بریده‌هایی از کتاب چگونه یک نماز خوب بخوانیم؟

اگر تو سر نماز از خدا حساب بردی، عظمت خدا در دلت بالا می‌رود. آن‌وقت دیگر لازم نیست خدا سر تو داد بزند. می‌گوید: «عزیزم، من از این کار خوشم نمی‌آید.» تو هم می‌گویی: «باشد، انجام نمی‌دهم.» همین‌طوری باید بندگی کرد

حاج آقا من از خدا نمی‌ترسم. چکار کنم؟ ـ حتماً خدا در نظرت ابهت و عظمت ندارد. لابد نمازت را درست نخوانده‌ای، لابد در نماز سرت را خارانده‌ای! حتماً در نماز مؤدب نبوده‌ای و چشمت را به این طرف و آن طرف گردانده‌ای، لابد کلمات نماز را با دقت ادا نکرده‌ای.

چرا نمازی که تعقیبات نداشته باشد قبول نیست؟ چون خدا بعد از نماز به تو می‌فرماید: «بنده من نماز خواندی؟ از من حساب بردی؟ امر مرا اجرا کردی؟ احسنت! حالا تو یک دعای مستجاب پیش من داری، از من بخواه تا به تو بدهم.» بعد یک دفعه‌ای خدا نگاه می‌کند می‌بیند که بنده‌اش بدون اینکه چیزی بخواهد، دارد از سر سجاده بلند می‌شود و می‌رود! این کار معنایش چیست؟ آیا بی‌اعتنایی به خدا نیست؟ آیا تکبر و اعلان استغناء و بی‌نیازی از خدا نیست؟

رسول خدا (ص) صدا زد: «خدایا، روز قیامت روز رسوایی است، می‌شود امت مرا رسوا نکنی؟ اینها پیروان من هستند، من از تو می‌خواهم گوشه‌ای از صحرای محشر به اعمالشان رسیدگی کنی که فقط من و تو گناهانشان را بفهمیم، و کسی خبردار نشود.» ببینید چقدر رسول خدا (ص) ما را دوست دارد. خداوند متعال هم صدا زد: «یا حَبیبی أنا اَرأفُ بِعبادِی مِنکَ اُحاسِبُهُم وَحدی بِحَیثُ لایطَّلِعُ عَلی أثَراتِهِم غَیری» یعنی ای حبیب من، عزیز دلم، من به بندگان خودم مهربان‌تر از تو هستم. اصلاً این محبتی که تو نسبت به امت خود داری منبعش خودم هستم. حالا که این حرف را زدی، من امت تو را به گوشه‌ای از صحرای محشر می‌برم که فقط خودم بفهمم، به تو هم خبر نمی‌دهم اینها چه کرده‌اند که آبرویشان پیش تو هم نرود.

نماز یعنی چَشم گفتن به خدا نماز قبل از هر چیز، چَشم گفتن به خدا و اطاعت فرمان اوست و این خیلی زیباست. سعی کن با این دید به نماز نگاه کنی؛ صورت به خاک بگذار و بگو: خواستی صورت به خاکم بنگری؟ بهر مویت در هلاکم بنگری؟ هان! ببین افتاده‌ام از پا برت سوده‌ام سر تا قدم را بر درت من جلوی چه کسی سجده می‌کنم جز تو؟

یک روز در خانه با پسرم مشغول توپ‌بازی بودم که وقت اذان شد. به او گفتم: ـ خُب، الان اذان گفتند، باید بروم نماز بخوانم. ـ اِی بابا؛ بیا ادامه بدهیم! ـ نه دیگه، الان اذان شده باید بروم نمازم را بخوانم. بعد می‌آیم ادامه می‌دهیم. ـ من هم بیایم؟! ـ نمی‌دانم. اگر می‌خواهی بیا! ـ آخه الان برایم سخت است نماز بخوانم، بازی شیرین است. ـ اتفاقاً من هم برایم سخت است. من هم بازی برایم شیرین است. ولی چون خدا خواسته، باید بگویم چشم. ـ واقعاً برای تو هم سخت است؟ ـ بله! ـ اگر برایت سخت است، پس چرا الان می‌خواهی بروی نماز بخوانی؟! ـ تا آدم کار سخت نکند که آدم نمی‌شود. می‌خواهم آدم شوم. ـ پس من هم می‌آیم نماز بخوانم. تمام شد؛ ما دیگر در خانه‌مان به کسی نگفتیم نماز بخوان.

آقای بهجت (ره) مکرر در نصایح‌شان این عبارت را از مرحوم قاضی (ره) نقل می‌فرمودند: «اگر کسی نماز واجبش را اول وقت بخواند و به مقامات عالیه نرسد مرا لعن کند.»

اگر روح خودمان را با عبادت و ذکر پروردگار تغذیه کنیم زندگیمان سرشار از نشاط، شادی و انرژی می‌شود و با حداقل نعمات و مواهب نیز شیرین خواهد شد

راه اینکه مستقیماً از خداوند متعال انرژی بگیریم «عبادت» است. عبادت، وصل شدن روح به منبع قدرت و حیات است

ما نیاز به خود او داریم و باید مستقیماً از خود او انرژی و حیات بگیریم؛

هر موقع در زندگی‌ات نقصی دیدی، نقص مادی و معنوی، نقص روحی و جسمی، به عنوان اولین اقدام، نمازت را بررسی کن؛ شاید در نماز کم می‌گذاری

