بریده‌هایی از کتاب قدرت اختلاف

افرادی که از تجربهٔ پیشروی موفق از ناهمسویی به ترمیم، از گسست ارتباطی به بر قراری ارتباط، از تنهایی به همراه دیگری بودن برخوردار نبوده‌اند احتمالاً در شرایط دشوار موجود در همان لحظه گیر می‌افتند. وقتی آنان خشمگین می‌شوند، همیشه خشمگین باقی می‌مانند و وقتی اندوهگین شوند، همیشه اندوهگین باقی خواهند ماند. آنان هیچ‌گاه به حسی متفاوت دسترسی پیدا نمی‌کنند؛ لحظه برایشان ماهیتی همیشگی پیدا می‌کند و این جوهرهٔ حس درماندگی است.

توانایی داشتن احساسات پیچیده بدون دچار شدن به فروپاشی روانی و همچنین توانایی شکل‌دهی روابط صمیمانه با دیگران از دل هم‌تنظیمی لحظه‌به‌لحظهٔ شما طی تعاملات جاری در روابط آغازین زندگی‌تان رشد می‌کند. این روابط می‌توانند در مقابل تجارب نامطلوب از شما محافظت کنند یا بالعکس به تقویت تأثیرات این تجارب بینجامند. بدین‌ترتیب شما نحوهٔ بودنتان در دنیا را با خود به آینده حمل می‌کنید. چنین تجربه‌ای مغز و بدنتان را تغییر می‌دهد و چگونگی عملکرد شما را در روابط تازه‌تان با دوستان، معلمان، خواهران و برادران و شریک زندگی‌تان سامان می‌دهند.

از دل ترمیم متقابل فشارهای روانی خُرد که طی ناهمسویی‌های سریع و گذرا رخ می‌دهد، تاب‌آوری رشد می‌کند؛ ما این فرایند را تکیه‌گاه‌سازی تنظیم‌کننده نام نهاده‌ایم. مراقب تکیه‌گاهی "به‌قدر کافی خوب" برای کودک فراهم می‌آورد تا کودک تجربهٔ غلبه بر چالش را کسب کند و دریابد مجال ترمیم نه خیلی طولانی است و نه به‌قدری کوتاه که امکان دستیابی به همسویی را به او ندهد.

دو توانمندی، یعنی "راحتی با خویشتن" و "گشودگی نسبت به صمیمیت"، پیوند تنگاتنگی با هم دارند. توانایی تنها بودن از دل رابطه با سایرین رشد می‌کند و توانایی صمیمیت‌ورزی با دیگران در ظرفیت تنها بودن ریشه دارد.

خودتنظیمی با خویشتن‌داری متفاوت است؛ خویشتن‌داری به توانایی کنترل احساسات شدید دلالت دارد، حال‌آنکه خودتنظیمی یعنی توانایی درگیر شدن در جهان و تجربهٔ طیف کاملی از هیجانات، بدون دچار شدن به فروپاشی روانی.

به نظر می‌رسد درست پیش از جهش رشدی در هر حوزهٔ تحولی، رفتار کودک دچار فروپاشی می‌شود. در این نقطه، والدین دیگر نمی‌توانند روی دستاوردهای رشدی گذشتهٔ کودک حساب کنند. کودک اغلب در چندین حوزه واپس‌روی می‌کند و درک او مشکل می‌شود. والدین هم تعادلشان را از دست می‌دهند و نگران می‌شوند

کودک طبیعی اگر به والدینش اعتماد داشته باشد، آرام نمی‌نشیند. او در گذر زمان، قدرتش را با آشوب به پا کردن، خرابی به بار آوردن، ترسانیدن، از پا انداختن، آزار دادن، فریفتن و البته دلبری کردن می‌آزماید... در ابتدا، او باید کاملاً در حلقهٔ عشق و قدرت (و تحمل پیامدهای آن) زندگی کند و این امر در صورتی ممکن خواهد بود که او از افکار و تصوراتش راجع به پیشروی در سیر رشد عاطفی‌اش دچار ترس مفرط نباشد. (۲)

پیشروی در مسیر ناهمسویی به ترمیم فرایندی حیاتی جهت ترسیم مرزهایی است که "من" را از "شما" و تک‌تک افراد دیگر متمایز می‌سازد

افراد از طریق ترمیم‌های پس از ناهمسویی‌های هرروزه‌شان نسبت به یکدیگر اعتماد و صمیمیت پیدا می‌کنند. آنان در کنار هم برای تجاربشان معنایی می‌سازند. در مقابل، فقدان فرصت ناهمسویی و متعاقباً فقدان ترمیم پدیدآورندهٔ اضطراب و بی‌اعتمادی است. در این حالت افراد از رشد بازمی‌مانند و در خطر سقوط به چاه درماندگی قرار می‌گیرند.

