرد نظامی»، یک «فرمانده کل قوای بالفطره»، تلقی می‌کرد. آن روز، عمو سوسو با سربازهای کوچک پلاستیکی بازی می‌کرد، اما روزی هم فرامی‌رسید که او با سربازان واقعی، آن‌هم با ده میلیون سرباز ارتش شوروی (در جریان فتح برلین)، بازی کند. استالین به‌رغم تمامی ادعاهایش، در طول عمر خود هرگز هیچ آموزش نظامی‌ای ندیده بود، مگر این‌که بازی با سربازان کوچک اسباب‌بازی را نوعی «آموزش نظامی» برای وی به حساب آوریم.

استالین در این دنیای قهرمان‌بازی‌های ماجراجویانه و قتل‌های نفرت‌انگیز، اندیشه‌های صبورانه خویش را در خصوص ارزش زندگی انسانی رشد و توسعه می‌داد. «سوسو موقعی که شنید یکی از رفقا در حین عملیاتِ مصادره (سرقت از بانک) کشته شده، گفت: چه می‌توانیم بکنیم؟ آدم نمی‌تواند گل سرخی را از شاخه بچیند بدون این‌که دستش توسط تیغ زخمی نشود؛ برگ‌های درختان در فصل پاییز می‌ریزند، اما برگ‌های تازه‌ای در بهار خواهد رویید.»

استالین دستاوردهای سیاسی‌اش را مرهونِ دو عاملی بود که به نحوی نامعمول با یکدیگر ترکیب شده بودند: خشونتِ خیابانی و تحصیلات کلاسیک.

نزاع‌های شهری، مسابقاتِ کشتی و نبردهای گروهی بچه‌مدرسه‌ای‌ها سه سُنتِ مبارزاتی اصلی در شهر گوری بود. هر دو محله هنگامِ جشن‌ها و کریسمس، کارناوال‌ها و رژه‌های خاص خودشان را در سطح شهر به راه می‌انداختند. رسم چنین بود که بازیگران در قالبِ «پادشاهانِ کارناوال» ظاهر شوند و خوانندگان و نوازندگان نیز با لباس‌های جور واجور «پادشاهان کارناوال» را همراهی کنند. کارناوالِ «کینوبا»، در واقع، بزرگداشتی بود بر پیروزی گرجی‌ها بر ایران در سال ۱۶۳۴ میلادی. یک بازیگر نقشِ تزارِ گرجی، و دیگری نقشِ شاه ایران را بازی می‌کرد. در ادامه مراسم، مردم میوه‌های گندیده را به طرفِ شاه ایران پرتاب و سپس وی را در آب غرق می‌کردند.

در حین سال‌های ۱۹۳۷ تا ۱۹۳۸، حدود یک و نیم میلیون نفر تیرباران شدند. استالین شخصآ فهرست اسامی ۳۹ هزار اعدامی را، که بسیاری از آن‌ها از دوستان و آشنایان قدیمی‌اش بودند، امضاء کرد. گرجستان، که مسئولیت آن به عهده بریا، رجُلِ برکشیده استالین، بود بیش از هر جای دیگری مزه سرکوب و اعدام را چشید. مجموعآ ده درصد از اعضای حزب کمونیست شوروی تصفیه (معدوم) شدند؛ و ۴۲۵ تن از ۶۴۴ نماینده شرکت‌کننده در کنگره دهم حزب تیرباران شدند.

یاکف، پسر استالین از همسر اولش، در حین دهه ۱۹۳۰ ازدواج کرد و صاحب دختری به اسم گالینا شد که هنوز در قید حیات است. یاکف در حین تجاوز آلمان به شوروی به دست نازی‌ها افتاد و به اسارت بُرده شد. استالین معتقد بود که پسرش به وی خیانت کرده و به همین دلیل دستور داد همسر وی را دستگیر و زندانی کنند. اما یاکف بدون این‌که حاضر به همکاری با نازی‌ها شود، در اسارت خودکشی کرد. استالین، بعدآ ضمن اظهارتأسف پذیرفت که پسرش «یک مرد واقعی» بوده است.

یاکف، پسر استالین از همسر اولش، در حین دهه ۱۹۳۰ ازدواج کرد و صاحب دختری به اسم گالینا شد که هنوز در قید حیات است. یاکف در حین تجاوز آلمان به شوروی به دست نازی‌ها افتاد و به اسارت بُرده شد. استالین معتقد بود که پسرش به وی خیانت کرده و به همین دلیل دستور داد همسر وی را دستگیر و زندانی کنند. اما یاکف بدون این‌که حاضر به همکاری با نازی‌ها شود، در اسارت خودکشی کرد. استالین، بعدآ ضمن اظهارتأسف پذیرفت که پسرش «یک مرد واقعی» بوده است.

