بریده‌هایی از کتاب بیچارگان

گذشته‌ای چنان درخشان و حال تا این حد تیره و مرگبار. خدای بزرگ، این وضع چگونه پایان می‌یابد؟

وارنکا، بی‌پولی مرا آزار نمی‌دهد اما بدبختی‌ها، نیشخندها، شوخی‌ها و اشارات دیگران مرا می‌کشد.

سعی می‌کنم همه چیز را از دیگران پنهان کنم، حتی خودم را.

وارنکا! رنج‌های ما پایانی ندارد، بی‌انتهاست!

تو شرم داشتی بگویی که موجب تمام گرفتاری‌ها و مشکلاتت من بوده‌ام. اما با رفتارت رنج و اندوه مرا صدچندان کردی.

همه چیزهایی که می‌خواستی باعث شادی من شود اکنون باعث غم و اندوه بی‌ثمر شده است.

انسان در تلاش است تا کمبودهای خود را پنهان کند و از ترس شایعات منزوی بماند. مردم از کاه کوهی می‌سازند و قبل از این که به خودت بیایی می‌بینی تمام امور داخلی زندگیت با کمال بی‌شرمی در کتاب نوشته شده، دیگران آن را مورد تمسخر قرار می‌دهند و در مورد آن به بحث می‌نشینند. پس از آن دیگر چگونه می‌توان در خیابان ظاهر شد؟ همه چیز چنان توصیف شده که ما را از راه‌رفتنمان می‌شناسند.

مردم چه حقی دارند که حتی به لانه سگ آدم هم سرک بکشند و مراقب کارهای پنهانی انسان باشند؟ آنها به کت، زیر پیراهن و حتی به چکمه‌های اضافی آدم هم کار دارند. آنها می‌خواهند بدانند چه می‌خوری، چه می‌آشامی و چه می‌نویسی. اصلاً به آنها چه ارتباطی دارد که در پیاده‌رو ناهموار برای حفظ چکمه‌هایم با نوک پا راه می‌روم.

سرنوشت عده‌ای این است که لباس‌های ژنرال‌ها را بر تن کنند و عده‌ای به عنوان اعضای هیئت رایزنی خدمت کنند. برخی فرمان دهند و دیگران فرمان برند و از ترس و تواضع دم برنیاورند. همه اینها براساس توانایی افراد مقرر می‌شود. هر کسی شایستگی کاری دارد

شاید من انسان نادان و ابلهی باشم، اما من هم مانند دیگران دلی در سینه دارم.

خاطراتم همیشه دردناکند. شاید آسمان بیرنگ و بدون ابر، غروب آفتاب و سکوت غروب موجب دلتنگیم شده بود. نمی‌دانم، خیلی زود متأثر می‌شدم، قلبم سنگینی می‌کرد و فقط قطرات اشک آرامم می‌ساخت. چرا اینها را می‌نویسم؟ همه بیهوده است، حتی در قلب من و روی کاغذ بی‌معنی به نظر می‌رسد

نمی‌دانم چرا در لحظات خوش نیز اندوهگین هستم. من همیشه غمزده‌ام. اگر گریه می‌کنم اهمیت نده، چون همیشه می‌گریم.

در کتاب‌ها مطالب جدیدی بود که قلبم را سرشار از احساساتی تازه می‌کرد و هر چقدر درک آنها مشکل‌تر بود به نظرم عزیزتر و شیرین‌تر می‌آمدند.

خاطرات خوشایند یا غم‌انگیز همیشه برای من دردناک بوده‌اند، اما دردی خوشایند به همراه دارند مثل شبنم شبانگاهی که چهره گلی را که از گرمای ظهر پژمرده شده، می‌شوید و تازه می‌کند.

انسان تمایل شدیدی به حقیر شمردن خویش دارد و گاه خود را تا حد تراشه‌های چوب تنزل می‌دهد.

یاد داشته باش که فقر گناه نیست. چرا باید تا این حد مأیوس باشی؟

خداوند بر همه چیز آگاه و بیناست.

بچه‌ها در هر شرایطی بچه هستند،

بسیاری از مردم به کارهای حقیر و پست نیز قانع هستند و درآمد بسیار ناچیزی دارند اما در برابر کسی سر تعظیم فرود نمی‌آورند و از کسی چیزی نمی‌خواهند

حقیقت زندگی چیست؟ غم و اندوه.