بریده‌هایی از کتاب انتظار

ای کسانی که ایمان آورده‌اید! هر کدام از شما از دین خود بازگردد، خداوند قومی را [به‌جای شما] می‌آورد که آنها را دوست دارد و آنان نیز او را دوست دارند، در برابر مؤمنان متواضع و در برابر کافران سرسختند. در راه خدا جهاد می‌کنند، و از سرزنش و ملامت هیچ ملامت‌گری نمی‌هراسند. این، فضل خداست که به هر کس بخواهد می‌دهد و خدا دارای فضلی وسیع و علمی وصف‌ناپذیر است.

بعضی‌ها از «ظلم» بدشان می‌آید ولی وقتی پای «ظالم» به میان می‌آید، شجاعت دشمنی با او را ندارند؛ و یا به طمع امنیت یافتن در کنار صلح با او، دشمنی خود را به فراموشی می‌سپارند. البته منتظر با هر فاسدی و یا با هر انسان بدی دشمنی نمی‌کند، بلکه نجات و هدایت آنها را می‌خواهد و برای آن تلاش می‌کند، ولی با مفسدان و زمینه‌سازان فساد و تباهی کنار نمی‌آید. در حقیقت، منتظر تنها با کسانی که موجبات انحراف انسان‌ها و خراب شدن اوضاع عالم را پدید می‌آورند، دشمن است

نمی‌شود کسی فرج یک مهرپرور و عدالت‌گستر را بخواهد ولی با ستم‌پیشگان و نامردان روزگار دشمن نباشد.

ریشۀ ظلم، «کفر» است و بنیان عدالت، «ولایت». منتظر، مانند عوام تنها بر ظلم نمی‌شورد، بلکه هیچ کفری را برنمی‌تابد و آن را سرمنشأ بیداد می‌داند. همچنان‌که منتظر با هر ولایت‌گریزی می‌ستیزد؛ زیرا می‌داند «تنها ولایت‌مداران، عدالت‌محورند.»

منتظر از برخی ظواهر زینت‌یافتۀ دوران غیبت هم فریب نمی‌خورد؛ به آنها راضی نمی‌شود و دست از اعتراض برنمی‌دارد.

امام زمان (عج) که نمی‌آید مؤمنان و عوام غیر مؤمن را بکشد؛ حتی ایشان نمی‌آید که گناه‌کارها را بکشد. بلکه بسیاری از گناه‌کارها با آمدن ایشان، آدم‌های خوبی می‌شوند. کشتن قاعده دارد. نه اینکه هر کسی گناه کرده بود، کشته شود. حتی قرار نیست برخی از گناه‌کارهایی که با آمدن ایشان هم خوب نشدند و دست از گناهشان برنداشتند هم کشته شوند

خیلی‌ها که دم از حق و عدالت می‌زنند، در واقع دنبال حق «خود» شان هستند، نه اینکه دلشان برای حق و عدالت سوخته باشد. آنها تا جایی از حق و عدالت صحبت می‌کنند و حاضرند برایش مایه بگذارند، که حق و منفعت خودشان در میان باشد.

اگر بدانیم رفع مشکلات معیشتی ما در گرو رفع مشکلات کلانی است که عالم گرفتار آن است و بنا است منجی عالم این گرفتاری‌ها را به‌صورت ریشه‌ای برطرف فرمایند، به نگاه عمیق‌تری رسیده‌ایم.

«اشخاصی را می‌خواهند که تنها برای آن حضرت باشند. کسانی منتظر فرج هستند که برای خدا و در راه خدا منتظر آن حضرت باشند، نه برای برآوردن حاجات شخصی خود!

اگر قرار باشد امام زمان (عج) تنها از قدرت معنوی بهره ببرند، خُب این کار که از دست پیامبر گرامی اسلام (ص) و علی‌ابن‌ابی‌طالب (ع) بهتر برمی‌آمد. امّا خداوند متعال به پیامبرش می‌فرمود: «إِنَّکَ لا تَهْدی مَنْ أَحْبَبْتَ؛ تو هر کسی را که دلت بخواهد، نمی‌توانی هدایت کنی.» آن وقت چگونه می‌شود که آقا امام زمان (عج) با ارادۀ خود همه را بدون دخالت اراده آنها هدایت می‌کند؟!