استالین موقعی که از خودکشی ناموفق پسرش ــ که در واقع نوعی فریاد استمداد بود ــ باخبر شد لبخند تمسخرآمیزی زد و گفت: «این آدم حتی نتوانست درست به خودش شلیک کند.»

چارکویانی می‌گوید: «موقعی که استالین اسامی کسانی را بر زبان آورد که اشتباهآ تصفیه شده بودند، من حسابی جا خوردم. او در این‌باره همچون یک مورخ بی‌طرف و خونسرد حرف می‌زد، بدون این‌که خشم یا غم و غصه‌ای را ابراز کند؛ با یک لحن آرام، با حوصله و عاری از بغض و کینه...»

موقعی که کامینیف و تروتسکی مشغولِ صحبت درباره لغو مجازات اعدام در ارتش بودند، لنین ناخواسته حرف‌های آن‌ها را شنید و با عصبانیت گفت: «این دیگر چه حرف مزخرفی است! شما چگونه می‌توانید بدون تیربارانِ افراد، یک انقلاب داشته باشید؟» لنین شوخی نمی‌کرد؛ او واقعآ به این حرف اعتقاد داشت.

انقلاب اکتبر به یکی از حوادثِ شمایل‌گونِ قرن بیستم تبدیل می‌شد؛ حادثه‌ای حماسی‌شده به واسطه تبلیغاتِ حکومتی شوروی؛ رمانتیک شده به واسطه کتاب ده روزی که دنیا را لرزاندِ جان رید؛ جاودانی شده به واسطه فیلم اکتبر شاهکارِ سینمایی ایزنشتین؛ و به سخره گرفته شده به واسطه غلوهای خودستایانه استالین.

تنها چند روز بعد، این دو مرد ژولیده ریزنقش، که حالا در لباس مبدل و به‌صورت ناشناس در خیابان‌های پتروگراد قدم می‌زدند، امپراتوری روسیه را به زیر سلطه خود درمی‌آوردند. آن‌ها اولین حکومت مارکسیستی جهان را به وجود می‌آوردند، تا پایان عمر در رأس حکومت باقی می‌ماندند، میلیون‌ها نفر را در مسلخِ بی‌رحمانه ایدئولوژی آرمانشهری خویش قربانی می‌کردند و در مجموع برای مدت سی‌وشش سال بر امپراتوری بزرگ روسیه حکم می‌راندند.

کرد. استالین «با نیش باز و خیلی مهربانانه» ــ و البته اورولی‌وار ــ توضیح داد: «دروغ همشه تأثیر قوی‌تری به جا می‌گذارد تا حقیقت. مُهم این است که چه هدفی را دنبال می‌کنی.» همان گونه که استالین بعدها به مولتف گفت: «حقیقت را لشکری از دروغ‌ها پشتیبانی می‌کند.»

استالین به شوخی می‌گفت که وی دوست داشت راجع به مسایل سیاسی جهانی با سگش، استپان تیموفیوویچ، بحث کند؛ سگی که باید وی را اولین مشاور سیاسی چهارپای جهان لقب داد! از نظر استالین سگ‌ها بر انسان‌ها ارجحیت داشتند زیرا آن‌ها در قبالِ صاحبانشان کاملا وفادار، از خود گذشته و سپاسگذار بودند و هرگز خیانت نمی‌کردند و همه این صفات را نیز صادقانه و پرشور ابراز می‌کردند و با این وجود می‌شد آن‌ها را بدون هیچ احساس گناهی ترک کرد.

استالین یک‌بار به اتفاق گالینا و مادرش برای پیاده‌روی عازم پارک شونبرون شدند. استالین مقداری آبنبات و شکلات برای گالینا خریداری کرد و بعد با مادرِ دختر شرط‌بندی کرد که اگر هردوی آن‌ها به‌طور همزمان گالینا کوچولو را صدا کنند گالینا به‌خاطر آبنبات‌ها هم که شده ابتدا به سمت وی خواهد آمد. شرط بسته شد و استالین شرط را برد تا تأییدی باشد بر نظراتِ بدبینانه وی در خصوصِ ذات و طبیعتِ بشری.

«استالین گناهِ (کشتارها) را همیشه به گردن یکی از اعضای گروه می‌انداخت و این فرد را متهم به خرابکاری می‌کرد و هیچ‌وقت هم هیچ مدرک قطعی‌ای در این‌باره عرضه نمی‌شد. اما در هر حال، فرد مذکور را به بیرون شهر می‌بردند و پس از محاکمه مجازات مرگ را در موردش اجرا می‌کردند.»