بریده‌هایی از کتاب ۵۰+۱ نکته‌ی یک میلیون تومانی

میان بازار سهام و اوراق قرضه تعادلی الاکلنگی وجود دارد و صعود یکی به معنای افت دیگری است، باید مورد توجه قرار گیرد.

به الاکلنگ نرخ سود و شاخص توجه کنید

در بازار صعودی و گاوی، مراقب نگرانی که در پشت صحنه بازار در میان حرفه‌ای‌ها در حال شکل‌گیری است، باشید و به یاد داشته باشید خوشامدگویی کارگزار و تامین اعتبار آنها، هزینه‌های سنگینی برای شما خواهد داشت، اگر آخرین مهمان ضیافت دوره صعود بازار باشید.

اگر قیمت یک سهم روبه‌افزایش است و تردیدهایی در مورد نگه داشتن یا فروش این سهام دارید، پرسش فوق می‌تواند برای شما راهگشا باشد. یادتان هم باشد باور داشتن به این نکته که دیگران یا بازار، احمق هستند نیز فرضی متکبرانه است. ممکن است دیگران یا کلیت بازار برای مدت کوتاهی اشتباه کنند، اما این مسئله در بلندمدت ادامه نمی‌یابد.

اگر سهمی را در این قیمت‌ها نمی‌خرید بفروشید

همان‌گونه که می‌بینید اجازه دادن به رشد زیان به معنای شانس اندک جبران آن است

همواره نسبت به سهام زیان‌آور دلسوز نباشید و زیان‌ها را در ۸ درصد متوقف کنید یا حداکثر در ۱۰ درصد معادل دو روز منفی بیشتر تحمل نکنید. همواره به یاد داشته باشید که زیان هرچه بیشتر می‌شود، جبران آن به‌مراتب سخت‌تر از آن چیزی است که فکر می‌کنید.

آنچه در بازار مهم و یک اصل است، فقط این است که «سود شما باید بیش از زیان‌هایتان باشد»

اگر شرکتی وضعیتی رو به خرابی دارد یا شاخص بازار رو به کاهش است، میانگین‌گیری تنها فرو رفتن بیشتر در شرایط نامطلوبی است که گاهی در ابتدا تنها یک اشتباه ساده و به سادگی قابل جبران بوده است. اما با گذشت زمان و میانگین‌گیری‌های پی‌درپی، موقعیت اشتباه اولیه به یک تله مرگبار برای سرمایه‌گذار تبدیل می‌شود.

بنابراین همواره در نظر داشته باشید تغییر در نرخ سود بدون ریسک، همانند تنظیم پایه‌های یک مخزن آب در اقتصاد عمل می‌کند و نقدینگی را میان بخش‌های مختلف اقتصاد جابه‌جا می‌کند. با بالا رفتن، این نرخ، نقدینگی به بخش‌های مختلف اقتصاد نرسیده و رکود فراگیر می‌شود و در مقابل با کاهش نرخ، نقدینگی به حجم نقدینگی در بازارهای مختلف افزوده می‌شود. ماحصل حضور یا عدم حضور نقدینگی نیز با تاثیر در عرضه و تقاضای کل، موجب کاهش یا افزایش قیمت دارایی‌ها در بازارهای متفاوت می‌شود.

حال به شرایطی توجه کنید که تعادل الاکلنگی نرخ بهره و بازارها به‌هم بخورد. در این حالت اگر نرخ بهره رو به افزایش بگذارد، سهامداران تمایل دارند با توجه به این رشد نقدینگی خود را به‌سوی اوراق هدایت کنند. شرایطی که در انتهای سال ۹۲ رخ داده و با افزایش نرخ بهره اوراق دولتی در شب عید، نقدینگی به‌سوی ابزار بدون ریسک هدایت شده و زمینه کاهش شاخص بورس فراهم شد و برعکس در سال‌های ۸۹ و ۹۰ با کاهش نرخ سود بانکی، نقدینگی به‌سوی بازار سرمایه هدایت شد.

همین امر نیز در مورد سرمایه‌گذاری صادق است و باید بازدهی سهام، اعم از سود نقدی و سود حاصل از رشد قیمت سهام، به‌گونه‌ای باشد که برای به تحرک درآوردن نقدینگی سرمایه‌گذاران مطلوب باشد.

