بریده‌هایی از کتاب هنر پیش بینی

دانشمندان باید بتوانند به این پرسش پاسخ دهند که «چه چیزی من را متقاعد می‌کند که نظرم اشتباه است؟» اگر نتوانند به این پرسش تن دهند، نشانه‌ای است از اینکه بیش از حد شیفته باورها و نظرات خود هستند

انتظارات ما از آینده، ناشی از الگوهای ذهنی ما درباره چندوچون کارکرد جهان است و هر رخدادی هم فرصتی است برای آموختن و بهینه کردن آن الگوهای ذهنی.

انتظارات ما از آینده، ناشی از الگوهای ذهنی ما درباره چندوچون کارکرد جهان است و هر رخدادی هم فرصتی است برای آموختن و بهینه کردن آن الگوهای ذهنی.

گذشته، جبرا نباید آن‌طور رخ می‌داد که رخ داده است، اکنون هم جبرا نباید همین چیزی باشد که اکنون هست و چندوچون آینده هم بسیار باز است. تاریخ در واقع گستره بی‌نهایتی از حالات ممکن است.

گذشته، جبرا نباید آن‌طور رخ می‌داد که رخ داده است، اکنون هم جبرا نباید همین چیزی باشد که اکنون هست و چندوچون آینده هم بسیار باز است. تاریخ در واقع گستره بی‌نهایتی از حالات ممکن است.

این ایده برای شما آشنا است که جهانی که اکنون در آن زندگی می‌کنیم تنها یکی از جهان‌های محتملی است که تحقق یافته آن هم به روشی نیمه‌تصادفی از میان گستره‌ای بزرگ از جهان‌هایی که زمانی محتمل و ممکن بوده‌اند.

یک راه بسیار متفاوت این است که رقبا را با پیش‌بینی دقیق‌تر شکست دهیم -برای نمونه به تشخیص دقیقی برسیم که مثلا احتمال ۶۸ درصد برای رخ دادن چیزی وجود دارد حال آنکه دیگران تنها احتمال ۶۰ درصد را پیش‌بینی کرده‌اند. این رویکردِ بهترین پوکربازان است. این روش، اغلب جواب می‌دهد اما بازدهی آن هم ملایم‌تر است و خوش‌اقبالی‌ها هم به‌آرامی انباشت می‌شود. این رویکرد، نه برتر از سرمایه‌گذاری قوی سیاه است و نه پایین‌تر از آن. با آن متفاوت است.

در سنجش هوش و گشودگی ذهن، امتیاز آنها بالاتر از میانگین است هرچند چندان فوق‌العاده نیستند. آنچه که موجب می‌شود تا این اندازه خوب باشند، کمتر به این مسئله بازمی‌گردد که «چه و که هستند بلکه بیشتر به اینکه «چه می‌کنند» مربوط است» -کار سخت پژوهش، اندیشه دقیق و خودانتقادی، گردآوری و آمیختن دیگر چشم‌اندازها، داوری قطره‌چکانی و به‌روزرسانی‌های بی‌پایان است.

فروتنی مورد نیاز برای داوری خوب به معنای تردید به خود نیست -یعنی این حس که من بی‌استعداد، کم‌هوش یا بی‌ارزش هستم، بلکه منظور فروتنی فکری است. فهم اینکه واقعیت عمیقا پیچیده است و رسیدن به دیدگاه روشن درباره پدیده‌ها، اگر هم ممکن باشد، مبارزه‌ای همیشگی است -و داوری آدمی می‌بایست با اشتباهات محک خورده، غربال شود و این واقعیتی است یکسان برای هر نابغه و کم‌هوشی.

از یک‌سو، به آنان هشدار دادیم که گروه‌گرایی، خطرناک است. همکار باشید اما بدون رودربایستی. اتفاق نظر همیشه هم خوب نیست و اختلاف همیشه هم بد نیست. اگر پیش آمد که سر موضوعی توافق داشتید، آن توافق را شاهدی بر درستی داوری خود نگیرید. هیچ‌گاه از تردید دست برندارید. پرسش‌های هدفمند برای سلامت کار گروهی به همان اندازه کارساز هستند که ویتامین‌ها برای بدن.

آنچه برای ابرپیشگویان از قاعده بیز بسیار مهم‌تر است، همان ذهن بینشی بیز است، یعنی نزدیک شدن گام‌به‌گام به پاسخ درست از طریق به‌روزرسانی مستمر اما ذره‌به‌ذره با توجه به وزنی که شواهد تازه دارند.

علم با پرسش‌های «چرا» درباره مفهوم حیات سروکار ندارد، بلکه با پرسش‌های «چگونه» سروکار دارد که بر علت و احتمالات تمرکز می‌کند. برفی که بر سینه یک کوه انباشته می‌شود، ممکن است به بهمن تبدیل بشود یا نشود. تا زمانی که این اتفاق رخ دهد یا رخ ندهد، هر دو امکان وجود دارد. این توسط سرنوشت یا هر چیز دیگری از پیش تعیین نشده است. اینجا «منظوری» در کار نبوده است. این معنایی ندارد.

