بریده‌هایی از کتاب صلح کردند که جنگ بماند (جلد اول)

میزان حاکمیت مذهب بر زندگی روزمره در خاورمیانه چیزی بود که توجه بازدیدکنندگان اروپایی قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم را به خود جلب کرد، زیرا قرن‌ها بود که مذهب چنین نقشی را در اروپا ایفا نمی‌کرد. در واقع، مردم اروپا بیشتر برای مشاهده گذشته به خاورمیانه سفر می‌کردند. آنها برای دیدن اماکنی که در انجیل به آنها اشاره شده بود یا ویرانه‌های حفاری‌شده جهان باستان یا چادرنشین‌هایی که مانند عصر حضرت ابراهیم (ع) زندگی می‌کردند، به خاورمیانه می‌آمدند.

تصرف سرزمین‌های دیگر تنها شیوه‌ای بود که آنها برای کسب ثروت بیشتر بدان متوسل می‌شدند. در قرون شانزده و هفده که کشورگشایی‌ها و پیروزی‌ها به شکست و عقب‌نشینی انجامید، امپراتوری عثمانی نیز علت وجودی خود را از دست داد.

امپراتوری عثمانی از سواحل خلیج فارس تا رودخانه دانوب دامن گستراند و تنها در پشت دروازه‌های وین بود که ارتش این امپراتوری متوقف شد. زمانی که جمعیت بریتانیا شاید به ۴ میلیون نفر می‌رسید، این امپراتوری حدود ۳۰ تا ۵۰ میلیون نفر جمعیت داشت و بیش از ۲۰ ملیت مختلف را در بر می‌گرفت.

در سال ۱۹۱۳ - آخرین تاریخی که آمار مربوطه وجود داشته است- تنها یک درصد از یهودیان جهان پایبندی خود به صهیونیسم را اعلام کرده بودند.

سرهنگ هاوس در پیش‌گویی درباره نقشه تقسیم خاورمیانه اظهار داشت: «این اقدام بسیار نامطلوب است و من این موضوع را به بالفور گفته‌ام. آنها با این کار منطقه را بستری برای جنگ‌های آینده خواهند کرد.»

سیاستمداران از هر طیفی از اینکه مردم پتروگراد به چه آسانی دولت را ساقط کردند، شگفت‌زده شدند. به نوشته یکی از مورخان برجسته این وقایع، «احزاب انقلابی هیچ نقش مستقیمی در پیروزی انقلاب نداشتند. آنها انتظار آن را نداشتند ...».

افرادی که مسئولیت دولت، امور مالی و صنعتی روسیه را بر عهده داشتند نشان دادند که در مسیر فاجعه‌بار مشارکت روسیه در جنگ اروپا، منافع آنها از منافع توده مردم روسیه جداست.

پیامدهای اعمال محدودیت از سوی ترکیه در داردانل موجب شد که نبود حس میهن‌پرستی در برخی از عناصر طبقات حکومتی و ناتوانی در برخی دیگر از آنها پدیدار شود.

مشاهدات آنها به این حقیقت متناقض اشاره می‌کند که موفقیت‌های نظامی روسیه در قفقاز چندان اهمیت نداشت و جنگ واقعی به‌صورت مبارزه‌ای برای بقای اقتصادی و اجتماعی در جریان بود.

تنها به آن علت از قافله پیشرفت عقب مانده‌اند که قدرت سازمان‌دهی ضعیفی دارند و از ظرفیت انجام کارهای گروهی برخوردار نیستند. گونه‌های حکومتی آنها ناقص و سست و متاثر از روحیه ناشکیبایی است ...