اما چرا نرخ سود اوراق برای بازار مهم است؟ فرض کنید شما نمی‌خواهید هیچ ریسکی را متحمل شوید. منطقا شما خریدار اوراق خواهید بود و بدون ریسک، بازدهی مثلا ۲۰ درصد را به دست می‌آورید. این رقم، کمترین میزان بازده در مقایسه با کمترین ریسک تحمل شده است. این نرخ، پایه تمامی امور اقتصادی جامعه را تعیین می‌کند و در واقع براساس اصل «کار، مزد می‌گیرد و سرمایه، بهره» نقش مشابه پایه حقوق در نظام کاری دارد؛ بنابراین وقتی شما حقوق پایه را مشخص می‌کنید، بقیه حقوق‌ها براساس حقوق پایه، که مفروضا حقوق یک کارگر ساده بی‌مهارت است، تعیین می‌شود. پس وقتی بازار نرخ بهره پایه را مشخص می‌کند، افراد برای ریسک کردن و به خطر انداختن سرمایه خود، مطالبه صرف ریسک یا بازدهی بیشتر را خواهند داشت. مثلا اگر نرخ بهره ۲۰ درصد باشد، فرد برای قبول ریسک و دشواری مثلا فعالیت ساخت‌وساز مطالبه ۱۰ درصد صرف ریسک را داشته و اگر بازدهی بازار املاک مثلا ۲۵ درصد باشد، دیگر فرد رغبتی به سرمایه‌گذاری نخواهد داشت و اصطلاحا نقدینگی پارک‌شده به حرکت درنمی‌آید.

این مسئله که میان بازار سهام و اوراق قرضه تعادلی الاکلنگی وجود دارد و صعود یکی به معنای افت دیگری است، باید مورد توجه قرار گیرد.

نکته سیزدهم: به الاکلنگ نرخ سود و شاخص توجه کنید

اما بیشتر معامله‌گران، روزانه نیستند و نمی‌توانند باشند. معامله‌گران بنیادی و کسانی که با سیکل‌های بلندمدت اقتصاد و شرکت‌ها کار دارند، می‌توانند از روندهای جزئی صرف‌نظر کنند و تمرکز خود را بر روندهای بلندمدت اقتصاد و شرکت و چرخه‌های رونق و رکود اقتصاد متمرکز کنند. اما یک نکته را هم نمی‌توان از نظر دور نگاه داشت که دنبال کردن روندها می‌تواند سرمایه‌گذاران را به پرتگاه حباب ببرد؛ پرتگاهی که ناشی از توجه صرف بر قیمت و رشد آن رخ می‌دهد. بنابراین، معامله‌گران باید همواره نگاهی به مسائل بنیادی سهام داشته باشند و تنها براساس روند افزایشی قیمت‌ها اقدام به خرید نکرده، که دنبال کردن روند، آنها را به پرتگاه سقوط فواره قیمت‌ها هدایت نکند.

نکته دوازدهم: «روند» دوست شماست

شرکت‌ها در بازار از اهمیت‌های متفاوتی برخوردارند. این اهمیت را بزرگی و کوچکی شرکت و میزان موفقیت یا سودآوری و شمار سرمایه‌گذاران آن تعیین می‌کنند. در این فضا، شرکت‌هایی که می‌توانند نقش هدایتگر را در صنعت خود و کل اقتصاد کشور ایفا کنند، دارای وزن بیشتری نسبت به شرکت‌های عادی در بازار هستند. از این نظر شرکت‌هایی نظیر هلدینگ‌ها، سرمایه‌گذاری‌ها، پالایشگاه‌ها، بانک‌ها، شرکت‌های بیمه، شرکت‌های دارویی و خودروسازها در بازار جایگاهی متفاوت با دیگر شرکت‌ها داشته و تحولات این شرکت‌ها تحولات کلان بازار را رقم می‌زنند. این شرکت‌ها نبض اقتصاد کشور را در دست داشته و رونق و رکود آنها شرایط کلی اقتصادی را مشخص می‌کند.

نکته دهم: حواستان به ساعت بازار باشد

درحالی‌که امیدها در بازار به حداقل خود رسیده است، با رخداد برخی از تحولات نظیر بهبود کسب‌وکار جهانی، جابه‌جایی متغیرهای کلان اقتصادی و ارزندگی P/E، قیمت‌های بازار روبه‌رشد می‌گذارد. در واقع، بازار همانند ققنوس از میان خاکسترهای خود دوباره برمی‌خیزد و درحالی‌که همچنان معامله‌گران ناامید بر ادامه بازار رکودی و خرسی تاکید می‌کنند، بار دیگر بازار همان‌گونه که از رونق به رکود رسید، از رکود به رونق بازمی‌گردد. تشخیص این دوره‌ها از جمله مهم‌ترین تفاوت‌های معامله‌گران حرفه‌ای و باتجربه نسبت به معامله‌گران کم‌تجربه و نوسان‌گیر است. معامله‌گران باتجربه با شناخت چرخه‌های بلندمدت بازار بیشترین سود را در بازار از شناسایی این دوره‌ها به دست می‌آورند.