بریده‌هایی از کتاب با اجازه بزرگ‌ترها، بله (خاطراتی از خواستگاری به سبک شهدا)

"این دستی که این همه روزها به مادرش خدمت کرده، برای من مقدسه و باید اون رو بوسید." گفتم: "از من تشکر می‌کنی؟ خب، این‌که من خدمت کردم، مادرم بود، مادر تو نبود که این کارها رو می‌کنی." گفت: "دستی که به مادرش خدمت می‌کنه مقدسه و کسی که به مادرش خیر نداره به هیچ‌کس خیر نداره. من از تو ممنونم که با این محبت و عشق به مادرت خدمت کردی." گفتم: "مصطفی! بعد از همهٔ این کارها که با تو کردن این‌ها رو داری می‌گی؟" گفت: "اون‌ها که کردن حق داشتن، چون تو رو دوست دارن، من رو نمی‌شناسن و این طبیعیه که هر پدر و مادری می‌خواد دخترشون رو حفظ کنه." هیچ‌وقت یادم نرفت که برای او این‌قدر ارزش بوده که من به مادر خودم خدمت کردم.

ارزش آدم‌ها به ظاهرشان و پول‌شان است. به کسی احترام می‌گذارند که لباس شیک بپوشد و اگر دکتر است، حتماً باید ماشین مدل‌بالا زیر پایش باشد. روح انسان و این چیزها توجه کسی را جلب نمی‌کند.

«من ممکن است نتوانم این تاریکی را از بین ببرم، ولی با همین روشنایی کوچک، فرق ظلمت و نور و حق و باطل را نشان می‌دهم و کسی که به دنبال نور است، این نور هر چقدر هم کوچک باشد، در قلب او بزرگ خواهد بود.»

"دلم می‌خواد جوری زندگی کنم که هرگز برای حل مشکلات‌مون توی زندگی مجبور نشیم به کسی مراجعه کنیم و برعکس، زندگی‌مون طوری باشه اگه کسی مشکلی داشت به ما مراجعه کنه."

مهم اینه که جفت‌مون اسلام رو قبول کنیم و با اون زندگی کنیم. بقیهٔ مسائل سیاسی نظرند؛ نظرها هم بر اساس واقعیاتند نه حقیقت‌ها. واقعیت هم که هر روز عوض می‌شه. پس اگه حقیقت رو قبول کنیم، با واقعیت‌ها می‌شه یه جوری کنار اومد."

مهم اینه که جفت‌مون اسلام رو قبول کنیم و با اون زندگی کنیم. بقیهٔ مسائل سیاسی نظرند؛ نظرها هم بر اساس واقعیاتند نه حقیقت‌ها. واقعیت هم که هر روز عوض می‌شه. پس اگه حقیقت رو قبول کنیم، با واقعیت‌ها می‌شه یه جوری کنار اومد."

محسن نگاهش به زندگی خیلی ساده بود، بدون وابستگی. دنیا را گذرا می‌دید؛ مسیری که فقط باید از آن عبور کرد و تعلقی به آن نداشت. برای همین دنیا در نگاهش بی‌ارزش بود. او برای درک و فهم نگاهش به دنیا، نیاز به یک همراه داشت و فکر می‌کرد من بتوانم آن همراه باشم. البته من هم سعی کردم تا حدی که در توانم هست با او همراه شوم. با فهم آن نگاه، در روز عروسی با خیالی راحت و دلی پر از عشق، پا گذاشتم به خانه‌ای که چند پله از سطح زمین پایین‌تر بود و نزدیک به جایی که سال‌ها بعد قرار بود پیکر همسر شهیدم را در آغوش بگیرد.

مصطفی سعه صدری دارد که می‌تواند همهٔ عالم را در وجودش جا بدهد و همهٔ سختی‌های زندگی مشترک‌مان در مدرسهٔ جبل عامل را.

روزی که مصطفی به خواستگاری آمد، مامان به او گفت: "شما می‌دونید این دختر که می‌خواهید با اون ازدواج کنید چطور دختریه؟ این، صبح‌ها که از خواب بلند می‌شه، وقتی رفته که صورتش رو بشوره و مسواک بزنه، تختش رو براش مرتب کرده‌ند، لیوان شیرش رو جلوی در اتاقش آورده‌ند و قهوه آماده کرده‌ند. شما نمی‌تونی با یکی مثل این دختر زندگی کنی، نمی‌تونی براش مستخدم بیاری این‌طور که توی خونه‌ش هست." مصطفی خیلی آرام این‌ها را گوش داد و گفت: "من نمی‌تونم براش مستخدم بیارم، اما قول می‌دم تا زنده‌م، وقتی بیدار شد تختش رو مرتب کنم و لیوان شیر و قهوه رو روی سینی بیارم دم تخت." و تا شهید شد همین‌طور بود.

روزی که مصطفی به خواستگاری آمد، مامان به او گفت: "شما می‌دونید این دختر که می‌خواهید با اون ازدواج کنید چطور دختریه؟ این، صبح‌ها که از خواب بلند می‌شه، وقتی رفته که صورتش رو بشوره و مسواک بزنه، تختش رو براش مرتب کرده‌ند، لیوان شیرش رو جلوی در اتاقش آورده‌ند و قهوه آماده کرده‌ند. شما نمی‌تونی با یکی مثل این دختر زندگی کنی، نمی‌تونی براش مستخدم بیاری این‌طور که توی خونه‌ش هست." مصطفی خیلی آرام این‌ها را گوش داد و گفت: "من نمی‌تونم براش مستخدم بیارم، اما قول می‌دم تا زنده‌م، وقتی بیدار شد تختش رو مرتب کنم و لیوان شیر و قهوه رو روی سینی بیارم دم تخت." و تا شهید شد همین‌طور بود.