مردم به آن دسته از مشاوران مالی که با اطمینان بیشتری حرف می‌زنند، اعتماد بیشتری دارند تا مشاورانی که این‌گونه نیستند، حتی اگر پیشینه داوری‌ها و پیش‌بینی‌های هر دو یکسان باشد. مردم اعتماد به نفس را مساوی با توانمندی می‌دانند و همین موجب می‌شود که هر پیشگویی که بگوید وقوع فلان مسئله از احتمال میانه‌ای برخوردار است، کمتر قابل اعتنا باشد.

هیچ مدل و الگویی وجود ندارد که بتواند غنای ذاتی بشر را به‌طور کامل بازتاب دهد. مدل‌ها و الگوها، تنها به منظور ساده‌سازی به کار می‌روند و به همین دلیل است که حتی بهترین مدل‌ها هم ناقص هستند.

حال ببینیم رویکرد روباه‌صفت‌ها به پیش‌بینی چگونه است. آنها تنها یک ایده تحلیلی را به‌کار نمی‌بندند بلکه ایده‌های بسیاری را مورد توجه قرار می‌دهند و اطلاعات آنها محدود به یک منبع نیست بلکه به منابع بسیاری متکی است. آنها سپس همه این ایده‌ها، چشم‌اندازها و اطلاعات را در یک نتیجه واحد، ترکیب یا تجمیع می‌کنند. چه بسا آنها افرادی هستند که به‌تنهایی کار می‌کنند اما کاری که انجام می‌دهند در اصول هیچ تفاوتی با کار گالتون در آن جمعیت بازار ندارد. آنها چشم‌اندازها و اطلاعاتی را که در این ایده‌ها و دیدگاه‌ها هست، درهم می‌بافند. تنها تفاوت واقعی این است که همه این فرایند درون جمجمه یک نفر اتفاق می‌افتد.

«اگر مجموعه روشنی از اهداف داشته باشید و در کنار آن سنجش و ارزیابی‌ای که به سمت آن هدف براند، می‌توانید به پیشرفتی باورنکردنی دست یابید. ... این شاید مسئله‌ای ابتدایی و پیش‌پاافتاده به نظر برسد اما بهت‌آور این است که در بیشتر موارد چنین کاری صورت نمی‌گیرد و چه دشوار خواهد بود که (بعدها) کار را به سامان برسانید.»

تلاش کنید به این پرسش پاسخ دهید: «یک چوب چوگان و یک توپ روی هم ۱ دلار و ۱۰ سنت است. چوب ۱ دلار بیشتر از توپ می‌ارزد. توپ چقدر می‌ارزد؟»

ما اغلب هنگامی که با پرسشی دشوار روبرو می‌شویم، پنهانی پرسش ساده‌تری را جایگزین آن می‌کنیم. مثلا این پرسش که «آیا باید از سایه‌ای که میان علف‌ها است، حذر کنم؟» پرسشی دشوار است و بدون داشتن داده‌های بیشتر، چه بسا بی‌پاسخ باشد. بنابراین پرسش ساده‌تر را جایگزین آن می‌کنیم: «آیا به‌آسانی می‌توانم شیری را به خاطر بیاورم که از دل علفزار به کسی حمله می‌کند؟» این پرسش به قرینه پرسش نخست تبدیل می‌شود و اگر پاسخ به دومی «بله» باشد، پاسخ اولی نیز همان است.

«عاقلانه آن است که اذعان به عدم قطعیت را جدی بگیریم، تاکید بر اطمینان بالا، بیشتر گویای آن است که یک فرد، روایت منسجمی را در ذهن خود برساخته اما این روایت، الزاما مساوی با حقیقت نیست.»

ریچارد فینمن فیزیکدان اشاره کرده است: «تردید چیز ترسناکی نیست بلکه بسیار هم ارزشمند است». [۱۰] تردید موجب می‌شود که دانش به پیش رانده شود. هنگامی که دانشمندی به شما می‌گوید که پاسخ را نمی‌داند، فردی است بدون دانایی. وقتی می‌گوید که حدس‌هایی درباره چندوچون مسئله دارد، یعنی هنوز نامطمئن است و وقتی کاملا مطمئن است که موضوع از چه قرار است و به شما می‌گوید که شرط می‌بندم که این راه‌حل درستی است، هنوز هم کمی تردید دارد. به رسمیت شناختن این نادانستن و این تردید از اهمیت بسیاری برای حصول پیشرفت برخوردار است. تردید موجب می‌شود که جنبه‌های دیگر یک مسئله را نیز برای رسیدن به ایده‌ها و اندیشه‌های تازه امتحان کنیم