بریده‌هایی از کتاب صلح کردند که جنگ بماند (جلد اول)

سرنوشت خاورمیانه بعد از دوره عثمانی در دست یک یا چند قدرت اروپایی قرار خواهد گرفت. در نتیجه، آن چیزی که رهبران بریتانیایی در سال ۱۹۱۴ به روشنی پیش‌بینی می‌کردند، وجود این نکته بود که ورود عثمانی به جنگ نخستین گام در مسیر بازتولید خاورمیانه - و در واقع ایجاد خاورمیانه نوین - خواهد بود.

سرنوشت خاورمیانه بعد از دوره عثمانی در دست یک یا چند قدرت اروپایی قرار خواهد گرفت.

هیچ انسانی نقشی به اهمیت و تعیین‌کنندگی - گاهی ناخواسته - وینستون چرچیل در پیدایش خاورمیانه‌ای که امروز با آن زندگی می‌کنیم نداشته است.

خاورمیانه اگرچه برای دیپلمات‌ها و سیاستمداران غربی قرن نوزدهم جولانگاهی بسیار مهم برای رقابت در «بازی بزرگ» تلقی می‌شد، ولی در سال‌های نخست قرن بیستم که به نظر می‌رسید این رقابت‌ها به پایان رسیده‌اند، اهمیت خود را از دست داد و به حاشیه رانده شد. خاورمیانه به مردابی سیاسی تبدیل شده بود و چنین تصور می‌شد که قدرت‌های اروپایی روزی کنترل این منطقه را به دست خواهند گرفت. ولی هیچ احساس فوریتی برای این امر احساس نمی‌شد.

این تصوری رایج به شمار می‌رفت که مردم اروپا همچنان و در خلال دوران طولانی و تا آنجا که چشم عقل توان دیدن آن را دارد، نقش برتر را در امور جهانی ایفا خواهند کرد. همچنین تصور این مساله معمول بود که مردم اروپا با انجام بخش اعظم آنچه که طبق باور بسیاری، ماموریت تاریخی غرب - در شکل دادن به سرنوشت سیاسی مردم جهان - تلقی می‌شد، در نهایت قادر به انجام این ماموریت خواهند بود. مهم‌ترین حوزه در میان مناطقی که باید مورد توجه قرار می‌گرفت، منطقه خاورمیانه بود که از معدود مناطق باقی مانده بر روی سیاره به شمار می‌رفت که در تصور اروپاییان، هنوز از نظر اجتماعی، فرهنگی و سیاسی از نو ساخته نشده بود.

تمدن، که ریشه‌های آن به هزاران سال پیش و به درون نظام‌های پادشاهی خاورمیانه که مدت‌ها پیش با خاک یکسان شدند در نهایت به اوج‌گیری و برتری جهانی مردم اروپا، آرمان‌ها و سبک زندگی آنها انجامیده است.

این دوره‌ای بود که اروپایی‌ها به واقع معتقد بودند ملی‌گرایی عرب و یهود می‌توانند متحدان طبیعی یکدیگر باشند، زیرا فرانسوی‌ها و نه اعراب، دشمنان خطرناک جنبش صهیونیست به شمار می‌رفتند و نفت عامل مهمی در سیاست خاورمیانه محسوب نمی‌شد. ولی در سال ۱۹۲۲ گزینه‌ها محدودتر و روند مسائل مشخص‌تر شد. خاورمیانه مسیری را شروع کرده بود که به جنگ‌های بی‌پایان (از جمله میان اسرائیل و همسایگانش و میان ستیزه‌جویان رقیب در لبنان) و اقدامات فزاینده تروریستی (هواپیماربایی، ترور و کشتارهای جمعی گاه‌وبیگاه) منتهی می‌شد و مشخصه زندگی بین‌المللی دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ میلادی بود.

قدرت‌های اروپایی در آن دوران معتقد بودند که می‌توانند بنیادهای سیاسی موجود در آسیای مسلمان را تغییر دهند و در این تلاش خود، یک نظام حکومتی ساختگی را در خاورمیانه پیاده کردند که آن را به منطقه‌ای متشکل از کشورهایی تبدیل کرد که حتی امروزه نیز نتوانسته‌اند به یک ملت تبدیل شوند.

منازعه میان بریتانیا و روسیه در داردانل و هیمالیا - گاهی به شکل جنگ سرد و گاهی به‌صورت جنگ واقعی- نزدیک به یک قرن و با نتیجه‌ای تقریبا برابر ادامه داشت

هدف این کتاب ارائه نگاهی گسترده‌تر از آن است که به‌طور کلی در خاورمیانه روی داده است تا نشان دهم که دگرگونی شکل این منطقه حاصل سیاست یک قدرت بزرگ در یک زمان منحصر به فرد بوده است