دست مرا گرفت و بوسید. می‌بوسید و همان‌طور با گریه از من تشکر می‌کرد. من گفتم: "برای چی مصطفی؟" گفت: "این دستی که این همه روزها به مادرش خدمت کرده، برای من مقدسه و باید اون رو بوسید." گفتم: "از من تشکر می‌کنی؟ خب، این‌که من خدمت کردم، مادرم بود، مادر تو نبود که این کارها رو می‌کنی." گفت: "دستی که به مادرش خدمت می‌کنه مقدسه و کسی که به مادرش خیر نداره به هیچ‌کس خیر نداره. من از تو ممنونم که با این محبت و عشق به مادرت خدمت کردی."

یکی از نقاشی‌ها زمینه‌ای کاملاً سیاه داشت و وسط این سیاهی شمع کوچکی می‌سوخت که نورش در مقابل این ظلمت خیلی کوچک بود. زیر این نقاشی به عربی شاعرانه‌ای نوشته بود «من ممکن است نتوانم این تاریکی را از بین ببرم، ولی با همین روشنایی کوچک، فرق ظلمت و نور و حق و باطل را نشان می‌دهم و کسی که به دنبال نور است، این نور هر چقدر هم کوچک باشد، در قلب او بزرگ خواهد بود.»

امام در مسائل خصوصی زندگی من دخالت نمی‌کردند. اوایل زندگی‌مان، یادم نیست هفتهٔ اول یا ماه اول، به من گفتند: "من کاری به تو ندارم، به هر صورت که میل داری لباس بخر و بپوش. اما چیزی که از تو می‌خوام اینه که واجبات رو انجام بدی و محرّمات رو ترک کنی، یعنی گناه نکنی." به مستحبات خیلی کاری نداشتند... امام واقعاً شوهری اسلام‌شناس بودند و می‌دانستند که اسلام به مرد چه مقدار حق دخالت در زندگی همسرش را داده است. در تربیت فرزندان و زندگی، اختیارات لازم را به من داده بودند.

نیت هر دوی‌مان بود که به سوی انسان کامل شدن برویم. باورمان شده بود که می‌شود این کار را کرد. دکتر شریعتی آمده بود علی و فاطمه را از آن بالا آورده بود و قابل دسترس‌شان کرده بود. باورمان شده بود که ما هم می‌توانیم؛ خانهٔ ما هم می‌تواند خانهٔ علی و فاطمه باشد.

امام در مسائل خصوصی زندگی من دخالت نمی‌کردند. اوایل زندگی‌مان، یادم نیست هفتهٔ اول یا ماه اول، به من گفتند: "من کاری به تو ندارم، به هر صورت که میل داری لباس بخر و بپوش. اما چیزی که از تو می‌خوام اینه که واجبات رو انجام بدی و محرّمات رو ترک کنی، یعنی گناه نکنی." به مستحبات خیلی کاری نداشتند... امام واقعاً شوهری اسلام‌شناس بودند و می‌دانستند که اسلام به مرد چه مقدار حق دخالت در زندگی همسرش را داده است. در تربیت فرزندان و زندگی، اختیارات لازم را به من داده بودند.

"هیچ‌وقت به چیزی که بهت پیشنهاد می‌دن، نه نگو. یه خرده که زحمت بکشی و تلاش کنی، می‌شه از عهدهٔ همه‌چی براومد."

می‌گفتم: "من یه پسردایی دارم که خیلی خوشگله، خلبان هم هست. اگه دل‌تون می‌خواد بهش بگم بیاد خواستگاری." بچه‌ها باورشان نمی‌شد، خلبان‌ها خیلی کم بودند. شوخی می‌کردند و می‌گفتند: "همون برادرت که همافره بیاد، کلاه‌مون رو می‌ندازیم هوا."

از روز بعد، وقتی که می‌رفتم دانش‌سرا، دنبال دختر بودم برای علی. به آن‌هایی که به خودشان می‌رسیدند و اهل گردش و تفریح بودند می‌گفتم: "من یه پسردایی دارم که خیلی خوشگله، خلبان هم هست. اگه دل‌تون می‌خواد بهش بگم بیاد خواستگاری." بچه‌ها باورشان نمی‌شد، خلبان‌ها خیلی کم بودند. شوخی می‌کردند و می‌گفتند: "همون برادرت که همافره بیاد، کلاه‌مون رو می‌ندازیم هوا."

"آقاجون همون مزاحمه‌ست. شما بیایید یه چیزی بهش بگید بلکه خجالت بکشه." حاجی پرید گوشی را گرفت. با همان لهجهٔ تهرانی‌اش گفت: "چطوری جوون؟ ببینم خواهرت اون دور و براست؟ گوشی رو می‌دی باهاش یه حال و احوالی بکنیم؟" طرف جا خورده بود، تلفن را قطع کرد. روز بعد، دوباره زنگ زد. گوشی را دادم به حاجی. انگار گفته بود «این خواهرتون اصلاً به شما نرفته، چرا جواب سلام من رو نمی‌ده؟» حاجی گفت: "بندهٔ خدا! مرغ از قفس پریده. خواهرم نیست، زنمه. تو حواست به خواهر خودت باشه." آخرین تلفنش بود، دیگر زنگ نزد.

"خدا بعد از ازدواج، بنده‌ش رو ول نمی‌کنه. ببین چه برکتی داد! تقریباً همهٔ اون چیزایی که می‌خواستیم جور شد." (۷)