کتاب گفتگو در محضر امیرالمؤمنین علی(ع)

چه کنم که کمتر اشتباه کنم و لغزشهایم نیز پنهان بماند؟ اگر می‌خواهی سالم باشی و عیوب تو مستور بماند، کم حرف بزن و بیشتر ساکت باش.

آداب و رسوم زمان خودتان را با زور و فشار بر فرزندان خویش تحمیل نکنید، زیرا آنان برای زمانی غیر از زمان شما آفریده شده‌اند.

بهترین معرفت برای انسان خودشناسی و معرفت نفس است.

احمق و نادان ۴۲۹ ـ در برابر آدم‌های نادان و کم‌عقل چه موضعی بگیریم؟ سکوت کنید، زیرا سکوت در برابر آدم احمق و حرفهایش، بهترین پاسخ به اوست.

پرسیدم: شرف و منزلت انسان در چیست؟ زیرا بعضی‌ها به گذشتگان و اجداد و طائفۀ خود فخر می‌کنند؟ فقال (علیه السلام): اَلشَّرَفُ بِالْهِمَمِ الْعالِیةِ لا بِالرِّمَمِ الْبالِیةِ. فرمودند: شرف و فضیلت آدمی، به همتهای بلند و اراده‌های نیرومند است، نه به استخوانهای پوسیده و اجساد متلاشی شدۀ گذشتگان.

آیا می‌شود به دشمن اطمینان کرد؟ قال (علیه السلام): لا تَأمَنْ عَدُوّاً وَ اِنْ شَکرَ. فرمودند: خیر! هرگز به دشمن اعتماد مکن هرچند اظهار دوستی و سپاسگزاری کند.

قال (علیه السلام): شَیئانِ لایعْرِفُ فَضْلَهُما اِلاّ مَنْ فَقَدَهُما: الشَّبابُ وَ الْعافِیةُ. دو چیز گرانقدر است که کسی به ارزش آن پی نمی‌برد، مگر وقتی آنها را از دست بدهد، یکی جوانی و دیگری عافیت و سلامتی است.

مراحل کمال ۱۰۳ ـ پرسیدم: طی مراحل کمال را در چه می‌بینید؟ فرمودند: در ترک عمل به هواهای نفسانی، پا روی شهوات و هواها گذاشتن. طَهِّروا اَنْفُسَکمْ مِنْ دَنَسِ الشَّهَواتِ تُدْرِکوا رَفیعَ الدَّرَجاتِ. جان خود را از شهوت پلید منزه سازید تا به مدارج عالی انسانی دست یابید.

نزدیک‌ترین چیز به انسان چیست؟ اَقْرَبُ الشَّیءِ الَاْجَلُ. نزدیکترین چیز به انسان مرگ است.

بزرگترین مصیبت انسان جهل اوست