بریده‌هایی از کتاب توانمندی های نهان

«هرقدر در کار خود بهتر شوید، توانایی شما در انتقال دانسته‌هایتان در آن حوزه به دیگران یا قابلیتتان در یاری رساندن به بقیه جهت فراگیری همان مهارت بدتر خواهد شد.»

اگر خواهان پیشروی در مسیری تازه هستید، غالباً برترین متخصصان بدترین راهنمایان برایتان به شمار می‌روند. غیرمؤثر بودن راهنمایی‌های متخصصان به افراد مبتدی دست‌کم دو دلیل دارد. دلیل نخست میزان مسافتی است که افراد متخصص طی کرده‌اند؛ آنان به‌قدری از نقطهٔ آغازین دور شده‌اند که نمی‌توانند خودشان را در موقعیت شما تصور کنند. چنین پدیده‌ای نفرین دانایی نام دارد: هرقدر بیشتر بدانید، برایتان درک ندانستن دشوارتر می‌شود.

افراد شایستگی‌های شما را براساس فقط یک عملکردتان قضاوت نمی‌کنند. روان‌شناسان چنین وضعی را اثر پیامدهای مفرط می‌نامند؛ (۱۷) اگر یک بار غذای بدی بپزید، افراد به‌ندرت شما را آشپز افتضاحی قلمداد خواهند کرد. اگر اشتباهی انگشتتان را روی لنز دوربین بگذارید، به این نتیجه نمی‌رسند که شما عکاس بدی هستید. می‌دانند که این فقط عکسی فوری است که در یک لحظهٔ زمانی ثبت شده است. مشخص شده است که مردم هنگام ارزیابی مهارت‌هایتان، بیشتر از نقاط شکست، برای نقاط اوج شما ارزش قائل‌اند.

وقتی خودتان را زیر ضرب ملامت بگیرید، قوی‌تر نمی‌شوید، بلکه کبود خواهید شد. مهربانی با خویشتن به معنای نادیده گفتن نقاط ضعفتان نیست، بلکه یعنی به خودتان اجازهٔ درس گرفتن از سرخوردگی‌هایتان را بدهید. ما با پذیرش کاستی‌هایمان رشد می‌کنیم، نه با تنبیه خودمان بابت آن‌ها. کاری کنید که احساس اشتباه کردن به سراغتان بیاید.

وابی-سابی به معنای ستودن زیبایی در عین نقص است. این مفهوم به معنای ایجاد نقصی عامدانه نیست، بلکه هدف آن پذیرش این واقعیت است که نقص‌ها اجتناب‌ناپذیرند؛ دریافتن اینکه نقص‌ها مانع تعالی پدیده‌ها نمی‌شوند.

وابی-سابی به معنای ستودن زیبایی در عین نقص است. این مفهوم به معنای ایجاد نقصی عامدانه نیست، بلکه هدف آن پذیرش این واقعیت است که نقص‌ها اجتناب‌ناپذیرند؛ دریافتن اینکه نقص‌ها مانع تعالی پدیده‌ها نمی‌شوند.

اگر افراد به شما اهمیتی نمی‌دهند، پس لازم نیست شما هم به واکنش‌هایشان اهمیتی بدهید. اگر آن‌ها صلاحیت ارزیابی حوزهٔ عملکردی شما را ندارند یا به‌قدری به شما نزدیک نیستند که توانمندی‌هایتان را بشناسند، می‌توانید نظراتشان را نادیده بگیرید و به آن‌ها ثابت کنید که اشتباه می‌کنند. اما اگر نشان داده‌اند که برایتان اهمیت قائل‌اند و حوزهٔ کاری و مهارت‌هایتان را هم می‌شناسند، پس احتمالاً می‌توانند اطلاعات خوبی برای پیشرفت شما ارائه دهند. این بدان معنا نیست که شما باید تک‌تک انتقادات سازندهٔ آنان را بپذیرید، همچنین لازم نیست برای درس گرفتن از این انتقادات حتماً با آن‌ها موافق باشید.

روان‌درمانگران هنگام درمان فوبیاها از دو نوع مواجهه‌درمانی استفاده می‌کنند: حساسیت‌زدایی نظام‌مند و غرقه‌سازی. حساسیت‌زدایی نظام‌مند با دوز کوچکی از عامل تهدیدکننده آغاز می‌شود و به مرور زمان، دوز این عامل افزایش می‌یابد:

کلید اسفنجی شدن این است که تعیین کنید چه اطلاعاتی را باید جذب و چه اطلاعاتی را باید فیلتر کنید. پرسش این است که باید به کدام مربیان اعتماد کنیم. من مایلم قابل‌اعتماد بودن را به سه جزء تقسیم کنم: (۱) اهمیت دادن، (۲) اعتبار و مقبولیت و (۳) آشنایی.

منتقد یا مشوق بودن برای همه آسان است، اما مربیگری دشوار است. منتقدها نقاط ضعف شما را می‌بینند و به بدترین نسخهٔ شما حمله می‌کنند. مشوق‌ها نقاط قوت شما را می‌بینند و از بهترینِ شما تعریف و تمجید می‌کنند. حال‌آنکه یک مربی توانمندی‌های شما را می‌بیند و به شما کمک می‌کند به بهترین خودتان تبدیل شوید.