بریده‌هایی از کتاب چگونه یک نماز خوب بخوانیم؟

اما هر کسی که انسان مؤمن و معتقدی است بداند که امام باقر (ع) فرمود: «مَنْ کسِلَ عَنْ أَمْرِ دُنْیاهُ فَهُوَ عَنْ أَمْرِ آخِرَتِهِ أَکسَل؛ هرکس در امور زندگی‌اش بی‌حال باشد و سرزنده نباشد در امور اخروی و معنوی‌اش بی‌حال‌تر و کسل‌تر است» چنین کسی از بندگی خودش هم لذتی نمی‌برد.

امام صادق (ع) می‌فرماید: «ما یمنَعُ اَحَدَکم اِذا دَخَل عَلَیهِ غَمٌّ مِن غُمُومِ الدُّنیا اَن یتَوَضَّاَ ثُمَّ یدخُلَ مَسجِدَهُ وَ یرکعَ رَکعَتَینِ فَیدعُوَ الله فیهِما اَما سَمِعتَ الله یقُولُ: وَاستَعینوا بِالصَّبرِ وَ الصَّلاةِ؛ چه چیز مانع می‌شود که هر گاه بر یکی از شما غم و اندوه دنیایی رسید، وضو بگیرد و به سجده‌گاه خود برود و دو رکعت نماز بگزارد و در آن دعا کند؟ مگر نشنیده‌ای که خداوند می‌فرماید: "از صبر و نماز کمک بگیرید"؟»

خداوند در مورد کسی که بعد از نماز تعقیبات نمی‌خواند و از خدا چیزی نمی‌خواهد، به ملائکه‌اش چنین می‌فرماید: «ملائکه من، این بندۀ مرا نگاه کنید. امر مرا انجام داد ولی از من حاجتی نخواست. انگار از من بی‌نیاز است. نمازش را بگیرید و به صورتش بزنید» اصلاً بنده‌ای که به من نیاز ندارد، برای چه آمده امر مرا اجرا می‌کند؟ نکند با این کارش می‌خواهد بگوید «نه تو خدا هستی و نه من بندۀ تو هستم»؟! دعا نکردن و حاجت نخواستن در جایی که خداوند به ما فرموده است «اگر حاجتی بخواهید جوابتان را می‌دهم»، بی‌ادبی نسبت به پرودگار عالم است.

امام رضا (ع) در این‌باره می‌فرماید: «اگر خواستی نماز بخوانی، با کسالت برای نماز بلند نشو؛ با چُرت نماز نخوان، با عجله نماز نخوان بلکه با سکون و وقار نماز بخوان... وقتی خواستی سرِ نماز در مقابل پروردگارت بایستی، مثل بندۀ گنهکاری که مولایش می‌خواهد او را تنبیه کند، در مقابل خداوند بایست (این ادب نماز است؛ حتی اگر گناهی نکرده باشی). قدم‌هایت را صاف و محکم قرار بده، نفس خودت را اذیت کن، به این‌طرف و آن‌طرف نگاه نکن، با ریش و سایر جوارح خودت بازی نکن، انگشت‌هایت را نشکن، و بدنت را نخاران، به دماغ و لباست دست نزن و بازی نکن، همیشه در طول نماز مادامی‌که در حالت ایستاده هستی نگاهت به محل سجده باشد. با طمع، و خوف و رغبت نماز بخوان.»

ـ حاج آقا! اصلاً چرا باید نماز را عربی بخوانم؟ ـ ببخشید، شما اصلاً چرا باید در نماز یک رکوع بروی، دو تا سجده؟ دو تا رکوع برو، با یک سجده! ـ این‌ها را خدا تعیین می‌کند. ـ خُب، آن را هم خدا تعیین می‌کند. خدا گفته نماز را عربی بخوان. نماز خیلی روکم‌کنی است.

نقش نماز در زندگی رابطۀ عبادت با سرزندگی و نشاط روح نماز محور تمامی عبادت ها نماز، استاد رساندن انسان به خدا برخی از آثار نماز خوب رابطۀ عبادت با سرزندگی و نشاط روح

بعضی‌ها می‌گویند: «خدایا، مشکل مرا حل کن، تا بنشینم برای تو نماز بخوانم!» کار اینها مثل کسی است که به سربازی برود و به فرمانده پادگان بگوید: «تو اول بیا حسابی مرا تحویل بگیر و کارهای مرا انجام بده، تا من پس‌فردا برای تو بجنگم!»

