بریده‌هایی از کتاب بیچارگان

ادبیات چیز فوق‌العاده خوبی است. این را پریروز از آنها آموختم. کتابها سرشار از مطالب عمیق، کمال‌بخش و تهذیب‌کننده است. ادبیات تصویر و در حقیقت آینه‌ایست که احساسات را نشان می‌دهد، انتقاد می‌کند، آموزش می‌دهد و در حقیقت ثبت برگی از کتاب زندگانی است

باید ظاهری آراسته داشته باشم، چون در مورد آدمها از روی ظاهرشان قضاوت می‌شود.

وارنکا! رنج‌های ما پایانی ندارد، بی‌انتهاست! ماکار دیووشکین

وقتی آدم چیزی برای خوردن ندارد فایدۀ شرافت چیست؟ مهمتر از همه‌چیز پول است

چه خواهد شد؟ چه سرنوشتی انتظارم را می‌کشد؟ بلاتکلیفی رنجم می‌دهد. هیچ نمایی از آینده یا حداقل ایدۀ ضعیفی از آنچه روی خواهد داد وجود ندارد. گذشته‌ام چنان وحشت‌انگیز است که یادآوری آن قلبم را می‌شکند. تا پایان عمر از نامردمانی که زندگیم را به تباهی کشیده‌اند گله خواهم داشت.

وارنکا! رنج‌های ما پایانی ندارد، بی‌انتهاست!

این چیزها برایم مهم نیست. حتی می‌توانم بدون کت و با پای برهنه در یخبندان راه بروم. تحمل می‌کنم، همه چیز را تاب می‌آورم، چه اهمیتی دارد؟ من فقط یک مرد حقیر و عادی هستم ولی مردم چه می‌گویند؟ اگر دشمنانم مرا بدون کت ببینند چه کلمات رکیکی بر زبان می‌آورند. اصلاً شاید به همین دلیل است که انسان کت و چکمه می‌پوشد. وارنکا، شاید از این نوشته متوجه شده باشی که چکمه‌ها برای حفظ آبرو و حیثیت من لازم است. انسان با چکمه‌های پاره خود و دیگران را از دست می‌دهد. عزیزم، باور کن حقیقت دارد. این را طی سالیان بسیار تجربه کرده‌ام

چه کسی است که از گناهان کوچک بری باشد؟

ضرب‌المثل قدیمی روسی را به خاطر می‌آورند که می‌گوید: کسی که برای همسایه‌اش چاه می‌کند خودش در آن می‌افتد.

عزیزم، وقتی چیز خوبی می‌بینم آن را درک می‌کنم و قدر آن را می‌دانم.