بریده‌هایی از کتاب کتاب ها و سیگارها

تقریبا هر کتابی می‌تواند احساسات و هیجان بعضی از خواننده‌ها را برانگیخته کند، به شرطی که آن احساس یک حس شدید در خواننده‌ای خاص باشد که نظرش در مورد آن کتاب به طور قطع از نظر یک فرد حرفه‌ای خسته بیشتر ارزش دارد.

در این زمان شروع به نوشتن تجربیات خود کرد که به نخستین کتابش آس و پاس‌ها در پاریس و لندن (ترجمه درست تر: فقر و دربدری در پاریس و لندن) انجامید. بی‌درنگ پس از این کتاب، به رمان‌نویسی پرداخت و دو رمان نخستش نیز بر اساس همین تجربیاتش در برمه (روزهای برمه) و انگلیس (دختر کشیش) شکل گرفت.

یکی از بهترین اتفاقات زندگی هر آدمی این است که در رختخواب خودش بمیرد نه اینکه در رختخواب بیچارگی و بی‌کسی بمیرد

از سن هشت سالگی آگاه شدن به گناه، به خوبی در ضمیر ناخودآگاهم نشست و تا همیشه با من باقی ماند. از همان دوران کودکی در شرایطی قرار گرفته بودم که به من تلقین کرده بودند که بچه خوبی نیستم و از استعدادهایم به خوبی استفاده نمی‌کنم و به شدت آدم شرور و احمق به نظر می‌رسیدم. من در بین قوانینی زندگی می‌کردم که رعایت نکردن آنها اجتناب ناپذیر بود. درست مانند قانون جاذبه زمین که انکار نشدنی است.

به طور حتم کودک هر چیزی که به گفته شود را تمام و کمال می‌پذیرد و به طرز باورنکردنی به تمام حرف‌های بزرگسالان ایمان دارد.

اما نثرنویس باید بین سکوت و مرگ یکی را انتخاب می‌کرد. چرا که شالوده ادبیات نثر، اعتراض و محصول آن عقل‌گرایی است و ریشه آن به پروتستان‌ها و افراد جسور خودمختار تاریخ برمی‌گردد. انهدام و ممانعت از آزادی فکری، روزنامه‌نگار، نویسنده اجتماعی، تاریخ نویس و رمان نویس را فلج می‌کند

زمانی جامعه استبدادی می‌شود که ساختارش، ساختگی باشد. به عبارتی وقتی طبقه قانونگذار مطلوبیت عملکرد خود را از دست می‌دهد و توسط فریب و زور، قدرت را به دست می‌آورد، دیکتاتوری به وجود می‌آید.

کاتولیک و کمونیست هردو معتقدند که حریف نمی‌تواند هم صادق باشد هم باهوش هر کدام ادعا دارند که "حقیقت" تا به حال فاش شده است و اگر شخص مرتد به واقع احمق نباشد به طور محرمانه از حقیقت آگاهی دارد و تنها به خاطر انگیزه‌های خودخوانه‌اش در برابر آن مقاومت می‌کند.

یک زمانی از شنیدن بوی جلد کتابها و لمس آنها سر مست می‌شدم مخصوصا کتابهایی که پنجاه سال عمر داشتند. هیچ چیزی برایم خوشایندتر از خریدن توده‌ای از کتابهای یک شیلینگی از حراج حومه شهر نبود. و اینکه در آن مجموعه چشمت به کتابهایی می‌افتاد که مدت‌ها به دنبالشان می‌گشتی، واقعا لذت خالص بود.

به طوری که یک شخص عادی بیشتر پولش را که معادل هزینه معیشت روستاییان هندی است، صرف خرید پاکت سیگارها می‌کند. اگر خواندن کتاب در کشورمان به همین میزان اندک که تا به حال بوده است بماند، باید پذیرفت دلیلش این است که کتاب خواندن نسبت به سگ گرداندن، رفتن به سینما یا میخانه‌ها هیجان کمتری دارد، و نه بخاطر اینکه کتابها چه قرضی و چه خریدنی، بسیار گران قیمتند.