بریده‌هایی از کتاب قدرت اختلاف

وینیکات در مقاله‌ای خطاب به والدین در این باره می‌نویسد: کودک طبیعی چگونه کودکی است؟ آیا او فقط موجودی است که می‌خورد، بزرگ می‌شود و لبخندی زیبا بر لب دارد؟ نه، این تصویری از یک کودک طبیعی نیست. کودک طبیعی اگر به والدینش اعتماد داشته باشد، آرام نمی‌نشیند. او در گذر زمان، قدرتش را با آشوب به پا کردن، خرابی به بار آوردن، ترسانیدن، از پا انداختن، آزار دادن، فریفتن و البته دلبری کردن می‌آزماید... در ابتدا، او باید کاملاً در حلقهٔ عشق و قدرت (و تحمل پیامدهای آن) زندگی کند و این امر در صورتی ممکن خواهد بود که او از افکار و تصوراتش راجع به پیشروی در سیر رشد عاطفی‌اش دچار ترس مفرط نباشد.

اطلاعات جدید نیز انسان‌ها را آشفته می‌سازد و وادارشان می‌کند تا به سازمان‌دهی مجدد برداشت‌های قبلی‌شان از خویشتن دست بزنند. این‌چنین است که از دل نابسامانی معنایی نو و متفاوت متولد می‌شود. زمانی که افراد این فرایند سازمان‌دهی مجدد را همراه با فردی دیگر تجربه می‌کنند -خواه این فرد مراقب دوران کودکی‌شان باشد، خواه دوست، همکار یا شریک زندگی دوران بزرگسالی‌شان- دست در دست هم شیوه‌ای نو برای حضور در کنار یکدیگر و شناختن هم پدید می‌آورند. چنانچه افراد فرصت بروز این نابسامانی‌ها یا ناهمسویی‌ها را ندهند، از رشد و تحول بازمی‌مانند و نمی‌توانند دیگران را عمیقاً بشناسند.

این‌طور نیست که نوزادان صرفاً میان دو حالت خواب و بیدار در نوسان باشند. مشاهدات دقیق بری آشکار ساخته بود که نوزادان از شش حالت مجزا برخوردار هستند که دامنه‌ای از خواب عمیق تا بیداری کامل و گریستن فعال را شامل می‌شوند. ما دریافتیم که هر نوزادی شیوهٔ خاصی برای جابه‌جایی میان این حالات مختلف هشیاری دارد. برخی نوزادان به گونه‌ای تدریجی از حالت خواب به بیداری کامل و بعد گریستن فعال حرکت می‌کردند و برخی دیگر مدام می‌گریستند و بعد به شکلی فوری و ناگهانی غرق خواب می‌شدند. برخی هم بودند که به نظر از هیچ الگوی ثابتی پیروی نمی‌کردند.

این‌طور نیست که نوزادان صرفاً میان دو حالت خواب و بیدار در نوسان باشند. مشاهدات دقیق بری آشکار ساخته بود که نوزادان از شش حالت مجزا برخوردار هستند که دامنه‌ای از خواب عمیق تا بیداری کامل و گریستن فعال را شامل می‌شوند. ما دریافتیم که هر نوزادی شیوهٔ خاصی برای جابه‌جایی میان این حالات مختلف هشیاری دارد. برخی نوزادان به گونه‌ای تدریجی از حالت خواب به بیداری کامل و بعد گریستن فعال حرکت می‌کردند و برخی دیگر مدام می‌گریستند و بعد به شکلی فوری و ناگهانی غرق خواب می‌شدند. برخی هم بودند که به نظر از هیچ الگوی ثابتی پیروی نمی‌کردند.

من نوزادان را تماشا می‌کردم که هم اشیای بی‌جان را با نگاهشان تعقیب می‌کنند و هم چهره‌ها را. آنان بسته به اینکه در حال مشاهدهٔ اشیا هستند یا افراد، تظاهراتی متفاوت در سیمای خود و نیز حرکات دست‌ها و پاهای خود بروز می‌دادند. نوزادانی که تنها چند ساعت از تولدشان سپری شده بود می‌توانستند میان افراد و اشیا افتراق قائل شوند! آنان از کجا چنین چیزی را می‌دانستند؟ چه معنایی از دنیای اطرافشان می‌ساختند؟ واضح بود که این آدم‌های کوچولو خیلی فراتر از آن چیزی بودند که من انتظار داشتم.

چگونه مسائل روانی خودِ والدین ممکن است نگاه آنان را در این زمینه تحریف کند که فرزندشان به‌راستی کیست و رفتارهایش حامل چه پیامی هستند.

نظام‌هایی که نمی‌توانند پیچیده‌تر شوند، انرژی خود را از دست می‌دهند و از رشد بازمی‌مانند