ترس‌ها و فوبیاهای به نظر غیرمنطقی آن‌هایی هستند که در قالب کلمات، با عقل جور درنمی‌آیند و احتمالاً در تجارب هیجانی آغازین پیش از شکل‌گیری زبان ریشه دارند

فرایند ناهمسویی و ترمیم در تعاملات انسانی، تولیدکنندهٔ انرژی -یا به‌اصطلاح کالری- لازم برای رشد او هستند. اطلاعاتی که طی این فرایند تعاملی توأم با آشفتگی راجع به خودمان و سایرین به دست می‌آوریم، مواد مغذی مورد نیاز برای رشد ذهنی‌مان را فراهم می‌آورد.

فرایند ناهمسویی و ترمیم در تعاملات انسانی، تولیدکنندهٔ انرژی -یا به‌اصطلاح کالری- لازم برای رشد او هستند. اطلاعاتی که طی این فرایند تعاملی توأم با آشفتگی راجع به خودمان و سایرین به دست می‌آوریم، مواد مغذی مورد نیاز برای رشد ذهنی‌مان را فراهم می‌آورد.

اطلاعات جدید نیز انسان‌ها را آشفته می‌سازد و وادارشان می‌کند تا به سازمان‌دهی مجدد برداشت‌های قبلی‌شان از خویشتن دست بزنند. این‌چنین است که از دل نابسامانی معنایی نو و متفاوت متولد می‌شود.

وقتی شما خود را گرفتار روابطی پر از مشکل می‌یابید، وقتی معانی توأم با اضطراب یا درماندگی را با خود حمل می‌کنید، چه‌بسا این حس به شما دست دهد که قدرت تغییر دادن شرایط را ندارید. اما "عاملیت" نیز همچون امید می‌تواند در صورت تکرار چندین‌بارهٔ حرکت از ناهمسویی به ترمیم در روابط با افراد صمیمی در وجودتان رشد کند.

پیامی که می‌توان به افراد درگیر در تمامی روابط، از جمله رابطهٔ والد و کودک، والد و فرزندان بزرگسال، زن و شوهران، دوستان و همکاران داد، این است: از مخالفت کردن نهراسید. اشتباه کنید. عصبانی شوید. بگذارید آشفتگی اتفاق بیفتد. اما درنهایت راهی برای ترمیم و بر قراری ارتباط مجدد پیدا کنید.

وقتی از او پرسیدیم تابه‌حال با کدام ویژگی‌های آرون آشنا شده است، با لحنی توأم با شگفتی گفت: «آرون دوست دارد وقتی در آغوشش می‌گیرم سرش روبه‌جلو باشد نه به سمت شانهٔ من. ترجیح می‌دهد مدام روی تختش تکان بخورد، ظاهراً دوست ندارد قنداق شود.»

رابطهٔ عاشقانهٔ تازه‌ای که میان دو بزرگسال شکل می‌گیرد، شباهت زیادی به پدید آمدن عشق میان والد و نوزاد دارد. مفهوم "اشتغال خاطر اولیهٔ مادری" وینیکات را می‌توان به‌سادگی برای توصیف وضعیت بزرگسالان عاشق نیز به کار برد؛ تمام فکر و ذکر این بزرگسالان عشق است، به نحوی که اغلب سایر نگرانی‌ها در نگاه آنان رنگ می‌بازند. اما همچنان که در مورد مادر و نوزاد صادق است، این رویکرد فداکارانه موقتی است؛ واقعیت زندگی به‌سرعت ارادهٔ خود را بر افراد تحمیل می‌کند.

ما در روابطی که از مسیر خود خارج شده‌اند افرادی را می‌بینیم که در تعاملات خود رویکردی کنجکاوانه اتخاذ نمی‌کنند. یک یا هر دو طرف رابطه با احساس قطعیتی مطلق با دیگری ارتباط برقرار می‌کنند. آنان در ذهن خود هیچ جایی برای تردید باقی نمی‌گذارند و احتمالاً با قاطعیتی مطلق تصور می‌کنند که قادرند بدون گفت‌وگو یا پرس‌وجوی بیشتر طرف مقابلشان را بفهمند، او را درک کنند و راجع به تجارب او اظهارنظر کنند.

احساس قطعیت ما را از رشد و التیام‌یابی دور می‌سازد؛ بدتر از آن می‌تواند ما را به موقعیت‌های بالقوه خطرناک و زیان‌باری هدایت کند. احساس قطعیت و استبداد اغلب دوشادوش هم حرکت می‌کنند.

برای ساختن جوامعی سالم بهتر است از همان آغاز بر روابطمان سرمایه‌گذاری کنیم.