بریده‌هایی از کتاب شنیدن از دائو دِ‌جینگ (متن کهن چینی)

امروزه مردم از مهر دوری می‌کنند چون می‌خواهند دلیر باشند امساک را رها می‌کنند چون می‌خواهند دست‌ودلبازی کنند. به فروتنی باور ندارند، چون می‌خواهند پیشاپیش دیگران باشند. این مرگِ مسلّم است.

بر کشور با دادگری حکومت کن در جنگ، عملیات غافلگیری به کار بر. بدون درگیری سَروَرِ عالَم شو. این را چطور بدانم؟ از این راه: قوانین و احکام هرچه بیشتر باشد مردم فقیرتر می‌شوند. جنگ‌ابزارها هرچه تیزتر باشد دردسرهای آن سرزمین هم بیشتر می‌شود. مردم هرچه تیزهوش‌تر و زیرک‌تر باشند چیزهای عجیب‌تر اتفاق می‌افتد. قوانین و مقرراتِ بیشتر دزد و راهزن هم بیشتر.

چیزی که می‌خواهی کوچک شود اول باید بزرگ شده باشد. چیزی که می‌خواهی ضعیف شود اول باید قوی شده باشد. چیزی را که می‌خواهی پایین بکشی اول باید آن را بالا ببری. چیزی را که می‌خواهی بگیری اول باید داده باشی. این درک سرشت چیزها است: نرم و ناتوان بر سخت و توانمند غلبه می‌کنند.

مرد خوب کیست؟ آموزگارِ مرد بد. مرد بد کیست؟ شاگرد مرد خوب. هرکه به آموزگار حرمت نگذارد و از شاگردی مراقبت نکند سرگردان خواهد شد هر قدر هم باهوش باشد. این جوهرِ راز است.

راه طبیعت، همیشه‌همان است. شناختنِ آن همیشه‌همان بینش است. نشناختنِ همیشه‌همان مصیبت‌بار است. با شناختنِ همیشه‌همان، دل فراخ می‌شود و با دلِ فراخ، گشاده‌دل خواهی بود. گشاده‌دل که باشی، شاه‌وار عمل خواهی کرد شاهوار که باشی، از آسمان خواهی بود.

آن‌ها که از بالا لطفی به آن‌ها می‌شود می‌ترسند؛ و موقعی که آن را از دست می‌دهند بازهم می‌ترسند. پس، مورد لطف یا قهر بودن میان بیم و هراس زندگی‌کردن است.

هرکه به زر و به نام ببالد تخمِ فروافتادن را کاشته است.

وقتی برای اتاق در و پنجره درست می‌کنید خالیای آن‌ها برای اتاق مفید است. پس، بودن مفید است اما نبودن به کار می‌آید.