نگاه عامیانه به منجی، در همۀ ادیان عالم وجود دارد؛ تصور کسی که سوار بر مرکب خواهد آمد و دنیا را تنها با «اعجاز» دستانش متحوّل می‌کند و لابد بی‌نیاز به همراهی مردم و هوشیاری آنها، زمین و زمان را زیر و رو کرده و بی‌اعتنا به سنت‌های الهی و همۀ آنچه در طبیعت حیات بشر است، سعادت را برای انسان به ارمغان می‌آورد.

حضرت آیت‌الله بهجت (ره) می‌فرمایند: «آیا می‌شود رییس و مولای ما حضرت ولی‌عصر (عج) محزون باشد، و ما خوشحال باشیم؟! او در اثر ابتلای دوستان، گریان باشد و ما خندان و خوشحال باشیم، و در عین حال خود را تابع آن حضرت بدانیم؟!»

یک وقت تصور نشود که فهمیدن عقلانی و منطقی امام زمان (عج)، کلاسش بالاتر از گریه کردن است. اگر کسی فهمش دربارۀ امام زمان (عج) بالا رفت، به جای اشک، خون گریه خواهد کرد. فکر نکنیم اگر عالِم شدیم، گریه را کنار می‌گذاریم؛ دعای ندبه را کنار می‌گذاریم. نه، اتفاقاً اگر عالم شویم، تازه دعای ندبه‌خوان می‌شویم، تازه می‌فهمیم برای چه باید گریه کنیم. این اثر عجیب معرفت است.

ید به چنین حق‌طلبی گفت: «تو که خودت مدام به اطرافیان و جامعه‌ات ظلم می‌کنی؛ و هر ظلمی را به این دلیل که ظاهراً به نفع دنیای خودت هست، می‌پذیری و پذیرفته‌ای، حالا تا ظلمی علیه خودت صورت گرفته، حق‌طلب شده‌ای؟ این «حق‌طلبی» نیست، «حقّ‌خودطلبی» است.»

البته نباید به دلیل جلب عوام به منجی، خواص بد را از شمشیر حضرت نترساند و به‌طور کلی موضوع شمشیر را از عملیات اصلاحی منجی حذف کرد.

اگر بهره‌گیری از شمشیر بدون توجه به قواعدش بیان شود، آن وقت تصویری که دشمنان امام‌زمان (عج) از ایشان به جهان ارائه می‌دهند و مردم را از ایشان می‌ترسانند، تأیید می‌شود؛ تصویر یک سلطان ستمگر و بی‌تدبیر که وقتی بیاید، می‌خواهد همۀ مسائل را صرفاً با تکیه به شمشیر حل کند.

نگاه عامیانه به منجی، در همۀ ادیان عالم وجود دارد؛ تصور کسی که سوار بر مرکب خواهد آمد و دنیا را تنها با «اعجاز» دستانش متحوّل می‌کند و لابد بی‌نیاز به همراهی مردم و هوشیاری آنها، زمین و زمان را زیر و رو کرده و بی‌اعتنا به سنت‌های الهی و همۀ آنچه در طبیعت حیات بشر است، سعادت را برای انسان به ارمغان می‌آورد. همچنین این یک نگاه عامیانه است که «ما منتظر منجی باشیم، امّا مقدماتی را برای آن لازم ندانیم»

اساساً دنبال حقّ «خود» بودن یک چیز است، طرفدار حق و عدالت بودن چیز دیگری است.

یک وقت تصور نشود که فهمیدن عقلانی و منطقی امام زمان (عج)، کلاسش بالاتر از گریه کردن است. اگر کسی فهمش دربارۀ امام زمان (عج) بالا رفت، به جای اشک، خون گریه خواهد کرد

همچنین این یک نگاه عامیانه است که «ما منتظر منجی باشیم، امّا مقدماتی را برای آن لازم ندانیم». این یک نگاه عامیانه است که «درکی از ساز و کار نجات‌بخشِ منجی نداشته باشیم.» این یک نگاه عامیانه است که «چگونگی تداوم حاکمیت منجی و رموز بقای آن را ندانیم.» و موارد دیگری که ندانستن هر یک از آنها ما را به نگاه عامیانه نزدیک می‌کند. کمترین زیان این نگاه این است که تکلیف ما را برای یاری او و مقدمه‌سازی برای قیام او معلوم نمی‌کند.