کافی است موقع اذان کارهایت را رها کنی و برای نماز بلند شوی، همین سبب می‌شود بدی‌هایت یکی‌یکی از بین بروند. نگو اذان برای همه است. هر کسی باید فکر کند که اذان برای او گفته می‌شود. اذان، پیغام خصوصی است و برای تک‌تک آدم‌ها معنای خاصی دارد. نگو خدا همه را یکجا دعوت کرده است. نه، خدا همه را دانه دانه و جداگانه دعوت می‌کند. وقتی مؤذن «الله اکبر» می‌گوید، خطاب به «تو» می‌گوید. فکر نکن دارد کلاً خطاب به همه می‌گوید.

از پیامبر اکرم (ص) نقل شده است: «به یهودیان و مسیحیان سلام دهید، اما به یهودیان امت من سلام ندهید.» گفتند: «یهودیان امت شما چه کسانی هستند؟» فرمود: «کسانی که نماز نمی‌خوانند.»

هر کسی یک‌مقدار وقت بگذارد و کمی به خودش زحمت بدهد، خداوند آن‌قدر تحویلش می‌گیرد که تصورش را هم نکرده باشد.

قبل از نماز، تمام افکار و گرفتاری‌های خودت را در کفشت بگذار و به کفشدار درِ خانه نماز تحویل بده.

کمترین درجۀ اهل محبت، حداقل سه شرط دارد: اول اینکه طاعت و عبادت و هر کار خوبی که می‌کند را سبک می‌شمرد. دوم اینکه گناهش را خیلی بزرگ می‌شمرد؛ چه گناه انجام داده باشد چه به ظاهر گناهی نکرده باشد. گناه انجام دادن خیلی برای او سنگین است. و سومین ویژگی این است که او خود را آقاداماد عالم هستی می‌داند؛ انگار که فقط او قرار است مورد ارزیابی و بازخواست قرار بگیرد؛ «وَ هُوَ یظُنُّ أَنْ لَیسَ فِی الدَّارَینِ مَأْخُوذٌ غَیرُهُ» یعنی احساس او این است که خدا غیر از من از هیچ کس دیگر نمی‌خواهد حساب برسد، فقط می‌خواهد از من حساب برسد. من به بقیه چکار دارم؟! امیرالمؤمنین (ع) فرمود: کمترین درجۀ اهل محبت این است که احساس می‌کند در این عالم، فقط او را می‌خواهند مؤاخذه کنند.

پیامبر اکرم (ص) فرموده‌اند: «جُعِلَ قُرَّۀُ عَینِی فِی الصَّلَاة؛ نور چشم من نماز است.» یعنی هرگاه با نماز مواجه می‌شوم از صمیم دل خوشحال می‌شوم. یعنی نماز عشق من است، و مایۀ شادی روح و انبساط خاطر من است.

ما آدم‌ها نیاز اصلی‌مان به خود خداوند است، نه اینکه نیاز اصلی ما به نعماتی باشد که می‌خواهیم از او بگیریم.

خداوند متعال در سوره معارج، انسان را این‌طور توصیف می‌کند که: «إِنَّ الْانسَانَ خُلِقَ هَلُوعاً»؛ انسان آن‌قدر ولع دارد که گویا می‌خواهد همۀ عالم را ببلعد

رسول گرامی اسلام (ص) می‌فرماید: «انسان مؤمن تا هنگامی که نمازهای پنجگانه‌اش را سر وقت می‌خواند، شیطان از او می‌ترسد (و نمی‌تواند او را وسوسه کند) اما زمانی که نمازش را ضایع کرد (و اول وقت نخواند) بر او جرأت پیدا می‌کند و او را در گناهان بزرگ وارد می‌کند.»

امیرالمؤمنین علی (ع) فرمودند: «شما به عمل به آنچه می‌دانید محتاج‌ترید تا به دانستن آنچه که نمی‌دانید.»

«هر کسی که خداوند از او یک نماز را قبول کند، عذابش نمی‌نماید.»

نماز بخوان تا با همۀ رنج‌هایی که در دنیا هست از زندگی خودت لذت ببری و احساس رضایت کنی، بعد با خدایی که این زندگی زیبا و این حیات طیبه را به تو هدیه داده است، رفیق می‌شوی.

ما گناه تمام بی‌نمازها را به گردن نمازخوان‌ها می‌اندازیم چرا که اگر نمازخوان‌ها قشنگ نماز بخوانند، اگر نمازخوان‌ها از نمازشان لذت کافی و بهرۀ وافی ببرند، طبیعتاً اکثر بی‌نمازها هم به سمت نماز گرایش پیدا خواهند کرد. راه تبلیغ دین همین است. راه تبلیغ این نیست که عده‌ای بیایند مسلمان نیم‌بند و نیم‌پز شوند و ما هنوز این را درست نکرده و بدون اینکه به قدر کافی الگوی خوب داشته باشیم، سراغ بقیۀ اهل عالم برویم تا آنها را درست کنیم.