آن بندۀ خدا برای نماز خواندن، جهاد با نفس نمی‌کند، یعنی با هوای نفس خودش درنمی‌افتد و کلنجار نمی‌رود، آن‌وقت می‌گوید: «خدایا! امام زمان ما را به ما برگردان!» خُب اگر آقا بیاید که تو باید بروی جهاد! تو که دو دقیقه برای خدا و برای نماز وقت نمی‌گذاری، می‌خواهی بروی پای رکاب حضرت برای خدا جان بدهی؟! تا من و تو برای نماز وقت نگذاریم، معلوم نیست آقایمان بیاید. و اگر ما درست شویم، ان‌شاء الله حضرت خواهد آمد. چون آقا منتظر نیست که همۀ اهل عالم خوب شوند بعد تشریف بیاورد، فقط کافی است شیعیان حضرت درست شوند و گناه نکنند. لذا فرموده است: «فَمَا یحْبِسُنَا عَنْهُمْ إِلَّا مَا یتَّصِلُ بِنَا مِمَّا نَکرَهُهُ وَ لَا نُؤْثِرُهُ مِنْهُمْ؛ چیزی ما را از شیعیان خود محبوس نمی‌کند مگر آن چیزهایی که از شیعیان ما به ما می‌رسد و ما کراهت داریم و آن را نمی‌پسندیم (معصیت شیعیان)»

دقت داشته باشیم که اگر سر سجادۀ نماز با خدا نباشیم، و به محضر ربوبی ارادت پیدا نکنیم، طبیعتاً بقیۀ اوقات روزمان هم با خدا نخواهیم بود. اگر سرِ نماز از خدا دور باشیم، طبیعتاً وقتی که در نماز نیستیم، از خدا دورتر خواهیم بود.

می‌دانید چرا در دوران جبهه و جنگ و در میان رزمندگان این‌قدر چراغ معنویت روشن بود؟ چون در آنجا مرگ جلو آمده بود و راحت احساس می‌شد، مرگ هم هیبت خدا را به دل انسان می‌افکند. به رزمندگان می‌گفتند: «نزدیک شدن به شب عملیات، یعنی نزدیک شدن ملاقات با خدا، می‌فهمید این یعنی چه؟» یک‌دفعه‌ای خشیت خدا در دلشان می‌نشست، و وقتی که خشیت خدا در دل بنده‌ای نشست، خدا بنده نازنینش را در آغوش می‌گیرد و نوازش می‌کند. حتماً دیده‌اید مادری که بچه‌اش ترسیده است، سریع او را بغل می‌گیرد و نوازش می‌کند، خداوند هم مانند همان مادر، وقتی ببیند بنده‌اش از او حساب می‌برد، شروع به نوازش کردن می‌کند که «بندۀ من نترس!» و سریع مهر خودش را در دل بنده‌اش خواهد گذاشت و محبتش را به او می‌چشاند.

مرحوم آیت‌الله قاضی (ره) استاد آیت‌الله بهجت (ره) بودند و حضرت امام (ره) از ایشان به «کوه عرفان» تعبیر می‌فرمودند. آقای بهجت (ره) مکرر در نصایح‌شان این عبارت را از مرحوم قاضی (ره) نقل می‌فرمودند: «اگر کسی نماز واجبش را اول وقت بخواند و به مقامات عالیه نرسد مرا لعن کند.» یا در جای دیگری فرمودند: «به صورت من آب دهان بیاندازد»

امیرالمؤمنین (ع) می‌فرماید: «طَلَبْتُ الْعَیشَ فَمَاوَجَدْتُ إِلَّا بِتَرْک الْهَوَی فَاتْرُکوا الْهَوَی لِیطِیبَ عَیشُکم؛ زندگی خوش را جستم اما آن را جز در فرو گذاشتن هوا و هوس نیافتم. پس، از هوا و هوس دست بر دارید، تا زندگیتان خوش و خرّم شود.»

امام صادق (ع) می‌فرماید: «إِنَّ الْعَبْدَ إِذَا عَجَّلَ فَقَامَ لِحَاجَتِهِ یقُولُ اللهُ تَبَارَک وَ تَعَالَی أَمَا یعْلَمُ عَبْدِی أَنِّی أَنَا اللهُ الَّذِی أَقْضِی الْحَوَائِج؛ اگر بنده‌ای عجله کند و (از درِ خانۀ خدا زود بلند شود) تا به دنبال حاجتش برود، خداوند می‌گوید: آیا بنده‌ام نمی‌داند که من باید حوایج را بر آورده کنم؟!»

امام صادق (ع) می‌فرماید: «إِنَّ الْعَبْدَ إِذَا عَجَّلَ فَقَامَ لِحَاجَتِهِ یقُولُ اللهُ تَبَارَک وَ تَعَالَی أَمَا یعْلَمُ عَبْدِی أَنِّی أَنَا اللهُ الَّذِی أَقْضِی الْحَوَائِج؛ اگر بنده‌ای عجله کند و (از درِ خانۀ خدا زود بلند شود) تا به دنبال حاجتش برود، خداوند می‌گوید: آیا بنده‌ام نمی‌داند که من باید حوایج را بر آورده کنم؟!»

«اگر بدانیم اصلاح امور انسان به اصلاح عبادت، و در رأس آنها نماز است، که به واسطۀ خضوع و خشوع و آن هم به اِعراض از لغو محقّق می‌شود، کار تمام است!»

حتماً دیده‌اید بعضی‌ها وقتی گرفتار می‌شوند، می‌گویند: «خدایا مگر من چکار کرده‌ام که این‌قدر باید بدبختی بکشم؟!» اگر کسی بخواهد این حرف را درست بگوید، باید بگوید: «خدایا مگر من بد نماز می‌خوانم که این‌قدر گرفتار می‌شوم؟!»