بریده‌هایی از کتاب ترجیح می‌دهم که نه (بارتلبی محرّر و سه جستار فلسفی)

شاید انتقام اوریپید پیر است که نیچه چنین به دشنامش بست. اوریپید آیندهٔ فلاسفه را پیش‌بینی کرده بود: دیونیزوس در بین حواریونش هیچ فیلسوفی را تحمل نخواهد کرد. او فیلسوفان را دوست ندارد، فقط شیفتهٔ خرهاست. این دیوار شاید انتقام مسیح از دیونیزوس است. برادر فقط مسیح یا بارتلبی است، فیگور شفیع و واسطه، اگر نه مصلوب. این دیوار سنگ‌های فروریخته مثل آن رنگین‌کمان‌های چند رنگ است، آن پل‌های آسمانی که زرتشت باید به سوی آینده می‌کشید، با پذیرفتن این خطر که پل‌هایش با آن پل‌های جعلی اشتباه شوند که رقاصان و احمق‌ها به تقلید از او خواهند ساخت. ن

اما دقیقاً بدین علت وکیل آرام و ساکن باقی می‌ماند که با بارتلبی به مانند یک بی‌خانمان برخورد می‌شود. آیا نوعی رابطهٔ همسان شدن یا هم‌هویتی میان وکیل دعاوی و بارتلبی برقرار است؟ ولی این رابطه چیست؟ رابطهٔ مذکور در چه جهتی حرکت می‌کند؟ در اغلب موارد، چنین می‌نماید که همسان شدن یا هویت‌پذیری (identification) سه عنصر را وارد بازی می‌کند، سه عنصری که تعویض‌پذیر یا قابل جایگشت (permutate) هستند: فرم، ایماژ، یا بازنمایی؛ پرتره، مدل؛ سوژه (یا دست‌کم سوژه‌ای مجازی)؛ و تقلاهای سوژه برای فرم پذیرفتن، برای تخصیص ایماژ به خود، برای سازگار ساختن خویش با این ایماژ و این ایماژ با خودش.

با کند و کاو همهٔ آن حقایق و افزودن آن‌ها بر این واقعیتِ تازه‌مکشوف که او دفترم را محل سکونت دائمی و منزلش کرده بود و بی‌آنکه بدقلقی بیمارگونه‌اش را از نظر دور دارم، آری، با کند و کاو همهٔ آن حقایق، احساسی محتاطانه اندک اندک بر وجودم غلبه کرد. نخستین غلیان‌های روحی‌ام برخاسته از اندوهی بی‌غل و غش و شفقتی صادقانه بود؛ لیکن به همان نسبت که بیکسی بارتلبی بیشتر و بیشتر به تخیلم راه می‌یافت و قوت می‌گرفت، اندوه به هراس بدل می‌گردید و شفقت به انزجار.

کنشِ پایه‌گذارِ رمان امریکایی، به مانند رمان روسی، دور کردن رمان از نظام برهان‌ها و انواع عقل‌ها بوده است و حیات بخشیدن به شخصیت‌هایی که در نیستی وجود دارند، تنها در خلأ بقا می‌یابند، از منطق و روانشناسی تخطی می‌کنند و راز خود را تا پایان حفظ می‌کنند.

نمی‌شود قطره‌ای از خون امریکایی را بر زمین ریخت بی‌آنکه خون کل جهان را بر زمین ریخت.

اغلب چنین پیش می‌آید که اصطکاک دائم با اذهان تنگ‌نظر، سرانجام پسندیده‌ترین نیات اشخاص گشاده‌دل‌تر را می‌فرساید

امان از سعادت که در روشنایی نرد عشق می‌بازد تا ما گمان ببریم عالم شادمان است؛ اما تیره‌روزی در خلوت پنهان می‌شود تا ما چنین بپنداریم که نشانی از آن نیست.

آلبرت، نظر خود را « در توافق کامل » با آوِروس (Averroes) اظهار می‌کند

با این حال، هر دو جهانی یکسان را تسخیر می‌کنند و چون اشباح در آن رفت و آمد می‌کنند (haunt)؛ از همین رو، درون این جهان انواع تناوب‌ها را شکل می‌دهند، درست به همان صورت که نوشتار ملویل، به مانند آثار کلایست، میان فرایندهای ساکن و تثبیت‌شده و روندهای شتابزده و جنون‌آسا در نوسان است: سبک، با زنجیرهٔ جمودها (کاتاتونیاها) و شتاب‌هایش ... این خصلت بدان دلیل است که هر دو قطب، هر دو گونه شخصیت، اهب و بارتلبی، « به این طبیعت اولیه تعلق دارند »، آن‌ها در این طبیعت مقیم‌اند، آن‌ها طبیعت مذکور را برمی‌سازند. همه چیز آن‌ها را در تقابل با یکدیگر قرار می‌دهند، مع‌الوصف، شاید آن‌ها شخصیت یا مخلوقی واحد باشند ـ اولیه، اصیل، لجوج، در منگنه یا در چنگ چپ و راست و مهرخورده تنها با یک علامتِ « مثبت » یا با یک علامتِ « منفی »: اهب و بارتلبی.

آن‌ها فلج‌شده یا ماتِ مادرزاد ... به جای خواستِ نیستی، عدم هر گونه خواست، نیستیِ خواست (« منفی‌گراییِ » خودبیمارانگار) را ترجیح می‌دهند. آن‌ها تنها می‌توانند با تبدیل شدن به سنگ به بقا ادامه دهند، با رد کردنِ خواست و با رواداشتنِ خود در این تعلیق، از این قبیل‌اند: کِرِنو، بیلی باد و گل سرسبدشان، بارتلبی؛ و این دو گونه از هر جهت در تقابل با یکدیگرند ـ گروه نخست، خائنانِ بالفطره و گروه دوم، بالذاته خیانت‌دیده‌اند؛ گروه نخست پدرانی هیولایی‌اند که فرزندانشان را می‌بلعند و گروه دوم پسرانی رهاشده و بدونِ پدرند