بریده‌هایی از کتاب شهریار

‌مردم نباید از افزایش دارایی‌ها هراسی داشته باشند آن‌ها باید بدانند که اموالشان مصادره نمی‌شود و با شروع کار ملزم به پرداخت مالیاتهای سنگین نخواهند شد. پادشاه باید به کسانی که می‌خواهند در راه افزایش سرمایه کشور یا شهریار تلاش کنند پاداش دهد.

ماکیاولیسم عبارت است از مجموعه اصول و روش‌های دستوری که نیکولو ماکیاولی سیاست‌مدار و فیلسوف ایتالیایی (۱۴۶۹-۱۵۲۷) برای زمامداری و حکومت بر مردم ارائه داد. نیکلا ماکیاولی که بنیاد این نظریه خود را پیرامون روش و هدف در سیاست قرار داده، در کتاب خود شهریار، هدف عمل سیاسی را دستیابی به قدرت می‌داند و بنابراین، آن را محدود به هیچ حکم اخلاقی نمی‌داند و در نتیجه به کار بردن هر وسیله‌ای را در سیاست برای پیشبرد اهداف مجاز می‌شمارد و بدین گونه سیاست را به کلی از اخلاق جدا می‌داند.

حفظ موقعیت برای پادشاهی که اشراف برگزیده‌اند بسی دشوارتر از پادشاهی است که توسط مردم انتخاب شده است.

لازم بود تا کوروش ایرانیان را مخالف حکومت مادها ببیند، مادها نیز در طول سالهای طولانی صلح و آرامش، ملایم و جبون شده بودند و همین دلیلی بر پیروزی کوروش بود.

در میان افرادی که به یاری توانایی‌های خود نه با تکیه بر بخت و اقبال به قدرت رسیده‌اند می‌توان از موسی، کوروش، رامولوس، تسئوس و افرادی مانند ایشان یاد کرد.

فرانسیس بیکن از او این‌چنین یاد میکند: ما به کسانی همچون ماکیاولی مدیونیم، که جهان سیاست و رهبران آن را آن‌طوری که هست به ما نشان می‌دهند، نه آن‌طوری‌که باید باشد.

هدف عمل سیاسی را دستیابی به قدرت می‌داند و بنابراین، آن را محدود به هیچ حکم اخلاقی نمی‌داند و در نتیجه به کار بردن هر وسیله‌ای را در سیاست برای پیشبرد اهداف مجاز می‌شمارد و بدین گونه سیاست را به کلی از اخلاق جدا می‌داند.

کسانی که به نیرو و توانایی خویش تکیه می‌کنند کمتر به خطر می‌افتند. به همین دلیل است که همه افراد مسلح پیروز شده‌اند و افراد بدون سلاح ناموفق مانده‌اند. علاوه بر این، چنانچه قبلاً گفتیم مردم مرتباً تغییر عقیده می‌دهند و نمی‌توان به رای و نظر آنان تکیه کرد. بنابراین باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که اگر اعتقادشان را از دست دادند بتوان با زور معتقدشان کرد. موسی، کوروش، تسئوس و رامولوس اگر مسلح و استوار بر عقیده خویش نبودند نمی‌توانستند قوانین خویش را در دراز مدت محترم و قابل قبول نگاهدارند.